Öz
Sağlık kurumları işletmeciliği ön lisans programları, sağlık kurumlarının orta ve alt düzey idari pozisyonları için profesyonel insan kaynağı yetiştirmek üzere faaliyet göstermektedir. Bu araştırmayla Türkiye’de önlisans düzeyinde eğitim vermekte olan sağlık kurumları işletmeciliği programlarının güncel ders programlarında yer alan ders çeşitliliği incelenerek, bu programlardan yetişen mezunların aldıkları dersler açısından yetkinliklerinin ortaya çıkarılması hedeflenmektedir. Araştırma, sağlık kurumları işletmeciliği programlarında müfredat geliştirme çalışmaları için yol gösterici olması ve sağlıkta insan kaynakları planlaması üzerine öneriler sunması açısından önemli görülmektedir. Araştırmada ikincil verilerden yararlanılmış, bu kapsamda YÖK önlisans atlası ve üniversitelerin Bologna bilgi paketleri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Sağlık Kurumları İşletmeciliği programı bulunan ve örgün eğitim vermekte olan 34 devlet, 14 vakıf olmak üzere 48 üniversite tespit edilmiştir. Gerekli verilere ulaşılamayan 12 üniversite örneklemden çıkarılmış, 26 devlet ve 10 vakıf olmak üzere 36 üniversitenin sağlık kurumları işletmeciliği programlarının müfredatında yer alan derslerin çeşitliliği incelenmiştir. Araştırma sonucunda Türkiye’de Sağlık Kurumları İşletmeciliği programlarında ders sayılarının 24 ile 70 arasında çok geniş bir aralıkta değiştiği tespit edilmiştir. Devlet üniversitelerinde ortalama 36 ders bulunurken vakıf üniversitelerinde ortalama 40 ders bulunmaktadır. Devlet üniversitelerinde daha çok zorunlu dersler, vakıf üniversitelerinde ise daha çok seçmeli dersler bulunmaktadır. Sağlık kurumları işletmeciliği programları müfredatlarında yer alan 196 ders tespit edilmiştir. Söz konusu derslerin, içerikleri ve kapsamları incelendiğinde; “sağlık bilimleri, hukuk matematik, ekonomi ve finansman, sosyoloji, yönetim ve strateji, iletişim, teknoloji, araştırma yöntemleri, mesleki uygulama, sanat, mesleki İngilizce, beden eğitimi, psikoloji, işletme, pazarlama, kalite, dokümantasyon” olmak üzere 18 farklı alan içerisinde değerlendirilmişlerdir. Bu durum sağlık kurumları işletmeciliği mezunlarının başta yönetimsel dersler olmak üzere, sağlık bilimleri, ekonomi ve hukuk gibi önemli alanlarda dersler aldıklarını ve sağlık kurumlarının ilgili idari birimlerinde görev alabilecek yetkinlikte olduklarını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
sağlık kurumları işletmeciliği sağlık yönetimi bologna müfredat üniversiteler insan kaynakları yönetimi
Kaynakça
- Akdaş, A., Sur, H., Şişman, N., Gemlik, N. (2008). İdari görevi bulunan hekimlerin sağlık yönetimine bakış açıları. SD Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, Sayı 5.
- Aktan, C. C., Vural, İ. (2016). Bilgi toplumu, yeni temel teknolojiler ve yeni ekonomi. Yeni Türkiye Dergisi, Bilim ve Teknoloji Özel Sayısı, 1(88), 1-37.
- Alkan, R. M., Suiçmez, M., Aydınkal, M., Şahin, M. (2014). Meslek yüksekokullarındaki mevcut durum: sorunlar ve bazı çözüm önerileri, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 4(3), 133-140.
- Arslan, M. M., Bahadır, H. (2007). Bologna süreci ve Türkiye, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 222-229.
- Çelik, Z. (2012). Bologna süreci’nin avrupa yükseköğretim sistemi üzerine etkileri, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(2), 100-105.
- Dalğar, H., Tunç, H., Kaya, M. (2009). Bölgesel kalkınmada yükseköğretim kurumlarının rolü ve Bucak örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 39-50.
- Elmas, M. (2012). Bologna süreci: uygulama veya uygulayamama, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(3), 137-141.
- Eichhorst, W., Rodriguez-Planas, N., Schmidl, R., Zimmermann, K. (2012). A roadmap to vocational education and training systems around the world, IZA Discussion Paper No.7110, 1-43.
- Ersoy, K., Kavuncubaşı, Ş. (1995). Hastane yönetimi: nereden başlamalı. Toplum ve Hekim Dergisi, 10(69-70), 6-9.
