Düzeltme: Tarımda Kullanılan Sıvı Organik ve Mineral Kaynaklı Gübre Piyasasının Değerlendirilmesi; Kırşehir İli Örneği

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 12, 30.06.2024

Gökhan Evni Mustafa Kan

Öz

Son yıllarda yükselen bir trend olan sıvı organik ve mineral gübre pazarı her geçen gün Türkiye’de kendine daha fazla yer bulmaya başlamıştır. Üreticiler özellikle kimyevi gübrelerin fiyatlarındaki aşırı artışlar ve Türkiye’de 2019 yılında başlayan organomineralli gübrelere yönelik destekler nedeni ile bu tür gübreleri alternatif bir çözüm olarak görmektedir. Fakat her geçen gün büyüyen bu pazarın iyi anlaşılması ve ortaya koyacağı fırsatlar kadar tehditlerin de iyi araştırılması gerekmektedir. Bu çalışma Kırşehir ilinde sıvı organik ve mineralli gübre satan bitki koruma ürünü (BKÜ) satan bayilerin bu pazarın güçlü, zayıf yönleri ile fırsat ve tehditleri konusundaki görüşleri alınarak sektörün genel durumunun ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaçla Kırşehir ilinde bu ürünleri satan 41 adet BKÜ bayisinin 11 adedi ile derinlemesine mülakat yapılarak SWOT analiz yapılmıştır. Sonuç olarak bu ürünlerin önemli ölçüde bir çok alanda tasarruf sağladığı, bunun yanında piyasada ürünlerin denetimlerindeki eksiklik nedeni ile haksız rekabet oluşturacak şekilde piyasaya içerikleri uygun yada doğru olmayan ürünler sürülebildiği, fakat bu ürünlerin bir çok alanda yeni iş imkanı ve birlikte kullanıldıkları ürünlerin de pazar hacmini olumlu etkilediği belirlenmiştir. Bu ürünlerin stok devir hızlarının yüksek olması ve geniş pazara hitap etmeleri de önemli bir fırsat olarak gösterilmiştir. Piyasanın daha doğru anlaşılması ve bu piyasaya yönelik politika ve strateji oluşturmak için daha geniş alanlarda, çok paydaşlı ve ürün bazlı çalışmaların yapılmasının gerekli olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sıvı gübre, organomineral gübre, sektör analizi, SWOT analizi

