COVİD-19 PANDEMİ SÜRECİNDE BİR PANDEMİ HASTANESİNDE GÖREV YAPMAKTA OLAN HEMŞİRELERDE, SOSYODEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER, BELİRSİZLİĞE TAHAMMÜLSÜZLÜK VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİNİN, ALGILANAN STRES DÜZEYLERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 54 Sayı: 3, 434 - 441, 01.01.2022

İlker Özdemir , Güliz Özgen Hergül , Mehmet Öztürk , Aylin Arslan

https://doi.org/10.20492/aeahtd.938762

Cited By: 5

Öz

AMAÇ: Pandemi sürecinde kişilerin stres düzeylerini etkileyen etmenlerin ve hangi düzeyde etkilediklerinin bilinmesi, pandemi ve sonrası süreçte alınabilecek önlemler ve yapılabilecek ruhsal müdahaleler açısından önem arz etmektedir. Bu nedenle pandemi hastanesinde görev yapmakta olan hemşirelerin, algıladıkları stres düzeylerinin, sosyodemografik özellikler, belirsizliğe tahammülsüzlük ve umutsuzluk düzeyi ile ilişkili olup olmadığının incelenmesi amaçlanmaktadır.
GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışma örneklemini, bir pandemi hastanesinde görevli 119 hemşire oluşturmaktadır. Katılımcılara veri toplama aracı olarak "Sosyodemografik Veri Formu", "Algılanan Stres Ölçeği", "Beck Umutsuzluk Ölçeği" ve "Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği" uygulanmıştır.
BULGULAR: Çalışmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması 33,319,76`ydı. %74,8`i kadın, %56,3`ü evli, %41,2`si çocuk sahibiydi. %9,2`si acil servis hizmetlerinde, %29,4`ü yatan hasta servislerinde, %61,3`ü de yoğun bakım servislerinde çalışmaktaydı. Evli bireylerin yüksek "yetersiz öz yeterlilik algısı" skoruna sahip olduğu, yoğun bakım servislerinde çalışanların, en az bir kronik hastalığı olanların ve sigara kullananların Algılanan Stres Ölçeği ve tüm alt ölçek skorlarının anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır (p<0,05). Stres skorları, umutsuzluk ve belirsizliğe tahammülsüzlük skorları ile pozitif yönlü, anlamlı düzeyde korelasyon göstermekteydi.
SONUÇ: Pandemide görev yapan hemşirelerin algıladıkları stres düzeyini sosyodemografik özellikleri, umutsuzluk ve belirsizliğe tahammülsüzlük seviyeleri etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, hemşirelik, algılanan stres, umutsuzluk, belirsizliğe tahammülsüzlük

Destekleyen Kurum

Çalışmamız herhangi bir kurum tarafından desteklenmemektedir

Teşekkür

Yazarlar herhangi bir finansal çıkar ya da çıkar çatışması bildirmemektedir. Finansman kuruluşlarının çalışmanın tasarımında, verilerin toplanmasında ve analizinde, yayınlama kararında veya makalenin hazırlanmasında hiçbir rolü bulunmamaktadır.