- Fişek, N. (1968). Sağlık yönetiminde modern eğilimler. 20.Milli Türk Tıp Kongresi Zabıtları, İstanbul. http://nusret.fisek.org.tr/wp-content/kitaplasmamis_yazilari/ kitap_1/8.html, adresinden 10.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Günay, D., Özer, M. (2016). Türkiye’de meslek yüksekokullarının 2000’li yıllardaki gelişimi ve mevcut zorluklar. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(1), 1-12.
- Güneş F. (2012). Bologna süreci ile yükseköğretimde öngörülen beceri ve yetkinlikler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 1-9.
- Joffe, M., MacKenzie-Davey, K., (2012). The problem of identity in hybrid managers: who are medical directors?. International Journal of Leadership in Public Services, 8(3), 161 – 174.
- Kavuncubaşı, Ş., Yıldırım, S. (2015) Hastane ve sağlık kurumları yönetimi, Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Kaya, A. (2014). Meslek yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin eğitim öğretim ve geleceğe yönelik düşünceleri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 349-356.
- Kaya, R.R., Kaya, E. (2019). Hekimlerin yönetim macerası: melez iş kimliği ve hekim yöneticiler. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 1(2), 82-102.
- Kippist, L., Fitzgerald, A. (2009). Organisational professional conflict and hybrid clinician managers. Journal of Health Organization and Management, 23(6), 642 – 655.
- Mintzberg, H. (1979). The structuring of organisations, New Jersey: Prentice-Hall.
- Sarvan, F. (1995). Hastane yönetimi eğitimi, Toplum ve Hekim Dergisi, 10, 69-70.
- Spehar, I., Frich, J. C., Kjekshus, L. E. (2014). Clinicians in management: a qualitative study of managers’ use of influence strategies in hospitals, BMC Health Services Research, 14: 251.
- Sur, H. (2017). Hastaneleri kim yönetsin? Doktorlar mı sağlık yönetimi uzmanları mı?. http://www.medikalnews.com/hastaneleri-kim-yonetsin-doktorlar-mi-saglik-yonetimi-uzmanlari-mi/ adresinden 10.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Taştan, R. (2017). Türkiye’de önlisans sağlık meslekleri eğitimi 35 yaşında: sevgiçiçeği açan tarlalardan, portakal çiçeği kokan bereketli topraklara kısa bir sağlık meslekleri eğitimi tarihi yolculuğu, Marmara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1, 1-12.
- Tengilimoğlu, D., Akbolat, M., Işık, O. (2018). Sağlık işletmeleri yönetimi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Turner, B. S. (2011). Tıbbi güç ve toplumsal bilgi, çev: Ümit Tatlıcan, Bursa: Sentez yayıncılık. Türk Tabipleri Birliği. (1995). Kamu Hastaneleri Yönetim Sorunları, Grup Çalışması Sonuç Raporu. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi.
- Türkiye Yeterlilikler Veri Tabanı (2016-2019). Sağlık kurumları işletmeciliği ön lisans diploması. https://tyc.gov.tr/yeterlilik/saglik-kurumlari-isletmeciligi-on-lisans-diplomasi TR00308315.html, adresinden 12.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Türkiye Yeterlilikler Veri Tabanı (2016-2019). Sağlık kurumları işletmeciliği ön lisans diploması. https://tyc.gov.tr/yeterlilik/saglik-kurumlari-isletmeciligi-on-lisans-diplomasi-TR00305581.html, adresinden 12.09.2020 tarihinde erişilmiştir.
- Wachter, B. (2004). The Bologna process: developments and prospects, European Journal of Education, 39 (3), 265-273.
- Yılmaz, B. (2018). Türkiye’de bilgi ve belge yönetimi bölümleri ders programlarının arşivcilik ve belge yönetimi eğitimi açısından değerlendirilmesi. Bilgi Yönetimi Dergisi 1(1), 44-62.
- YÖK ATLAS, https://yokatlas.yok.gov.tr/tercih-sihirbazi-t3.php adresinden 05.06.2020 tarihinde erişilmiştir.
- YÖK, (2007). Türkiye’nin yüksek öğretim stratejisi. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/Turkiyenin-yuksekogretim-stratejisi.pdf adresinden 09.10.2020 tarihinde erişilmiştir.
- YÖK, (2010). Türkiye yükseköğretim yeterlilikler çerçevesi, http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=20, adresinden 09.10.2020 tarihinde erişilmiştir.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Kasım 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 29 Ekim 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 |