Thomas Hobbes ve John Locke’un Devlet Anlayışının Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 31 - 38, 30.06.2023

Özlem Bülbül

Öz

Thomas Hobbes (1588-1679) ve John Locke (1632-1704) siyasi düşünce tarihinin önemli düşünürleri olmalarının yanı sıra, ortaya koydukları toplumsal sözleşme kuramlarıyla siyaset felsefesinde devletin kuramsallaştırılmasında öncül katkılarda bulunmuşlardır. Her iki düşünür de sunmuş oldukları özgün toplumsal sözleşme anlayışları ile devletin kuramsal düzeyde temellendirilmesi açısından gerek yaşadıkları dönemde gerekse de günümüzde siyaset çözümlemelerinde temel referans kaynakları olarak yerlerini almışlardır. Hobbes ve Locke temel savlarını ortaya koydukları toplumsal sözleşme kuramları ile siyasal topluma, bir diğer deyişle devlete geçişin sorunsallaştırılması ortak paydasına sahip olsalar da, dayandıkları kuramsal yapılandırma süreci göz önüne alındığında pek çok yönden farklılaştıkları görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, ortaklıkları ve farklılıkları bağlamında bu iki düşünürün devlet anlayışları merkeze alınarak kuramsal perspektiflerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

Thomas Hobbes, John Locke, Devlet, Toplum Sözleşmesi

Thomas Hobbes and John Locke’s Understanding of State: A Comparative Analysis

Öz

Thomas Hobbes (1588-1679) and John Locke (1632-1704), in addition to being prominent thinkers in the history of political thought, made leading contributions to the theorizing of the state in political philosophy with their social contract theories. Both thinkers have taken their place as the main reference sources in political analysis both in the period they lived and today in terms of the theoretical foundation of the state with their original understanding of social contract. Although Hobbes and Locke have a common denominator with the social contract theories, in which they put their main arguments, and the problematization of the transition to political society, in other words to the state, it is seen that they differ in many aspects when the theoretical structuring process they are based on is taken into account. The aim of this study is to comparatively analyze the theoretical perspectives of these two thinkers by focusing on their understanding of the state in the context of their commonalities and differences.

Anahtar Kelimeler

Thomas Hobbes, John Locke, State, Social Contract

Kaynakça

• Ağaoğulları, M. A., Köker, L. Kral-Devlet ya da Ölümlü Tanrı. İmge Yayınları, 3. baskı, Ankara, 1994.
• Ağaoğulları, M. A., Zabcı, F., Ergün, R. Kral-Devletten Ulus Devlete. İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 2005.
• Aron, R., Demokrasi ve Totalitarizm, çev. Vahdi Hatay, Kadim Yayınları, Ankara, 2011.
• Bakırcı, F. “Hobbes’ta Sözleşmenin Kökeni Akıl Mıdır?,” Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 63/3, 2008, (1-48).
• Dumont, L. “Bireycilik Üzerine Denemeler: Doğuş. XIII. Yüzyıldan başlayarak siyaset kategorisi ve devlet,” Devlet Kuramı, der. Cemal Bali Akal, Dost Yayınevi, Ankara, 2005, (141-174).
• Gökberk, M. Felsefe Tarihi. Bilgi Yayınevi, Ankara, 1974.
• Hampsher-Monk, I. Modern Siyasal Düşünce Tarihi: Hobbes’tan Marx’a Büyük Siyasal Düşünürler. Say Yayınları, İstanbul, 2004.
• Hilav, S. Yüz Soruda Felsefe. K Kitaplığı, 2003.
• Hobbes, T. Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti. çev. Semih Lim, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2005.
• Holden, B. Liberal Demokrasiyi Anlamak. çev. Hüseyin Bal, Liberte Yayınları, Ankara, 2007.
• Locke, J. Hükümet Üzerine İkinci İnceleme: Sivil Yönetimin Gerçek Kökeni, Boyutu ve Amacı Üzerine Bir Deneme. çev. Fahri Bakırcı, Babil Yayıncılık, Ankara, 2004.
• Locke, J. Hükümet Üzerine Birinci İnceleme: Bay Robert Filmer ve Yandaşlarının Yanlış İlke ve Temellerinin Yıkılışı. çev. Fahri Bakırcı, Kırlangıç Yayınları, Ankara, 2012.
• Mairet,G.. “Padovalı Marsilius’dan Louis XIV’e laik devletin doğuşu,” Devlet Kuramı, der. Cemal Bali Akal, Dost Yayınevi, Ankara, 2005, (215-242).
• Strauss, L. “Tabii hak ve tarih,” Devlet Kuramı, der. Cemal Bali Akal, Dost Yayınevi, Ankara, 2005, (141-174).
• Tabanlı, F. “Thomas Hobbes ve John Locke’un Devletin Kökeni Hakkındaki Görüşleri” Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4 (2), 2018, (331-353).
• Uslu, A. “Thomas Hobbes: Sınıflar üstü devletin teorisyeni” Birgün, 30.10.2022.
• Wood, E. M., Neal Wood. İsyan Borusu: Kapitalizmin Yükselişi ve Siyasal Teori 1509-1688. çev. Fahri Bakırcı, Epos Yayınları, Ankara, 2008.