İntibah Romanında Yapı Ve İzlek

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 73 - 97, 26.06.2016

Gökçen Sevim

Öz

Modernleşme hareketinde edebî değişim ve dönüşümlere
önemli katkılar sunan Namık Kemal, değişik türlerde verdiği eserlerle özellikle
de Tanzimat Dönemi içerisinde meydana gelen sosyo-kültürel gelişmelere ön ayak
olur. Büyük değişimlerin merkezi olarak alabileceğimiz Tanzimat Dönemi’nde
yazar, millî şuur algısını her anlamda kendisinde tümleyen karakterler
yaratarak, toplumsal sorunları eserlerinde başat unsur olarak konumlandırır. Namık
Kemal’in diğer eserlerinde olduğu gibi İntibah
romanında da kendi dünya görüşünü ve hayat felsefesini yansıtma eğilimde
olduğu görülür. Yaratmış olduğu ideal insan tipi aracılığıyla okuyucuya vermek
ve benimsetmek istediği düşünceyi, oluşturduğu karakterlerin yardımıyla iletir.
İlk edebî romanımız olarak nitelendirilen İntibah romanı, bir aşk hikâyesi
ekseninde değişik izleklere kapılarını aralar. Roman, sosyal hayat içerisinde
kadın ve erkeğin bulunduğu konum ve eşitsizlikleri; idealize edilen kadın tipi
ve karşıtını, kader algısı olarak adlandırılan kölelik durumunu; ahlak ekseni
içerisinde kadınların ötekileştirilmesi/ hiçleştirilmesini; hayat tecrübesi
olmayan, iradesiz ve mirasyedi bir gencin yaşadığı hezeyanları ve geç uyanışın
getirdiği aile faciasının görüngüsü yansıtır.

Anahtar Kelimeler

İntibah, Namık Kemal, İyi-Kötü Çatışması/İdealize Edilen Kadın Tipi, Uyanış, Kölelik

Kaynakça

• Akdeniz, S. (2012). İntibah Romanında Mekân Kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1 (1).
• Aktaş, Ş. (2013). Anlatma Esasına Bağlı Edebi Metinlerin Tahlili. Ankara: Kurgan.
• Akyüz, K. (1995). Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri. İstanbul: İnkılâp.
• Atalay, İ. (2010). Namık Kemal’in Romanlarında Toplumsal Değerler Karşısında Kadının Durumu. Doğumunun 170. Yılında Uluslararası Namık Kemal Sempozyumu, Tekirdağ, Cilt I, 20-22 Aralık, 123-139.
• Bachelard, G. (2013). Mekânın Poetikası. Alp Tümertekin (Çev.). İstanbul: İthaki.
• Bakırcıoğlu, N. Z. (2013). Başlangıçtan Günümüze Türk Romanı, Yıllara ve Yazarlara Göre Romanlarımızın Tarihi. İstanbul: Ötüken.
• Boynukara, H. (1997). Romanda Bakış Açısı ve Anlatılış. İstanbul: Boğaziçi.
• Coşkun, S. (2010). Ahlakın Kurgusu-Kurgunun Ahlakı: Namık Kemal’de Dille Kurulan Ahlak. Doğumunun 170. Yılında Uluslararası Namık Kemal Sempozyumu, Tekirdağ, Cilt I, 20-22 Aralık, 275-281.
• Çonoğlu, S. (2010). Namık Kemal’in Romanlarında Kadın. Doğumunun 170. Yılında Uluslararası Namık Kemal Sempozyumu, Tekirdağ, Cilt I, 20-22 Aralık, 307-319.
• Ergil, D. (1980). Yabancılaşma ve Siyasal Katılma. Ankara: Olgaç.
• Fin, R. P. (1984). Türk Romanı (İlk Dönem 1872-1900). İstanbul: Bilgi.
• Fromm, E. (1995). Sevme Sanatı. Yurdanur Salman (Çev:). İstanbul: Payel.
• Fromm, E. (1997). Freud Düşüncesinin Büyüklüğü ve Sınırları. Aydın Arıtan (Çev.). İstanbul: Arıtan.
• Fromm, E. (2001). İtaatsizlik Üzerine, Ayşe Sayın (Çev.). İstanbul: Kariyer.
• Gür, İ. (2010). İntibah Romanında Modern İnsan Arayışı. Doğumunun 170. Yılında Uluslararası Namık Kemal Sempozyumu, Tekirdağ, Cilt I, 20-22 Aralık, 571-578.
• Kanter, M. F. (2008). Reşat Nuri Güntekin Romanlarında Yapı ve İzlek. (Yayımlanmış doktora tezi). Fırat Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Kanter, M. F. (2009). Yaprak Dökümü Romanında Yapı ve İzlek. Turkish Studies, 1589-1620.
• Kemal, N. İntibah. Seyit Kemal Karaalioğlu (Çev.). İstanbul: İnkılap.
• Kaplan, M. (1994). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar 2. İstanbul: Dergâh.
• Korkmaz, R. (1997). Kemal Tahir’in Sağırdere ve Kör Duman İkilemesi Üzerine Bir Çözümleme Denemesi. Adam Sanat, 145, Aralık. 42-44.
• Korkmaz, R. (2007). Dil ve Edebiyat Yazıları-Mustafa İsen’e Armağan. Ayşenur Külahlıoğlu İslam, Süer Eker (Ed.), (s.399-412). Ankara: Grafiker.
• Korkmaz, R. (2002). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri. Ankara: Grafiker.
• Kolcu, A. İ. (2011). Tanzimat Edebiyatı 2 Hikâye ve Roman. Konya: Salkımsöğüt.
• Okay, O. (1990). Yeni Türk Edebiyatı Ders Notları- Tanzimat Edebiyatı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi.
• Özcan, R. (2014). Türk Romanında Aşk (1872-1900). İstanbul: Kitabevi.
• Parlatır, İ. (1992). Tanzimat Edebiyatında Kölelik. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu.
• Reyhanoğulları, G. (2015). Namık Kemal ve Mahpeyker Bağlamında İntibah’ı Yeniden Okumak. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (36).
• Tanpınar, A.H. (2014). On Dokuzuncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergâh.