“Aile Yılı (2025)” Münasebetiyle Türkiye’deki Aile Eğitimi Üzerine Yapılan Eğitim Araştırmalarının Seyrine Yönelik Bir İnceleme

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 3, 783 - 800, 30.11.2025

Gökmen Güneş , Onur Güleryüz , Bahadır Kılcan

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1678182

Öz

Aile, evlilik ve kan bağı gibi sebeplerden dolayı ortak hareket edebilen bireylerden oluşan ve toplumun en küçük birimini oluşturan yapıdır. Toplumun eğitimli olması, düzenin sağlanmasına ve toplumsal refah ile beraberliğin gelişmesine zemin hazırlamaktadır. Dolayısıyla son dönemde toplumsal ilerleme için yapılan çalışmalarda aile eğitiminin göz önünde bulundurulduğu görülmektedir. Bu bağlamda mevcut çalışma, Türkiye’de aile eğitimi bağlamında gerçekleştirilen makalelerinin bibliyometrik yönlerini analiz etmek için gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda WoS ve Scopus veri tabanlarından toplanan veri setini incelemek için R-Studio aracı kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre Türkiye’de aile eğitimine yönelik çalışmaların seyrinin son yıllarda artış eğiliminde olduğu görülmüştür. Aile eğitimi konusunda Türkiye’deki en fazla yayını ortaya koyan derginin Milli Eğitim dergisi olduğu bilinmektedir. Konuya en fazla ilgi gösteren üniversiteler arasında ise Hacettepe ve Gazi üniversiteleri yer almaktadır. Aile eğitimi üzerine kaleme alınan dergi makalelerinde female, human, article, Turkey, male, adult, education, adolescent ve humans, questionnaire gibi anahtar kelime gruplarının eş zamanlı olarak kullanıldıkları tespit edilmiştir. Mevcut araştırmanın Türkiye’de aile eğitimi konusunda genel bir bakış açısı ortaya koyması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aile eğitimi , map analysis , R-studio

