KIRIKKALE VE ÇEVRESİNDE ERGEN BİREYLERDE D VİTAMİNİ DÜZEYİ DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2019, Cilt: 52 Sayı: 3, 223 - 238, 21.12.2019

Nermin Dindar Badem

Öz

Amaç: Kırıkkale ve çevresinde yaşayan
ergenlerde D vitamini düzeyini ölçmek, yaş, cinsiyet ve aylara göre
oluşturulmuş gruplar arasında değişimi değerlendirerek, D vitamininin eksik
olup olmadığını saptamak; eksiklik varsa bunun düzeyini ölçmektir.

Gereç
ve Yöntem: D
vitamini düzeyi ölçülmüş, yaşları 11-18 arasında 2672 sağlıklı ergen çalışmaya
alındı. Serum D vitamini düzeyleri CobasE411 cihazında Elecsys Vitamin D kiti
kullanılarak elektrokemiluminesans yöntemle tayin edildi. Ergenlerin D vitamini
düzeyleri yaş, cinsiyet ve aylara göre gruplara ayrıldı. D vitamini düzeylerine
göre hastalar literatürlere uygun şekilde; ≤20ng/mL D vitamini eksikliği,
21-29ng/mL D vitamini yetersizliği, 30-100ng/mL optimal D vitamini düzeyi
şeklinde değerlendirildi.

Bulgular: Çalışma grubunun 1747’si
kızlardan (%65.4), 925’i erkeklerden (%34.6) oluşuyordu. Ergenlerin D vitamini
düzeyleri tüm grup için 15.54±8.59ng/mL, kızlarda 13.48±7.80ng/mL, erkeklerde
19.42±8.67ng/mL idi.  Kız ve erkek D vitamini
düzeyleri arasında anlamlı fark bulundu (p<0.001). Kızların %84.9’unda D
vitamini eksikliği, %12.1’inde D vitamini yetersizliği tespit edildi; %3’ünde
normal düzeylerde idi. Bu sıralama erkeklerde %59.5, %31.4 ve %9.2 iken tüm
hasta grubunda %76.1, %18.8 ve %5.1 şeklindeydi. D vitamini düzeyi kızlarda 11
yaştan 18 yaşa doğru daha da azalmakta olup her yaş grubunda erkeklerden
anlamlı şekilde daha düşüktü. Aylara göre değerlendirmede özellikle temmuz,
ağustos ve eylül aylarındaki D vitamini düzeyleri diğer aylara göre anlamlı
şekilde yüksekti (p<0.001).

Sonuç: Çalışmamızda ergenlik
dönemindeki bireylerde D vitamini açısından yüksek oranda eksiklik/yetersizlik
olduğunu ve bu eksikliğin her mevsimde görüldüğünü tespit ettik. Kızlarda bu
eksiklik erkeklere göre daha fazla idi. 
D vitamin eksikliğinin ӧnlenmesi için güneşlenme ve dışarıda dolaşma
açısından bilinçlendirme yapılması ve ihtiyaç halinde D vitamin desteği
verilmesi uygun olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ergen, Vitamin D, 25-OH Vitamin D, Vitamin Eksikliği

