Modern Türk Şiirinde Filistin Duyarlığı

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: Filistin Özel Sayısı, 572 - 587, 28.02.2025

Maksut Yiğitbaş , Hüseyin Özdemir

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1599778

Öz

Kudüs, İslam Medeniyetinin önemli şehirlerindendir. İslam’ın ilk kıblesi Mescid-i Aksa buradadır. Peygamber Efendimiz buradan Miraç’a yükselmiştir. Yüzyıllarca Müslümanların hâkimiyetinde bulunan Kudüs ve Filistin toprakları 20. yüzyılın başlarında İngilizler tarafından işgal edilmiştir. 1948’de Yahudi Devleti’nin kurulmasıyla ve özellikle 1967 sonrası işgallerle birlikte Filistin toprakları ve Kudüs şehri Müslümanlar için kutsallığın yanında acının da mekânı olur. Kudüs ve Filistin toprakları belirtilen bu önem temelinde edebiyatımızda her daim değinilen temalardan biri olur. Klasik Türk edebiyatında atfedilen kutsallık dolayımında edebî türlerde ele alındığı görülür. Modern Türk edebiyatında ise bu tema, İsrail Devleti’nin kurulmasıyla birlikte 1950 sonrasında İslami duyarlığa sahip Sezai Karakoç ve diğer şairlerin eserlerinde İslam’ın hâkimiyeti altındaki güzel günlere özlem ve yaşanan şiddet çerçevesinde işlenir. Yaşananlar karşısında modern Türk şiirinde “Filistin Davası” özel bir yer edinir. Günümüzde İsrail’in Filistin halkına yaptığı zulüm ve soykırım şiddetini artırarak devam etmektedir. Modern Türk şiirinde İslamî bir anlayış ve retorikle yaşananlara yüksek perdeden itirazın devam ettiği görülür.

Anahtar Kelimeler

Filistin, Sezai Karakoç, modern Türk şiiri, Kudüs

Kaynakça

• Akay, H. (2018). Kudüs daima. Karabatak, 36.
• Altınova, M. (2018). Klasik Türk şairlerinin dilinden Kudüs ve Mescid-i Aksâ. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 2, 138-158.
• Birand, K. (1960). Manevi ilimler metodu olarak anlama. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Çoklar, I. (2014). Kişilik özellikleri ile bağışlama eğilimi arasındaki ilişkinin intikam güdüsü ve adalete duyarlılık temelinde incelenmesi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ersoy, M. A. (2021). Safahat. D. Mehmet Doğan (Haz.). Ankara: Yazar Yayınları.
• Garip, R. (2009). Filistin’e ağıt. Âsım Öz (Haz.). Haritada Kan Lekesi içinde. İstanbul: Pınar Yayınları.
• Güneş, M. (2024). İlhan Kurt’un şiirlerinde Filistin meselesine bakış. Bûtimar, 22.
• İnan, M. A. (2015a). Mehmet Akif İnan eserleri 1, Ankara: Eğitim Bir Sen Yayınları.
• İnan, M. A. (2015b). Mehmet Akif İnan eserleri 2, Ankara: Eğitim Bir Sen Yayınları.
• Kanık, O. V. (1998). Bütün şiirleri. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kaplan, M. (2016). Nesillerin ruhu. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karabulut, M. (2019). Üslupbilim (stilistik) ve Necip Fazıl Kısakürek'in şiirleri üzerinde stilistik bir inceleme. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karakoç, S. (Ekim 1969). Ey Yahudi. Diriliş, 1.
• Karakoç, S. (2004). Gün doğmadan. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Karakoç, S. (2005). Batı şiirlerinden. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Karakoç, S. (2012). Alınyazısı saatleri. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Karakoç, S. (2021). Gün doğmadan. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Karakoç, S. (2022). Diriliş neslinin amentüsü. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Koca, M. (2024). Nuri Pakdil, Bursa: Sur Yayınları.
• Kur’an-ı Kerim ve Meâli (2024). A’râf suresi 148. ayet. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/A'râf-suresi/1102/148-ayet-tefsiri adresinden 30 Kasım 2024 tarihinde erişilmiştir. Kur’an-ı Kerim ve Meâli (2024). Bakara suresi 88. ayet. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Bakara-suresi/95/88-ayet-tefsiri adresinden 30 Kasım 2024 tarihinde erişilmiştir.
• Kur’an-ı Kerim ve Meâli (2024). Bakara suresi 89. ayet. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Bakara-suresi/96/89-ayet-tefsiri adresinden 30 Kasım 2024 tarihinde erişilmiştir.
• Kur’an-ı Kerim ve Meâli (2024). Bakara suresi 90. ayet. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Bakara-suresi/97/90-ayet-tefsiri adresinden 30 Kasım 2024 tarihinde erişilmiştir.
• Kur’an-ı Kerim ve Meâli (2024). Bakara suresi 145. ayet. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Bakara-suresi/152/145-ayet-tefsiri adresinden 30 Kasım 2024 tarihinde erişilmiştir.
• Kur’an-ı Kerim ve Meâli (2024). Bakara suresi 159. ayet. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Bakara-suresi/166/159-ayet-tefsiri adresinden 30 Kasım 2024 tarihinde erişilmiştir.
• Kur’an-ı Kerim ve Meâli (2024). Kasas suresi 7.-9. ayet. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Kasas-suresi/3259/7-9-ayet-tefsiri adresinden 30 Kasım 2024 tarihinde erişilmiştir.
• Kur’an-ı Kerim ve Meâli (2024). Nisâ suresi 155.-161. ayet. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Nisâ-suresi/648/155-161-ayet-tefsiri adresinden 30 Kasım 2024 tarihinde erişilmiştir.
• Kur’an-ı Kerim ve Meâli (2024). Tebbet suresi 1.-5. ayet. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Tebbet-suresi/6217/1-5-ayet-tefsiri adresinden 30 Kasım 2024 tarihinde erişilmiştir.
• Kurt, İ. (2023). Ölümden erken uyanmak diye bir şey. Üçüncü Yeni Dergisi, 30.
• Kurtoğlu, M. (2009). Savaşın şehirleri. Adem Turan (Haz.). Şâirlerin Gazzesi/Geride Kalanların Türküsü içinde. İstanbul: İlke Yayıncılık.
• Mezmurlar (2024). https://kutsalkitap.info.tr/?q=Mezmurlar+137 adresinden 30 Kasım 2024 tarihinde erişilmiştir.
• Nebevi, İ. (2015). Riyâzü’s-sâlihîn - metin ve çeviri I, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. Öztürk, M. (2017). Türk edebiyatında Kudüs teması. Journal of Islamicjerusalem Studies, 17(2), 39-57.
• Öztürk, S. (2018). Ellerin Kurusun. Karabatak, 37.
• Pakdil, N. (2015). Anneler ve Kudüsler III, Ankara: Edebiyat Dergisi Yayınları.
• Seyyah, A. (2018). Dur ihtarı. Karabatak, 37.
• Sağlık, Ş. (2002). “Mescid-i Aksa” şiiri örneğinde bir şiirin dilbilim terimleriyle çözümlenmesi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 2, 79-105
• Ural, A. (2017). Mara ve öteki şiirler. İstanbul: Şule Yayınları.
• Uzun, M. (1996). Firavun. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 13/122.