Kaynakça

• Akkok, F. (1994). An overview of parent training and counselling with the parents of children with mental disabilities and autism in Turkey. International Journal for the Advancement of Counselling, 17(2), 129-138. http://dx.doi.org/10.1016/B978-0-444-53538-2.00004-6
• Alesina, A., and Giuliano, P. (2014). Family ties. In Handbook of economic growth (Vol. 2, pp. 177-215). Elsevier. http://dx.doi.org/10.1016/B978-0-444-53538-2.00004-6
• Aria, M., and Cuccurullo, C. (2017). Bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis. Journal of Informetrics, 11(4), 959–975. https://doi.org/10.1016/j.joi.2017.08.007
• Avşaroğlu, S. ve Akbulut, Ö.F. (2020). Sağlıklı aile yapısı açısından bir risk faktörü: İnternet bağımlılığı. International Social Sciences Studies Journal, 6(65), 2879-2902.mDOI: 10.26449/sssj.2456
• Bal, F., ve Ufacık, O. E. (2023). Vekalet teorisi üzerine bibliyometrik bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(4), 1650-1670. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1356920
• Bayer, A. (2013). Değişen toplumsal yapıda aile. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(8), 101-129. https://dergipark.org.tr/en/pub/sirnakifd/issue/11320/135278
• Bilgin, B. (1987). İslam’da çocuk. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• Bulut, A. (1984). Acceptance of effective contraceptive methods after ınduced abortion. Studies in Family Planning, 15(6), 281–284. https://doi.org/10.2307/1966072
• Culnan, M. J., O'Reilly III, C. A., and Chatman, J. A. (1990). Intellectual structure of research in organizational behavior, 1972–1984: A cocitation analysis. Journal of the American Society for Information Science, 41(6), 453-458.
• DeFrain, J., and Stinnett, N. (2002). Family strengths. J. J. Ponzetti (Ed.), International encyclopedia of marriage and family in (2nd ed., pp. 637–642). New York: Macmillan.
• Doğan, M. (2015). Yetersizliği olan çocuklar, aile ve aile eğitimi: Kavramsal ve uygulamaya dönük gelişmeler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 111-127.
• Doh, H. S., Kim, M. J., Shin, N., Song, S. M., Lee, W. K., and Kim, S. (2016). The effectiveness of a parenting education program based on respected parents respected children for mothers of preschool-aged children. Children and Youth Services Review, 68, 115-124. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2016.06.015
• Ellegaard, O., and Wallin, J. A. (2015). The bibliometric analysis of scholarly production: How great is the impact? Scientometrics, 105, 1809-1831. https://doi.org/10.1007/s11192-015-1645-z
• Ertan, M. H. (2022). Din sosyolojisi açısından ehl-aile ve toplum kavramlarına dair bir değerlendirme-hud süresi örneği. Academic Social Resources Journal, 7(42), 1189-1194. DOI: 10.29228/ASRJOURNAL.64856
• Evren, S., ve Kozak, N. (2014). Bibliometric analysis of tourism and hospitality related articles published in Turkey. Anatolia, 25(1), 61-80. https://doi.org/10.1080/13032917.2013.824906
• Garfield, E. (1990). Keywords Plus: ISI’s breakthrough retrieval method. Part 1. Expanding your searching power on current contents on diskette. Current Comments, 1(32), 5–9.
• Gladding, S. T. (2015). Aile terapisi: Tarihi, kuram ve uygulamaları (Çev. Ed. Keklik, İ. ve Yıldırım, İ.). (5. bs.) Ankara: Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayınları.
• Gürel, E. Altinay, L. ve Daniele, R. (2010). Tourism students’ entrepreneurial intentions, Annals of Tourism Research, 37(3), 646-669. https://doi.org/10.1016/j.annals.2009.12.003
• Güzel, Ş. (2006). Dört altı yaş grubu çocuğa sahip annelerin aile eğitimine yönelik ihtiyaç duydukları konuların belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hortaçsu, N. (1994). Parents’ education level, popularity, ındividual cognitions, and academic performance: An investigation with Turkish children. The Journal of Genetic Psychology, 155(2), 179–189. https://doi.org/10.1080/00221325.1994.9914770
• Hortaçsu, N., Ertem, L., Kurtoğlu, H., ve Uzer, B. (1990). Family background and ındividual measures as predictors of Turkish primary school children’s academic achievement. The Journal of Psychology, 124(5), 535–544. https://doi.org/10.1080/00223980.1990.10543246
• Irzik, G. and Nola, R. A. (2011). Family resemblance approach to the nature of science for science education. Sci and Educ, 20, 591–607. https://doi.org/10.1007/s11191-010-9293-4
• Kaya, A. (2015). Islamisation of Turkey under the AKP Rule: Empowering Family, Faith and Charity. South European Society and Politics, 20(1), 47–69. https://doi.org/10.1080/13608746.2014.979031
• Kaymak Özmen, S. (2004). Aile içinde öfke ve saldırganlığın yansımaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 27-39.
• Kerr, M., and Stattin, H. (2003). Parenting of adolescents: Action or reaction? A. C. Crouter and A. Booth (Ed.), Children's influence on family dynamics: The neglected side of family relationships in (pp. 121–151). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Küçükşen, K., Toptaş Böcü, T., ve Çetin, S. (2023). Yetişkin bireylerde aile bütünlük duygusunun yaşam doyumu üzerindeki etkisi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi 13(1), 119-130. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1123493
• McBurney, M. K., and Novak, P. L. (2002, September). What is bibliometrics and why should you care? Proceedings. IEEE international professional communication conference in (pp. 108-114). IEEE. 10.1109/IPCC.2002.1049094
• Moncher, F.J. and Josephson, A.M. (2004). Religious and spiritual aspects of family assessment. Child and adolescent psychiatric clinics of North America, 13(1), 49-70.
• Otto, H. A. (1962). What is a strong family? Marriage and Family Living, 24(1), 77-81. https://doi.org/10.2307/348232
• Parke, R. D. (2004). Development in the family. Annu. Rev. Psychol, 55(1), 365-399. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.55.090902.141528
• Reiss, D. (1989). The represented and practicing family: Contrasting visions of family continuity. Sameroff, A. J. and Emde, R. N. (Ed.), Relationship disturbances in early childhood: A developmental approach in (pp. 191–220). New York: Basic Books.
• Franco, L. R., López-Cepero, J., and Díaz, F. J. R. (2009). Violencia doméstica: Una revisión bibliográfica y bibliométrica. Psicothem, 21(2), 248-254.
• Ruíz-Marín, L. and Hernández-Prados, M. Á. (2016). La formación de las familias. Un análisis bibliométrico. Revista Latinoamericana de Estudios de Familia, 8, 9-25.DOI: 10.17151/rlef.2016.8.2.
• Şahin, F. T., ve Özbey, S. (2007). Aile eğitim programlarına baba katılımının önemi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 18(1), 39-48.
• Tönbül, Ö. (2019). Aile eğitimi programının annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına etkisinin incelenmesi. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 46-72.
• Tripathi, M., Kumar, S., Sonker, S. K., ve Babbar, P. (2018). Occurrence of author keywords and keywords plus in social sciences and humanities research: A preliminary study. Journal of Scientometrics and Information Management, 12(2), 215-232.
• Üstünoğlu, Ü. (1991). Okulöncesi dönemdeki aile eğitiminde benimsenebilecek farklı yaklaşımlar. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (1–2), 121–133.
• Yıldırım A. (1997). Gender role influences on Turkish adolescents' self-identity. Adolescence. 32(125), 217-31.
• Yolcu, A. (2022). Sevginin birey, aile, toplum ve eğitim üzerindeki etkileri. Academic Platform Journal of Halal Lifestyle, 4(2), 59-71.