Öğretmenlerin Yaptıkları Meslek Hatalarının Meslekî Öğrenme Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 309 - 326, 29.03.2020

Taner Atmaca

https://doi.org/10.31592/aeusbed.673360

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın temel amacı çeşitli kademelerde görev yapan öğretmenlerin meslek hayatlarında yaptıkları farklı türden hataların meslekî gelişim ve öğrenme kapsamında incelenmesidir. Bu bağlamda, çalıştıkları eğitim kademesi, branşları ve kıdemleri birbirinden farklı toplam 38 öğretmenden nitel araştırma yöntemi çerçevesinde veri toplanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması (örnek olay) deseni tercih edilmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından hazırlanan form aracılığı ile elde edilmiştir. Formda öğretmenlerin meslek hayatlarında yaptıkları ve kendilerinde iz bırakan, mesleki gelişimlerine katkı sunduğunu düşündükleri olay ya da olayları detaylıca betimleyerek anlatmaları istenmiştir. Araştırma bulguları öğretmenlerin özellikle mesleğin ilk yıllarında pek çok mesleki hata yaptıklarını ve bu hataların daha çok öğrencileri rencide edici türden olduğunu göstermektedir. Ayrıca anlatılarda ve bulgularda, yapılan kimi hataların öğrencilerde uzun süre iz bırakan nitelikte olduğu yer almaktadır. Öğretmenlerin hata yapmalarına neden olan faktörler arasında en çok deneyimsizliğin, okul idaresi ile olan iletişimsizliğin, öğrenciyi, okul çevresini ve aileleri yakından tanımamanın yer aldığı görülmektedir. Ortaya çıkan bulgulara göre öğretmenler yaptıkları hataları mesleki öğrenme çerçevesinde değerlendirmekte ve kendi mesleki gelişimleri doğrultusunda ele almaktadırlar. Özellikle mesleğin ilk yıllarında rastlanan bu hataların önüne geçebilmek için öğretmenlere lisans eğitimi ve adaylık eğitimi yıllarında hataları en aza indirecek nitelikte tecrübeli yönetici, akademisyen ve öğretmenler tarafından rehberlik yapılması isabetli olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mesleki hata, Mesleki gelişim, Mesleki öğrenme

Kaynakça

• Akpınar, B. ve Akdoğan, S. (2010). Negatif bilgi kavramı: Hata ve başarısızlıklardan öğrenme. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi (BAED), 1(1), 14-22.
• Atıcı, M. (2001). Öğretmen yetkinliği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 195-209.
• Bektaş, M., Aydın, E., ve Ayvaz, A. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının gelecekteki mesleki yeterliklerine yönelik görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 174-192.
• Duman, B. (2010). Öğrenme-öğretme sürecindeki hata, yanılsama ve yanıltmacalara ilişkin öğrenci görüşleri. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 15-40.
• Eskicumalı, A. (2002). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği. Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Y. Özden (Editör) içinde Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Gartmeier, M., Bauer, J., Gruber, H., & Heid, H. (2008). Negative knowledge: Understanding professional learning and expertise (Research report no:30). Regensburg: University of Regensburg.
• Heinze, A. (2005). Mistake-handling activities in the mathematics classroom., Proceedings of the 29th Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (pp. 105-112), içinde (H. L. Chick, J.L. Vincent, eds.). Melbourne: PME.
• Kahyaoğlu, M., Özbek, R., & Özgen, N. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 221-232.
• Kozikoğlu, İ., & Senemoğlu, N. (2018). Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin karşılaştıkları güçlükler: Nitel bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – ENAD, 6(3), 341-371.
• McGregor, J. (2006). How failure breeds success. Business Week, 42-52.
• Miles, M.B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publications .
• MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri. MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Müdürlüğü: Ankara.
• Orange, C. (2007). 25 biggest mistakes teachers make and how to avoid them. California: Corwin Press.
• Oser, F., & Spychiger, M. (2005). Lernen ist schmerzhaft. Zur 'Iheurie des Negativen Wissens und zur Praxis der Fehlerkultur [Learning is painful. On the theory of negative knowledge and the practice of error culture]. Weinheim: Beltz.
• Özer, B., Gelen, İ., Alkan-Hızlı, S., Çınar, G. ve Duran, V. (2016). The most common mistakes of teacher trainees’ former teachers. Universal Journal of Educational Research, 4(5), 963-972.
• Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir, Ed.). Ankara: Pegem Rach, S., Ufer, S., & Heinze, A. (2013). Learning from errors: Effects of teachers training on students’ attitudes towards and their individual use of errors. PNA, 8(1), 21-30.
• Sarı, M. ve Altun, Y. (2015). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (Hacettepe University Journal of Education), 30(1), 213-226 .
• Schoemaker, P. (2011). Brilliant mistakes: Finding success on the far side of failure. Philadelphia: Wharton Digital Press.
• Sezer, Ş. (2018). Öğretmenlerin sınıf yönetimi tutumlarının öğrencilerin gelişimi üzerindeki etkileri: Fenomenolojik bir çözümleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (Hacettepe University Journal of Education), 33(2), 534-549.
• Shallenberger, D. (2015). Learning from our mistakes: International educators reflect. The Interdisciplinary Journal of Study Abroad, 26, 248-263.
• Tjosvold, D., Yu, Z. & Hui, C. (2004). Team learning from mistakes: The contribution of cooperative goals and problem solving. Journal of Management Studies, 41(7), 1223-1245.
• Ullsperger, M. (2008). Minding mistakes: How the brain monitors errors and learns from goofs. Scientific American, 19, 52-59.
• Yariv, A. (2011). Deterioration in teachers' performance: Causes and some remedies. World Journal of Education. 1(1), 81-91.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin