Vitamin D eksikliği olan bireylerde paratiroid bezlerinin ultrasonografik değerlendirilmesi ve paratiroid bezi boyutlarının anksiyete-depresyon ile ilişkisinin belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 53 Sayı: Ek Sayı 1, 15 - 19, 30.06.2020

Mehmet Büyükşireci Dilek Eker Büyükşireci

https://doi.org/10.20492/aeahtd.696829

Öz

Amaç: Bu çalışmada amacımız vitamin D eksikliği olanlarda paratiroid bezinin ultrasonografi (US) ile değerlendirilmesi ve paratiroid bezi boyutlarının anksiyete-depresyon ile ilişkisinin belirlenmesidir.
Materyal ve method: Bu çalışmaya vitamin D eksikliği olan ve vitamin D düzeyleri normal saptanan 30-65 yaş arası 39 birey dahil edildi (24 vitamin D eksikliği grubu, 15 kontrol grubu). Vitamin D düzeyi < 20 nmol/L olan katılımcılar vitamin D eksikliği grubuna dahil edildi. Tüm katılımcılara hastane anksiyete-depresyon ölçeği dolduruldu. Katılımcıların serum vitamin D, kalsiyum ve parathormon düzeyleri kayıt altına alındı. Katılımcılara laboratuar verilerine kör bir radyolog tarafından paratiroid bezlerine yönelik US yapıldı ve US ile tespit edilebilen paratiroid bezlerinden en büyüğünün boyutları kaydedildi. Akut ağrılı hastalar, romatizmal hastalığı olanlar, nörolojik ve psikiatrik hastalığı olanlar çalışmaya dahil edilmedi.
Bulgular:
Vitamin D eksikliği olan 24 katılımcı ile vitamin D düzeyi normal olan 15 katılımcı çalışmaya dahil edildi. Cinsiyet dağılımı, yaş, boy, kilo ve body- mass indexi (BMI) her iki grupta benzer bulundu (Tablo-1). Vitamin D eksikliği olan grupta parathormon düzeyi kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek saptandı (p=0.009) (Tablo-1). Vitamin D eksikliği olan grupta vitamin D düzeyi 7.84±3.21 ng/ml, kontrol grubunda ise 41.43±20.42 ng/ml olarak saptandı (p< 0.001). Her iki grup arasında anksiyete düzeyi açısından anlamlı fark saptanmadı. Vitamin D eksikliği olan grupta depresyon skoru kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek saptandı (p<0.001). Vitamin D eksikliği olan grupta US ile 19 kişide paratiroid bezi görülebilirken kontrol grubunda sadece 5 kişide paratiroid bezi US ile görülebildi (p=0.004). Vitamin D eksikliği olan gruptan 19 kişi ile kontrol grubundan 5 kişinin ultrasonografik olarak en büyük paratiroid bezinin boyutları ölçülmüş olup iki grup arasında paratiroid bezi boyutları açısından anlamlı fark saptanmadı (Tablo-1).
Vitamin D eksikliği olan grupta parathormon düzeyleri ile anksiyete arasında anlamlı pozitif korelasyon saptandı (r=0.465 p =0.022) (Tablo-2). Vitamin D eksikliği olan grupta kalsiyum ve parathormon ile paratiroid bezi hacmi, anksiyete ve depresyon arasında korelasyon saptanmadı (Tablo-2). Parathormon düzeyi ile paratiroid bezi boyutu ve depresyon düzeyi arasında korelasyon saptanmadı (Tablo-2).
Sonuç: Vitamin D eksikliği olanlarda depresyon skorları vitamin D eksikliği olmayanlara göre yüksek saptandı. Vitamin D eksikliği olanlarda vitamin D düzeyi ile paratiroid bezi boyutu, anksiyete ve depresyon arasında ilişki saptanmadı.

Anahtar Kelimeler

Vitamin D eksikliği, paratiroid bezi ultrasonografi, anksiyete-depresyon

Kaynakça

• Fraser WD. Hyperparathyroidism. Lancet. 2009;374:145–158.
• Dawson-Hughes B, Harris SS, Dallal GE. Am J Clin Nutr. Vol. 65. Press: OUP Academic. Oxford University; 1997. Plasma calcidiol, season, and serum parathyroid hormone concentrations in healthy elderly men and women; pp. 67–71.
• Hussain A et al. Parathyroid Gland Response to Vitamin D Deficiency in Type 2 Diabetes Mellitus: An Observational Study. Cureus 2018; 10(11): e3656.
• Prevention and management of osteoporosis. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15293701. World Health Organ Tech Rep Ser. 2003;921:1–164.
• Dawson-Hughes B, Heaney RP, Holick MF, Lips P, Meunier PJ, Vieth R. Estimates of optimal vitamin D status. Osteoporos Int. 2005;16:713–716.
• Wallace AM, Gibson S, de la Hunty A, Lamberg-Allardt C, Ashwell M. Measurement of 25-hydroxyvitamin D in the clinical laboratory: current procedures, performance characteristics and limitations. Steroids. 2010;75:477–488.
• Mesci E, Mesci N, and İçağasıoğlu A. "D vitamini eksikliğinin yorgunluk, gündüz uykululuk hali ve fiziksel aktivite düzeyi ile ilişkisi." Turkish Journal of Physical Medicine & Rehabilitation/Turkiye Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon Dergisi.206;62(3):222-28.
• Alencar et al. Depression and quality of life in older adults on hemodyalisis. Braz J Psychiatry 2019. Doi: 10.1590/1560-4446-2018-0345.
• Yavuz YC et al. Assosiation of depressive symptoms with 25-OH vitamin D in hemodialysis patients and effect of gender. Clinical and Experimental Nephrology 2020;24(1):63-72.
• Prüfer K, Veenstra TD, Jirikowski GF, Kumar R. Distribution of 1,25-dihydroxyvitamin D3 receptor immunoreactivity in the rat brain and spinal cord. J Chem Neuroanat. 1999;16:135–45.
• Mora JR, Iwata M, von Andrian UH. Vitamin effects on the immune system: Vitamins A and D take centre stage. Nat Rev Immunol. 2008;8:685–98.
• van Etten E, Stoffels K, Gysemans C, Mathieu C, Overbergh L. Regulation of vitamin D homeostasis: Implications for the immune system. Nutr Rev. 2008;66(10 Suppl 2):S125–134.
• Buell JS, Dawson-Hughes B. Vitamin D and neurocognitive dysfunction: Preventing “D”ecline? Mol Aspects Med. 2008;29:415–22.
• Song C, Wang H. Cytokines mediated inflammation and decreased neurogenesis in animal models of depression. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2011;35:760–8.
• Menon V, Kar S K, Suthar N, Nebhinani N. Vitamin D and depression: A critical appraisal of the evidence and future directions. Indian Journal of Psychological Medicine 2020; 42(1): 11.
• Han B, Zhu FX, Yu HF, Liu S, Zhou JL. Low serum levels of vitamin D are associated with anxiety in children and adolescents with dialysis. Scientific reports 2018;8(1): 1-6.
• Casseb GA, Ambrósi G, Rodrigues ALS, Kaster MP. Levels of 25-hydroxyvitamin D 3, biochemical parameters and symptoms of depression and anxiety in healthy individuals. Metabolic brain disease 2019; 34(2): 527-535.
• Rumack CM, Wilson SR, Charboneau JW, Levine D. Diagnostic Ultrasound. 4th edition. Philadelphia: Elsevier Mosby; 2011.