Kaynakça

• 1. Hilger J, Friedel A, Herr R et al. Systematic Review: A systematic review of vitamin D status in populations worldwide. British Journal of Nutrition 2014; 111:23–45.
• 2. Leino A, Turpeinen U, Koskinen P. Automated Measurement of 25-OH Vitamin D3 on the Roche Modular E170 Analyzer. Clinical Chemistry 2008; 54(12): 2059-62
• 3. Bikle DD. Vitamin D Metabolism, Mechanism of Action, and Clinical Applications. Chemistry & Biology 2014; 21(3): 307-430.
• 4. Bender DV, Kelečić DL, Barišić A et al. Review of Recommendations for Supplementation of Vitamin D in Children and Adolescents. Central Eur J Paed 2018;14(2):123-9.
• 5. Cashman KD, Hill TR, Cotter AA et al. Low vitamin D status adversely affects bone health parameters in adolescents. Am J Clin Nutr 2008; 87:1039–44.
• 6. Holick MF. Vitamin D status: measurement, interpretation, and clinical application. Ann Epidemiol 2009;19(2):73-78.
• 7. Souberbielle JC, Body JJ, Lappe JM et al. Vitamin D and musculoskeletal health, cardiocascular disease, autoimmunity and cancer: Recommendations for clinical practice. Autoimmun Rev 2010; 9:709-15.
• 8. Dawson-Hughes B, Heaney RP, Holick MF, Lips P, Meunier PJ, Vieth R. Estimates of optimal vitamin D status. Osteoporos Int 2005; 16:713-16.
• 9. Vieth R. Why the minimum desirable serum 25-hydroxyvitamin D level should be 75 nmol/L (30 ng/mL). Best Pract Res Clin Endocrinol Metab 2011; 25(4):681-91.
• 10. Cheng S, Tylavsky F, Kroger H et al. Association of low 25 hydroxyvitamin D concentrations with elevated parathyroid hormone concentrations and low cortical bone density in early pubertal and prepubertal Finnish girls. Am J Clin Nutr 2003; 78: 485–92.
• 11. Andersen R, Molgaard C, Skovgaard LT et al. Teenage girls and elderly women living in northern Europe have low winter vitamin D status. Eur J Clin Nutr 2005; 59:533–41.
• 12. Das G, Crocombe S, McGrath M, Berry J, Mughal Z. Hypovitaminosis D among healthy adolescent girls attending an inner city school. Arch Dis Child 2006; 91(7):569–72.
• 13. Ginty F, Cavadini C, Michaud PA et al. Effect so fusual nutrient intake and vitamin D status on markers of bone turnover in Swiss adolescents. Eur J Clin Nutr 2004; 58:1257–65.
• 14. Harkness L, Cromer B. Low levels of 25-hydroxy vitamin D are associated with elevated parathyroid hormone in healthy adolescent females. Osteoporos Int 2005; 16:109–13.
• 15. El-Hajj Fuleihan G, Nabulsi M, Choucair M et al. Hypovitaminosis D in healthy schoolchildren. Pediatrics 2001; 107(4): E53.
• 16. Rockell JE, Green TJ, Skeaff CM et al. Season and ethnicity are determinants of serum 25-hydroxyvitamin D concentrations in New Zealand children aged 5–14 y. J Nutr 2005; 135:2602–8.
• 17. Braegger C, Campoy C, Colomb V et al. Vitamin D in the healthy European paediatric population. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2013; 56(6):692-701.
• 18. Grossman Z, Hadjipanayis A, Stiris T et al. Vitamin D in European children-statement from the European Academy of Paediatrics (EAP). Eur J Pediatr. 2017;176(6):829-31.
• 19. Gordon CM, DePeter KC, Feldman HA, Grace E, Emans J. Prevalence of Vitamin D Deficiency Among Healthy Adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med. 2004; 158:531-537
• 20. Hagenau T, Vest R, Gissel TN et al. Global vitamin D levels in relation to age, gender, skin pigmentation and latitude: an ecologic meta-regression analysis. Osteoporos Int 2009; 20:133-140
• 21. Haq A, Svobodová J, Sofi NY et al. Vitamin D status among the juvenile population: A retrospective study. The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology 2018; 175:49-54
• 22. Erol M, Yiğit Ö, Küçük SH, Gayret ÖB. Vitamin D Deficiency in Children and Adolescents in Bağcılar, İstanbul. Clin Res Pediatr Endokrinol . 2015; 7(2):134-139.
• 23. Hatun Ş, Ozkan B, Bereket A. Vitamin D deficiency and prevention:Turkish experience. Acta Paediatr 2011; 100:1195-1199.
• 24. Gullu S, Erdoğan MF, Uysal AR, Başkal N, Kamel AN, Erdoğan G.A. A potential risk for osteomalacia due to socio cultural lifestyle in Turkish women. Endocr J 1998;45:675-678.
• 25. Olmez D, Bober E, Buyukgebiz A, Cimrin D. The frequency of vitamin D insufficiency in healthy female adolescents. Acta Paediatr 2006;95:1266-1269.
• 26. Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA et al. Evaluation, Treatment, and Prevention of Vitamin D Deficiency: an Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin Endocrinol Metab 2011; 96(7):1911-3
• 27. Rosen CJ, Abrams SA, Aloia JF et al. IOM Committee Members Respond to Endocrine Society Vitamin D Guideline. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 2012; 97(4):1146-52 28. Abrams SA, Hicks PD, Hawthorne KM. Higher serum 25hydroxyvitamin D levels in school-age children are inconsistently associated with increased calcium absorption. J Clin Endocrinol Metab 2009; 94:2421-27
• 29. Munns CF, Shaw N, Kiely M et al. Global Consensus Recommendations on Prevention and Management of Nutritional Rickets. J Clin Endocrinol Metab. 2016; 101(2):394-15.
• 30. Pludowski P, Karczmarewicz E, Bayer M et al. Practical guidelines for the supplementation of vitamin D and the treatment of deficits in Central Europe - recommended vitamin D intakes in the general population and groups at risk of vitamin D deficiency. Endokrynol. Pol. 2013; 64(4):319-27.
• 31. Pludowski P, Holick MF, Grant WB et al. Vitamin D supplementation guidelines. J Steroid Biochem Mol Biol. 2018; 175:125-35.