Teşekkür

Bu çalışma Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD’de yüksek lisans yapan Gökhan EVNİ’nin “Tarımda Kullanılan Sıvı Organik ve Mineral Kaynaklı Gübre Piyasasının Değerlendirilmesi” isimli yüksek lisans seminer çalışmasından derlenmiştir. Çalışmaya katılarak verdikleri cevaplarla seminerin oluşmasına katkı sağlayan 11 adet BKÜ bayisinin yetkililerine katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Abacı Bayan, A.A., (2018). Problems Measured and evaluated of irrigated agricultural and non-irrigated agricultural soils. Fresenius Environmental Bulletin, 27(5), 3133-3139.
• Abacı Bayan, A. A., Çınarlı, M., Bakır Güven, G. (2019). Kırşehir ilindeki bazı tarım topraklarının verimlilik durumlarının belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(4), 636-647. 10.30910/turkjans.633541
• Ahiler Kalkınma Ajansı [AHİKA] (2022). TR71 Bölgesi Sektörel Rekabet Edebilirlik Analizi. https://www.ahika.gov.tr/assets/upload/dosyalar/tr71-bolgesi-sektorel-rekabet-edebilirlik-analizi.pdf adresinden 10.05.2024 tarihinde erişildi.
• Akdemir, A. (2008).Vizyon yönetimi. Ekin Kitapevi, BURSA.
• Akıncı, C., Yıldırım, M., Doran, G. ve Akcan, A. (2007, 25-27 Haziran) Ekmeklik Buğdayın Verim ve Verim Unsurları Üzerine Tescilli Organomineral Gübrelerin Etkileri, Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt:2, Erzurum, 607-611 s.
• Asri, F. Ö., Demirtaş, E., Özkan, C. ve Arı, N. (2011). Organik ve kimyasal gübre uygulamalarının hıyar bitkisinin verim, kalite ve mineral içeriklerine etkileri. Akdeniz University Journal of the Faculty of Agriculture, 24(2), 139-143
• Aşik, B. B., ve Kütük, C. (2012). Çay atığı kompostunun çim alanların oluşturulmasında kullanım olanağı. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2), 47-58.
• Bilge, B. ve Artukoğlu, M. M. (2019). Türkiye’de son yıllarda gübrede uygulanan politikalara genel bir bakış. Tarım Ekonomisi Dergisi, 25(2), 275 - 281. https://doi.org/10.24181/tarekoder.629455
• Birleşmiş Milletler [BM] (2024). Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri. https://turkiye.un.org/tr/sdgs adresinden 10.05.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Dayar, N. (2019). Türkiye’de solucan gübresi üretiminin ekonomik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Bursa.
• Doğan, H.G. and Kan, M. (2024). For sustainability environment: some determinants of greenhouse gas emissions from the agricultural sector in EU-27 countries. Environ Sci Pollut Res (2024). https://doi.org/10.1007/s11356-024-33273-2
• Eyüpoğlu, F., (1999). Türkiye Topraklarının Verimlilik Durumu. Toprak ve Gübre Araştırma Ens. Yayınları, Genel Yayın No:220, Teknik Yayın No: T-67
• Kacar B., Taban. S. ve Kütük, C. (1996) Çay Atıklarının Zenginleştirilmiş Organik Gübreye Dönüştürülerek Kullanılması Araştırma, Geliştirme, Uygulama Projesi. Kesin Rapor. S.1-57. Çay işletmeleri Genel Müdürlüğü, Rize.
• Kayıkçıoğlu, H. H. ve Okur, N. (2012). Sera gazı salınımlarında tarımın rolü. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2), 25-38
• Kınacı, E. (2018). Yönetici özeti. E. Kınacı (Ed.), Organomineral gübre çalıştayı bildiriler kitabı içinde 01-11s, Mayıs 2018, İstanbul:
• Kırşehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü [KİTOM] (2024a). Kırşehir İl Tanıtımı. https://kirsehir.tarimorman.gov.tr/Menu/9/Il-Tanitim adresinden 10.05.2024 tarihinde erişildi.
• Kırşehir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü [KİTOM] (2024b). Kırşehir İli Katı Organik-Organomineral Gübre Desteklemesi. Yayınlanmamış Veri Seti.
• Kıymaz, S. (2011). Kırşehir ili toprak ve su kaynaklarının tarımsal açıdan değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6 (2):76-85.
• Küçük, A. (2020). Hayırseverliğin ötesi: Türkiye’de nüfus ve tarım politikalarında Rockefeller etkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 75(4), 1491-1516. https://doi.org/10.33630/ausbf.593708
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50 (4), 370-96.
• Ortaş, İ. (2018). Bioçar’ın toprak kalitesi ve bitki gelişimi üzerine etkileri. E. Kınacı (Ed.), Organomineral gübre çalıştayı bildiriler kitabı içinde 53-68s, Mayıs 2018, İstanbul.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Resmi Gazete (2019). Bitkisel Üretime Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/11/20191109-2.htm adresinden 07.05.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Sönmez, B., Özbahçe, A., Akgül, S. ve Keçeci, M. (2018). Türkiye Topraklarının Bazı Verimlilik ve Organik Karbon (TOK) İçeriğinin Coğrafi Veritabanının Oluşturulması. TAGEM/TSKAD/11/A13/P03 No’lu Proje Sonuç Raporu, Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü, Ankara. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/toprakgubre/Belgeler/2018%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Proje%20Raporlar%C4%B1/T%C3%BCrkiye%20Topraklar%C4%B1n%C4%B1n%20Baz%C4%B1%20Verimlilik%20ve%20Organik%20Karbon%20(TOK)%20%C4%B0%C3%A7eri%C4%9Finin%20Co%C4%9Frafi%20Veritaban%C4%B1n%C4%B1n%20Olu%C5%9Fturulmas%C4%B1.pdf adresinden 10.05.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Süzer, S. and Çulhacı, E. (2016, 29 Mayıs-03 Haziran). Effects of different organomineral and ınorganic compound fertilizers on seed yield and some yield components of sunflower (Helianthus annuus L.). 19 th International Sunflower Conference, Edirne, Turkey, 2016. https://www.isasunflower.org/fileadmin/documents/19thISCEDIRNE2016/Crop_production_and_management/suzer.pdf 10.05.2024 tarihinde erişildi.
• Şahin, G. (2016). Türkiye’de Gübre kullanım durumu ve gübreleme konusunda yaşanan problemler. Tarım Ekonomisi Dergisi, 22(1), 19-32.
• Şahinöz, A. (1990). Yeşil devrim ve açlık sorunu. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1):233-239
• Tarım ve Orman Bakanlığı-Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü [TAGEM] (2018). Gübre sektör politika belgesi 2018-2022. https://www.tarimorman.gov.tr/TAGEM/Belgeler/yayin/G%C3%BCbre%20Sekt%C3%B6r%20Politika%20Belgesi%202018-2022.pdf adresinden 06.05.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Ticaret Bakanlığı (2021). Yeşil Mutabakat Eylem Planı 2021. https://ticaret.gov.tr/data/640f220d13b8761b449ccb42/YESIL%20MUTABAKAT%20Eylem%20Plan%C4%B1.pdf adresinden 13.05.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Taşlıgil, N. ve Şahin, G. (2012). Türkiye’de gübre sanayi. Akademik Bakış Dergisi, 29, 1-17.
• World Wildlife Fund [WWF] (2021). Türkiye’de Tarım Topraklarının Dünü, Bugünü ve Geleceği. https://wwftr.awsassets.panda.org/downloads/toprakraporu.pdf adresinden 10.05.2024 tarihinde erişildi.
• Yüzbaşıoğlu, R. (2020). Üreticilerin kimyasal gübre kullanım bilinç düzeylerinin incelenmesi: Tokat Merkez ilçe örneği. Turkish Journal of Agricultural Engineering Research, 1(2), 452-465.