OBEZİTE HASTALARINDA GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIP YÖNTEMLERİNİN KULLANIMI

Yıl 2020, Cilt: 53 Sayı: 2, 85 - 91, 31.08.2020

Remziye Nur Eke Nurten Dalgıç

https://doi.org/10.20492/aeahtd.733536

Öz

Amaç: Bu çalışmada, obezite hastalarının geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerini kullanma durumlarının saptanması, bu yöntemleri kullanma nedenleri, hangi kaynaklardan bilgi aldıkları, sağlık çalışanlarının ya da sağlık dışı kişilerin bu yöntemleri kullanmada ne kadar etkilerinin olduğunun araştırılması amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel anket çalışmasına Sağlık Bilimleri Üniversitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Obezite Merkezi’nde Kasım 2018-Mayıs 2019 tarihleri arasında takip edilen 200 obez hasta dahil edildi. Hastalara obezite nedeniyle uyguladıkları geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemleri, ne kadar süre kullandıkları, fayda ve yan etkileri, bilgi alınan kaynakların sorgulandığı 22 sorudan oluşan anket formu yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulandı. geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemi kullanan ve kullanmayan olmak üzere iki gruba ayrılan hastalar demografik ve klinik özellikleri açısından karşılaştırıldı.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 52,45±9,81 (21-71) yıl; vücut kitle indeksi ortalaması 37,38±5,93 (29,99-57,45) kg/m² idi. Çalışmaya katılan 200 hastanın 117’si (%58,5) geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerini kullanmış ve/veya kullanmaktaydı. Geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerinin kullanımı kadınlarda istatistiksel olarak anlamlı yüksekti (p=0,001). 104 hasta (%52) fitoterapi, 31 hasta (%15,5) akupunktur, 3 hasta (%1,5) meditasyon-yoga ve 1 hasta (%0,5) hipnoz yöntemine zayıflamak amacıyla başvurmuştu. Hastalar geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerini kullanırken en çok medyadan etkilenmişlerdi ve bu ürünlerin en sık kullanım nedeni doğal ve güvenilir olduğunun düşünülmesiydi (n=82, %41). Bitkisel ürün kullanan 11 hastada alerji, bulantı, kabızlık, karaciğer enzimlerinde yükselme ve hipotansiyon gibi yan etkiler ortaya çıkmıştı.
Sonuç: Obezite hastalarında geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerinin kullanımı oldukça yaygın bulunmuştur. Bu yöntemlerin ilgili alanda eğitim almış hekimlerin kontrolünde doğru şekilde uygulanması hem istenilen etkiye ulaşılması hem de yan etkilerin görülmesinin minimalize edilmesi açısından oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

