Okul Müdürlerinin Yenilik Yönetimi Yeterliklerine İlişkin Öğretmen Algılarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 3, 817 - 835, 30.11.2022

Adem Beyhan Seher Erdoğan

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1137221

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin okul müdürlerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin algı düzeylerinin belirlenmesi ve öğretmen algılarının çeşitli demografik değişkenlere göre farklılaşma düzeyinin incelenmesidir. Çalışma, nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma evrenini 2021-2022 eğitim öğretim yılında Ankara İli Yenimahalle ilçesinde ilk ve ortaokullarda görevli 3982 sınıf ve branş öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklemin belirlenmesinde basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmış ve evreni temsil ettiği kabul edilen 371 öğretmen araştırmaya dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak dört boyutlu ve 32 maddeden oluşan Yenilik Yönetimi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma gibi betimsel analizler ve araştırma konusuna ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesinde T-testi ve ANOVA gibi istatiksel testlerden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda öğretmenler, okul müdürlerini yenilik yönetimi konusunda orta derece yeterli buldukları tespit edilmiştir. Cinsiyet, görev (branş), eğitim durumu ve kıdem değişkenlerinin öğretmen görüşlerinde anlamlı farklılık oluşturmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular diğer araştırma sonuçları ile karşılaştırılarak tartışılmış ve bulgulara göre araştırmacı ve uygulayıcılara öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yenilik, yenilik yönetimi, okul müdürü