Kaynakça

• 1.) World Health Organisation. Coronavirus. https://www.who.int/health-topics/coronavirus (Erişim tarihi: 13.05.2021).
• 2.) Cevik M, Bamford CGG, Ho A. COVID-19 pandemic-a focused review for clinicians. Clin Microbiol Infect. 2020; 26: 842-7.
• 3.) Worldometer. COVID-19 Coronavirus Pandemic. https://www.worldometers.info/coronavirus/?utm_campaign=home (Erişim tarihi: 13.05.2021).
• 4.) Öztürk M, Tuncer EG, Kotanoğlu MS, et al. The effect of perceived social support on depression, anxiety and stress levels by healthcare professionals working in the covid-19 pandemic. Ankara Eğt Arş Hast Derg. 2021; 54(1): 70-77.
• 5.) Brooks SK, Webster RK, Smith LE, et al. The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. Lancet. 2020; 395: 912-920.
• 6.) Cüceloğlu D. İnsan ve davranışı. 35th ed. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2017.
• 7.) Eskin M, Harlak H, Demirkıran F, et al. Algılanan stres ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: güvenirlik ve geçerlik analizi. In New/Yeni Symposium Journal. 2013; 51: 132-140.
• 8.) Hammen C. Stress and depression. Annu Rev Clin Psychol. 2005; 1: 293-319.
• 9.) Eskin M, Akoglu A, Uygur B. Ayaktan tedavi edilen psikiyatri hastalarında travmatik hayat olayları ve sorun çözme becerileri: intihar davranışıyla ilişkisi. Turk Psikiyatri Derg. 2006; 17: 266-275.
• 10.) Pilowsky DJ, Keyes KM, Hasin DS. Adverse childhood events and lifetime alcohol dependence. Am J Public Health. 2008; 99: 258-263.
• 11.) Taylor MR, Agho KE, Stevens GJ, et al. Factors influencing psychological distress during a disease epidemic: data from Australia's first outbreak of equine influenza. BMC Public Health. 2008; 8:347.
• 12.) Kaya B. Pandeminin Ruh Sağlığına Etkileri. Klin Psikiyatr Derg. 2020; 23: 123-124.
• 13.) Hekler EB, Lambert J, Leventhal E, et al. Commonsense illness beliefs, adherence behaviors and hypertension control among african americans. J Behav Med. 2008; 31: 391-400.
• 14.) Wang C, Pan R, Wan X, et al. Immediate psychological responses and associated factors during the ınitial stage of the 2019 coronavirus disease (covıd-19) epidemic among the general population in china. Int J Environ Res Public Health. 2020; 17; 1729.
• 15.) Lai J, Ma S, Wang Y, et al. Factors associated with mental health outcomes among health care workers exposed to coronavirus disease 2019. JAMA Netw Open. 2020; 3: e203976.
• 16.) Cohen S, Kamarck T, Mermelstein R. A global measure of perceived stress. J Health Soc Behav. 1983; 24: 385-396.
• 17.) Beck AT, Weissman A, Lester D, et al. The measurement of pessimism. The hopelessness scale. J Consult Clin Psycholgy. 1974; 42: 861-865.
• 18.) Durak A, Palabıyıkoğlu R. Beck Umutsuzluk Ölçeği Geçerlilik Çalışması. Kriz dergisi. 1994; 2(2): 311-319.
• 19.) Carleton RN, Norton MA, Asmundson GJG. Fearing the unknown: A short version of the intolerance of uncertainty scale. J Anxiety Disord. 2007; 21: 105-117.
• 20.) Sarıçam H, Erguvan F M, Akın A, Akça MŞ. Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ-12) Türkçe Formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Route Edal & Social Sci J. 2014; 1(3): 148-157.
• 21.) Shechter A, Diaz F, Moise N, et al. Psychological distress, coping behaviors, and preferences for support among New York healthcare workers during the COVID-19 pandemic. Gen Hosp Psychiatry. 2020; 66: 1-8.
• 22.) Hacımusalar Y, Kahve AC, Yaşar AB, et al. Anxiety and hopelessness levels in COVID-19 pandemic: A comparative study of healthcare professionals and other community sample in Turkey. J Psychiatr Res. 2020; 129: 181-188.
• 23.) Limcaoco RSG, Mateos EM, Fernández JM, et al. Anxiety, worry and perceived stress in the world due to the COVID-19 pandemic, March 2020. Preliminary results. medRxiv. 2020; doi: 10.1101/2020.04.03.20043992.
• 24.) Kendler KS, Thornton LM, Prescott CA. Gender differences in the rates of exposure to stressful life events and sensitivity to their depressogenic effects. Am J Psychiatry. 2001; 158(4): 587-93.
• 25.) Zhang WR, Wang K, Yin L, et al. Mental health and psychosocial problems of medical health workers during the COVID-19 epidemic in China. Psychother Psychosom. 2020; 89: 242-250.
• 26.) Çamkerten S, Tatar A, Saltukoğlu G. Sağlık Çalışanlarının Stres Düzeylerinin İncelenmesi (Examination of the stress levels of healthcare professionals). Sağ Aka Derg. 2020; 7: 257-265.
• 27.) Shevlin M, McBride O, Murphy J, et al. Anxiety, depression, traumatic stress, and COVID-19 related anxiety in the UK general population during the COVID-19 pandemic. BJPsych Open. 2020; 19: 1-25.
• 28.) Michael G, Anastasios S, Helen K, et al. Gender differences in experiencing occupational stress: the role of age, education and marital status. Stress Health. 2009; 25: 397-404.
• 29.) Vancampfort D, Koyanagi A, Ward PB, et al. Perceived stress and its relationship with chronic conditions and multimorbidity among 229293 community dwelling adults in 44 low and middle income countries. Am J Epidemiol. 2017; 186(8): 979-989.
• 30.) Twyman L, Bonevski B, Paul C, et al. Perceived barriers to smoking cessation in selected vulnerable groups: a systematic review of the qualitative and quantitative literature. BMJ Open. 2014; 4: e006414.
• 31.) Stubbs B, Veronese N, Vancampfort D, et al. Perceived stress and smoking across 41 countries: A global perspective across Europe, Africa, Asia and the Americas. Sci Rep. 2017; 7: 7597.
• 32.) Önder G, Aybas M, Önder E. Hemşirelerin Stres Seviyesine Etki Eden Faktörlerin Öncelik Sırasının Çok Kriterli Karar Verme Tekniği İle Belirlenmesi. Optim Ekon Yönetim Bilim Derg. 2014; 1(1): 21-35.
• 33.) Özaltın G, Nehir S. Ankara ilindeki hastanelerin yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin iş ortamındaki stres etkenleri ve kullandıkları baş etme yöntemlerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007; 10(3): 60-68.
• 34.) Shanahan L, Steinhoff A, Bechtiger L, et al. Emotional distress in young adults during the COVID-19 pandemic: Evidence of risk and resilience from a longitudinal cohort study. Psychol Med. 2020; 1-10.
• 35.) Rosen NO, Ivanova E, Knäuper B. Differentiating intolerance of uncertainty from three related but distinct constructs. Anxiety Stress Coping. 2014; 27(1): 55-73.
• 36.) Lally J, Cantillon P. Uncertainty and ambiguity and their associationwith psychological distress in medical students. Academic Psychiatry. 2014; 38(3): 339-344.
• 37.) Garfin DR, Silver RC, Holman EA. The novel coronavirus (COVID-2019) outbreak: Amplification of public health consequences by media exposure. Health Psychology. 2020; 39(5): 355-357.