Emeklilik Hayatında Uyum Sorunu ve Emeklilik Eğitimi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 1, 60 - 72, 29.06.2017

Cemalettin İpek

Öz

Emeklilik, bireylerin
yaşamlarında uyumsuzluk sorunu ile karşılaşabilecekleri dönemlerden biridir.
Emekli olan bireyler, bir yandan çalışma hayatında sahip oldukları görev,
statü, hak ve alışkanlıklarından vazgeçmek, diğer yandan da yeni rol ve
görevleri benimseyip, üstlenmek durumunda kalabilmektedirler. Emeklilerin, yeni
rol ve görevlerini yeterince kabullenemediklerinde, kendilerini artık elinden
bir şey gelmez, yaşlı ve işe yaramaz bireyler olarak görmeleri söz konusu
olabilmekte; buna bağlı olarak da değersizlik duygusuna kapılarak ruh
sağlıkları bozulabilmektedir. Bu bildiride, emekli olan bireylerin emekliliğe,
her yönden kendilerini tükenmiş hissettikleri bir dönem olarak değil, yeni rol
ve görevlerle hayatında yeni bir başlangıç olarak bakabilmelerine, bir başka
ifadeyle emeklilik hayatına daha kolay uyum sağlayabilmelerine katkı sağlayacak
emeklilik eğitimi üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Emeklilik, emekliliğe uyum

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1996). Çağdaş örgütlerde insan kaynağının yönetimi, Ankara: Pegem yayıncılık.
• Akçay, R. C. (1994). Çanakkale ilinde görev yapan öğretmenlerin emekliliğe hazırlık eğitimine ihtiyaçları. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arpacı, F. (2014). Emekli bireylerin emekliliğe uyum konusundaki görüşleri ve emekliliğin yaşamlarında meydana getirdiği değişikliklerin incelenmesi, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 73-85.
• Atchley, R. C. (1993). Continuity theory and the evolution of activity in later adulthood. In: J. R. Kelly (Ed.), Activity and aging, (5–16). Newbury Park: Sage Publications, Inc.
• Atchley, R.C. (1989). A continuity theory of normal aging. The Gerontologist, 29, 183-190.
• Başar, M. A. ve Ulutaş, M. (2015). Akademik personelin emeklilikleriyle ilgili görüş ve beklentileri, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 1181), 125-148.
• Başaran, İ. E. (1985).Örgütlerde işgören hizmetlerinin yönetimi. Ankara
• Başaran, İ. E. (2008). Örgütsel davranış insanın üretim gücü. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Blakeley, J. & Ribeiro V. (2008). Are nurses prepared for retirement? Journal of Nursing Management, 16, 744–752.
• Devlet Planlama Teşkilatı. (2007). Türkiye’de yaşlıların durumu ve yaşlanma ulusal eylem planı, Yayın No: 2741 (http://ekutup.dpt.gov.tr/ ) Erişim Tarihi: 14/06/2011.
• Earl, B. T. (2004). Effects of pre-retirement preparation on depression and quality of life in retirement for professional managerial males. Dissertation, Faculty of the California School of Professional Psychology, Alliant International University.
• Gall, T. L. & Evans, D. R. (2000). Preretirement expectations and the quality of life of male retirees in later retirement. Canadian Journal of Behavioural Science, 32 (3) 187-197.
• Genç, Y. ve Dalkılıç, P. (2013). Yaşlıların sosyal dışlanma sendromu ve toplumsal beklentileri, The Journal of Academic Social Science Studies, 6(4), 461-482.
• Günay, G. (2006). Bireylerin kişi ve aile olarak emekliliğe hazırlanmalarına ilişkin plan yapma durumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Harte, J. D. (1972). Preparing for retirement. Journal of the Royal College of GeneralPractitioners, 22, 612-615.
• Işıkhan, V. (1997). Çalışanları emekliliğe hazırlamak, Amme İdaresi Dergisi, 30(4), 121-129. İlbay, A. B., Yiğit, Y. ve Özişli, Ö. (2016). Emeklilerin yaşam doyumu ve rehberlik ihtiyacı ilişkisi- Sakarya örneği. Journal of Behavior at Work, 1(1), 36-47.
• Kılavuz, M. A. (2002). Emeklilik döneminde çalışma, boş zaman ve din eğitimi, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(1), 71-86.
• Laughlin, C. & Cotten, P. D. (1994). “Efficacy of a pre-retirement planning intervention for ageing individuals with mental retardation” Joumal of Intellectual Disability Research, 38, 317- 328.
• Lehr, U. (1994). Yaşlanmanın psikolojisi, (Çev. Neylan Eryar), İstanbul: Bilimsel ve Teknik Yayınları Çeviri Vakfı.
• Monk, A. (1985). Preretirement planning programs, A. Monk (Eds.) Handbook of Gerontological Services, New York: Van Nostrand Reinhold Company Inc., s.322-340.
• Özben, Ş. (2004). Yaşlılarda depresyon, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 16-21.
• Özben, Ş. (2008). Yaşlılık, K Ersanlı, ve M.Kalkan (Ed.), Yaşlılıkta gelişim görevleri, (ss.97-120). Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk, M. S. ve Hazer, O. (2017). Emeklilikte finansal tatmin ve yaşam tatmini, International Journal of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 8(26), 203-219.
• Salman, S. (2004). Öğretmenlerin emeklilik dönemine uyumları ve yaşam tatminleri, Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Sevim, Y. ve Şahin, J. (2007). Toplumun yeni yoksulları: Emekliler (Şanlıurfa İli Örneği). Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 1, 195-207.
• Sevim, Y. ve Şahin, J. (2007). Toplumun yeni yoksulları: emeklilik (Şanlıurfa ili örneği). Sosyoloji Araştırmaları Derneği, 10(1), 195-207.
• Şahin Baltacı, H. ve Selvitopu, A. (2012). Öğretmenlerin emeklilik dönemine ve emekliliğe hazırlık eğitimine ilişkin görüşleri, İlköğretim Online, 11(3), 800-812.
• Şen, Y. F. (2015). Emeklilik döneminde yaşanan sorunlara yönelik bir çözüm önerisi: İkinci işe hazırlık eğitimi ve emeklilik kulüpleri. EKEV Akademi Dergisi, 19(64), 313-334.
• Şimşek, A. ve Büyükkıdık, S. (2015). Emekli öğretmenlerin yaşam doyumlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(6), 19-40.
• Tezcan, M. (1993). Boş zamanlar sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Tezcan, M. (1995). Sosyolojiye giriş, 4. Baskı. Ankara: Feryal Matbaası.
• Tortop, N. (1994). Personel yönetimi. Ankara: Yargı yayınları.
• Ültanır, E. ve Ültanır, G. (2005). Estonya, İngiltere ve Türkiye’de yetişkinler eğitiminde profesyonel standartlar, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-23.
• Yaşın, D. Z. (1997). Çalışma,cinsiyet ve cinsiyet roller ile ev işleri ve depresyon ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 12(39),39-53.
• Yeten, Ç. (2005). Emekliliğine az kalmış sınıf öğretmenlerinin emeklilik eğitimi ihtiyacının saptanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.