Kaynakça

• Adams, R., Bessant, J. & Phelps, R. (2006). Innovation management measurement: A review. International Journal of Management Reviews, 8(1), 21-47.
• Ahamad, Z., & Kasim, A. (2016). The effects of transformational leadership towards teachers’ innovative behavior in schools. International Journal of Scientific and Research Publications, 6(5), 283-286.
• Ahlström, B.; Leo, U.; Norqvist, L. & Isling, P. P. (2020). School leadership as (un)usual. Insights from principals in Sweden during a pandemic. International Studies in Educational Administration (ISEA), (48), 2, 35-41.
• Aksu G., Eser, M. T. ve Güzeller, C. O. (2017). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik model uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Amabile, T. M., Conti, R., Coon, H., Lazenby, J., & Herron, M. (1996). Assessing the work environment for creativity. Academy of Management Journal, 39(5), 1154-1184.
• Aragón-Correa, J. A., García-Morales, V. J., & Cordón-Pozo, E. (2007). Leadership and organizational learning's role on innovation and performance: Lessons from Spain. Industrial Marketing Management, 36(3), 349-359.
• Argon, T. ve Özçelik, N. (2008). İlköğretim okulu yöneticilerinin değişimi yönetme yeterlikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 70-89.
• Arkaz, G. (2021). Öğretmenlerin okul liderliği ve yenilik yönetimi algıları: bir karma yöntem çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Aydın, M. (2019). Okul müdürlerinin yenilikçilik algılarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Aydoğar, N. (2018). Okul yöneticilerinin yenilik yönetimi becerilerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Kahramanmaraş il merkezi özel ve devlet okulları örneği). Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Aydoğar, N. ve Yirci, R. (2020). Devlet ve özel okul yöneticilerinin yenilik yönetimi becerilerinin karşılaştırılması: nicel bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1286-1308.
• Balcı. A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Barker, A. (2001). Yenilikçiliğin simyası. (A. Kardam, Çev.). İstanbul: MESS Yayınları.
• Bayrakçı, M., ve Eraslan, F. (2014). Ortaöğretim okul yöneticilerinin inovasyon yeterlilikleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 96-136.
• Bellibaş, M. Ş., Kılınç, A. Ç., & Polatcan, M. (2021). The moderation role of transformational leadership in the effect of instructional leadership on teacher professional learning and instructional practice: an integrated leadership perspective. Educational Administration Quarterly, 57(5), 776-814.
• Beycioğlu, K. ve Aslan, M. (2010). Okul gelişiminde temel dinamik olarak değişim ve yenileşme: Okul yöneticileri ve öğretmenlerin rolleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 153-173.
• Birekul, M. (2016). Öğretmenlerin yenilik yönetimine ilişkin yeterlikleri. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(3), 181-201.
• Boydak, O. M. ve Karabatak, S. (2013). Ortaöğretim okul yöneticilerinin yenilik yönetimine yaklaşımları ve karşılaştıkları sorunlar. International Journal of Educational Science, 5 (1), 258-273.
• Brown, M. G., & Svenson, R. A. (1988). Measuring R&D productivity. Research-Technology Management, 31(4), 11-15.
• Bülbül, T. (2012). Developing a scale for innovation management at schools: A study of validity and reliability. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(1), 168-174.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (28. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çetin, M., Akpolat, T., ve Özdemir, A. N. Okullarda entelektüel sermaye kullanımı ile okul yöneticilerinin yenilik yönetimi arasındaki ilişki. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (13), 141-157.
• Demiraçan, A. (2019). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği stratejileri ile yenilik yönetimi yeterlik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Dönmez, E. (2018). Okul müdürlerinin örgütsel yenilik yönetimi davranış düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Drucker, P. (1985) Innovation and entrepreneurship. New York: Harper&Row.
• Drucker, P. F. (2004). What makes an effective executive? Harvard Business Review, 82(6), 58-63.
• Dyer, B., & Song, X. M. (1998). Innovation strategy and sanctioned conflict: a new edge in innovation? Journal of Product Innovation Management, 15(6), 505-519.
• Ekvall, G. (1996). Organizational climate for creativity and innovation. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5, 105–123.
• Esen, F. (2016). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile yenilik yönetimi arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Fraenkel, J.R. & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education. (6th Edition). New York: McGraw-Hill.
• Fullan, M., (2001). The new meaning of educational change. New York: Teachers College Press.
• George D, & Mallery P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
• Göl, E. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları (Kırklareli ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Göl, E. ve Bülbül, T. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 97-109.
• Görgel, H. S. (2018). Okul yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen ve okul yöneticisi algılarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Güzen, S. A. (2020). Liselerde yenilik yönetimi ile örgütsel öğrenme arasındaki ilişki (Şanlıurfa ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Hiçyılmaz, Y. (2021). Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik stillerinin okullarındaki yenilik yönetimine etkisinde öğrenen örgüt ve yetenek yönetiminin rolü. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cut off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6, (1), 1-55.
• Jiménez-Jiménez, D., & Sanz-Valle, R. (2011). Innovation, organizational learning, and performance. Journal of Business Research, 64(4), 408-417.
• Kani, Ş. (2019). Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ve yenilik yönetimi yeterliliği ilişkisinde pozitif psikolojik sermayenin aracı rolü. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Karaca, B. (2019). Okul yöneticilerinden ilkokul müdürlerinin yenilik yönetimi yeterliliklerine ilişkin öğretmen algıları: İstanbul ili Beykoz ilçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karataş, S., Gök, R. ve Özçetin, S. (2015). Okul yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(33), 167-185.
• Karsantık, İ. (2021). Teachers' perceptions of readiness for change and innovation management in their schools. International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 8(1). 261-287.
• Kurt, A. (2016). Yönetici inovasyon yeterliliği ve okul kültürü ilişkisi (Bolu ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Külekçi Akyavuz, E. ve Çakın, M. (2020). Covid-19 salgınının eğitime etkisi konusunda okul yöneticilerinin görüşleri. Turkish Studies, 15, (4), 723-737. Mathisen, G. E., & Einarsen, S. (2004). A review of instruments assessing creative and innovative environments within organizations. Creativity Research Journal, 16(1), 119-140.
• Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi Amos uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Mürtezaoğlu, S. (2016). Pozitif-negatif duyguların, otomatik düşüncelerin ve bazı kişisel değişkenlerin okul yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterlik inanç düzeyleri üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
• Ömür Y. E. (2014). Lise yöneticilerinin yenilik yönetimi becerileri ile okullardaki örgütsel öğrenme mekanizmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• OECD - Organization for Economic Cooperation and Development. (2009). Measuring innovation in education and training. www.oecd.org/dataoecd/1/61/43787562.pdf adresinden 15 Nisan 2022 tarihinde erişilmiştir.
• Öğüt, A., Aygen, S. ve Demirsel, M. T. (2007). Personel güçlendirme inovasyonu hızlandırır mı? Antalya ili beş yıldızlı konaklama işletmelerine yönelik görgül bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007(3), 163-172.
• Özdoğru, M. (2020). Covid-19 salgınında okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlarla başa çıkma stratejileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-14. https://dergipark.org.tr/en/pub/mead/issue/63456/903476
• Öztürk, M. (2017). İlkokul müdürlerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları: İstanbul ili Avcılar ilçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın ve Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Pollock, K. (2008). The four pillars of innovation: An elementary school perspective. The Innovation Journal: The Public Sector Innovation Journal, 13(2), 2-17.
• Rogers, E. M. (1995). Diffusion of innovation. New York: The Free Press.
• Sitthisomjin, J., Somprach, K., & Phuseeorn, S. (2020). The effects of innovation management on school performance of secondary schools in Thailand. Kasetsart Journal of Social Sciences, 41(1), 34-39.
• Spyropoulou, E. & Koutroukis, T. (2021). Managing open school units amid Covid-19 pandemic through the experiences of Greek principals. Implications for current and future policies in public education. Administrative Sciences, 11(70), 1-13. Doi.org/10.3390/admsci11030070
• Şahin, K. (2018) Ortaöğretim okul yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterlikleri ile girişimcilik yeterlikleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Tidd, J. & Bessant, J. (2009). Managing innovation: Integrating technological, market and organizational change. England: John Wiley & Sons Ltd.
• Top, M. Z. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin yenilik yönetimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Uygur, Ö. (2020). Öğretmenlerin okul müdürlerine ilişkin yenilik yönetimi ve girişimcilik algılarının örgütsel bağlılığa etkisi üzerine proje okullarında bir araştırma. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.