obezite, geleneksel tıp, tamamlayıcı tıp

Kaynakça

• 1.)https://www.who.int/health-topics/traditional-complementary-and-integrative-medicine#tab=tab_1 (son erişim tarihi: 30.04.2020)
• 2.)http://temd.org.tr/admin/uploads/tbl_kilavuz/20190506163904-2019tbl_kilavuz5ccdcb9e5d.pdf (son erişim tarihi: 30.04.2020)
• 3.)World Health Organisation. Obesity. https://www.who.int/topics/obesity/en/ (son erişim tarihi: 27.04.2020)
• 4.)Set T, Avşar Ü. Obezitede Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp. Turkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics. 2015; 6(3): 108-11.
• 5.)Zhang K, Zhou S, Wang C, Xu H, Zhang L. Acupuncture on Obesity: Clinical Evidence and Possible Neuroendocrine Mechanisms. Evid Based Complement Alternat Med 2018; 15: 1-15.
• 6.)Yanfei L, Sun M, Yao H, Liu Y, Gao R. Herbal Medicine for the Treatment of Obesity: An Overview of Scientific Evidence from 2007 to 2017. Evid Based Complement Alternat Med 2017; 3: 1-17.
• 7.)Balazs A. Role of phytotherapy in the prevention and treatment of obesity. Orv Hetil 2010; 151(19): 763-73.
• 8.)Cramer H, Thoms MS, Anheyer D, Lauche R, Dobos G. Yoga in Women With Abdominal Obesity-a Randomized Controlled Trial. Detsches Arzteblatt International 2016; 113(39): 645-52.
• 9.)Rshkisen P.B, Subramanya P, Nidhi R. Yoga Practice for Reducing the Male Obesity and Weight Related Psychological Difficulties-A Randomized Controlled Trial. J. Clin Diagn Res 2016; 10(11): OC22-OC28.
• 10.)Bo S, Rahimi F, Properzi B, Regaldo G, Goitre I, Ponzo V, et al. Effects of Self-Conditioning Techniques (Self-Hypnosis) in Promoting Weight Loss in Patients with Severe Obesity: A Randomized Controlled Trial Protocol. International Journal of Clinical Trials 2017; 4(1): 20-7.
• 11.)Şahin S. Geleneksel, Tamamlayıcı, Alternative Tıp Uygulamalarına Genel bir Bakış. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2017; 21(4): 159-62.
• 12.)Falci L, Shi Z, Greenle H. Multiple Chronic Conditions and Use of Complementary and Alternative Medicine Among US Adults: Results From the 2012 National Health Interview Survey. Prev Chronic Dis 2016; 13: E61.
• 13.)Sheikhrabori A, Dehghan M, Ghaedi F, Khademi GR. Complementary and Alternative Medicine Usage and Its Determinant Factors Among Diabetic Patients: An Iranian Case. Journal of Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine 2017; 22(3): 449-54.
• 14.)Osamor PE, Owumi BE. Complementary and alternative medicine in the management of hypertension in an urban Nigerian community. BMC Complement Altern Med 2010; 36.
• 15.)Esteghamati A, Mazaheri T, Rad MV, Noshad S. Complementary and Alternative Medicine for the Treatment of Obesity: A Critical Review. Int J Endocrinol Metab. 2015; 13(2): e19678.
• 16.)https://www.nccih.nih.gov/health/providers/digest/dietary-supplements-marketed-for-weight-loss-bodybuilding-and-sexual-enhancement-science (son erişim tarihi:03.05.2020)
• 17.)Oral B, Öztürk A, Balcı E, Sevinç N. Aile Sağlığı Merkezine Başvuranların Geleneksel /Alternatif Tıpla ilgili Görüşleri ve Kullanım Durumu. TAF Prev Med Bull 2016; 15(2): 75-81.
• 18.)İlhan M, Demir B, Yüksel S, Aydın Çataklı S, Yıldız RS, Karaman O. The use of complementary medicine in patients with diabetes. North Clin İstanb. 2016; 3(1): 34-8.
• 19.)Uğurluer G, Karahan A, Edirne T, Şahin HA. Ayaktan Kemoterapi Ünitesinde Tedavi Alan Hastaların Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Uygulamalarına Başvurma Sıklığı ve Nedenleri. Van Tıp Dergisi 2007; 14(3): 68-73.
• 20.)Cho SH, Lee JS, Thabane L, et al. Acupuncture for obesity: a systematic review and meta-analysis. Int J Obes (Lond) 2009;33(2):183–96.
• 21.)Zhang Y, Li J, Mo G, Liu J, Yang H, Chen X, et al. Acupuncture and Related Therapies for Obesity: A Network Meta-Analysis. Evid Based Complement Alternat Med 2018; 9569685.
• 22.)Orhan MF, Elmas B, Altındiş S, Karagöz R, Altındiş M. Aile Hekimi ve Pediatristlerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıbba (GETAT) Bakışı. Journal of BSHR 2019; 3(özel sayı): 161-67.
• 23.)Çay T, Güner Emül T. Ebe ve Hemşirelerin Premenstrüel Sendromda Kullanılan Tamamlayıcı ve Bütünleşik Uygulamalara İlişkin Görüşleri. J Tradit Complem Med. 2020; 3(1): 11-7.
• 24.)Kahraman A, Kırkan Ç. Pediatri Hemşirelerinin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarına Yönelik Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi. J Tradit Complem Med. 2020; 3(1): 32-9.
• 25.)Nural N, Çakmak S. Kronik Hastalığı Olan Bireylerin Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavileri Kullanma Durumu. J Tradit Complem Med 2018; 1(1): 1-9.
• 26.)Kurt H, Keşkek ŞÖ, Çil T, Canataoğlu A. Meme Kanserli Hastalarda Tamamlayıcı/Alternatif Tedavi Kullanımı. Türk Onkoloji Dergisi 2013; 28(1): 10-5.
• 27.)Kurt S, Kahyaoğlu Süt H, Küçükkaya B. Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Jinekolojik ve Meme Kanserli Hastalarda Tamamlayıcı Sağlık Yaklaşımları Kullanımı. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 2019; 9(3): 326-36.
• 28.)Kılıç Ü, Geyik Ö, Balkan F, Ersoy R, Çakır B. Obezite Hastalarında Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yaklaşımları. Turkish Medical Journal 2009; 3(3): 145-50.