İsrail-Filistin Çatışması ve Adlandırma Sorunu: Felsefi Bir İnceleme

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: Filistin Özel Sayısı, 557 - 571, 28.02.2025

Emine Canlı

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1602085

Öz

7 Ekim 2023’te yeniden gündeme gelen İsrail-Filistin çatışması ve bu çatışmaya dair değerlendirme çabası uluslararası hukukun ve politik söylemin sınırlarını açığa çıkarmaktadır. Mevcut politik söylem ve uluslararası hukukun temelindeki normlar, çatışmayı temel insan hakları ve güvenlik sorunlarına indirgerken, filozofların ve akademisyenlerin konuya dair söylemleri de günden güne artmaktadır. Politika ve hukuk alanında olduğu kadar felsefede de çatışmayı doğuran kavramsal yapı sorgulanmaya açılmakta ve yeni yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada, filozofların Ekim 2023’ten günümüze kadar yaptıkları açıklamalar inceleyecek ve Filistin-İsrail çatışmasına dair yaklaşımların ortak gelirimi olan adlandırma problemine yoğunlaşacak. Çalışmada, “Filistin sorunu” adlandırması literatüre “Yahudi sorunu” olarak geçen adlandırma ile birlikte düşünülecektir. Alain Badiou’nun “durum” kavramının işaret ettiği bağlam ile “sorun” kavramı çözümlenecek bunun karşısında bir varlık mücadelesi olarak ilerleyen süreç “olay” kavramına dikkat çekilecek. “Yahudi olayı” ile “Filistin olayı”nın taşıdıkları imkan ve sınırlılıklara işaret edilecek. Temelde, “Filistin sorunu” tamlamasının Filistin konusundaki değerlendirmelere dayattığı sınırlılıklara işaret edilecek ve söz konusu sınırlılıkların doygunluk noktasına ulaştığı iddia edilerek bu adlandırmanın yeniden düşünülmeye ihtiyaç duyduğu savunulacak. Uluslararası politikanın ve hukukun mevcut koşulları içinde ele alınmaya müsaade etmeyen Filistin halkının direnişinin ve iradesinin şekillendireceği yeni “yapı” şekillenene kadarki gelişmeler ise “Filistin olayı” şeklinde adlandırılması önerilecek.

Anahtar Kelimeler

Filistin sorunu, Yahudi sorunu, Filistin olayı, Alain Badiou

Kaynakça

• Arendt, H. (2014a). Totalitarizmin kaynakları 1: antisemitizm. İstanbul: İletişim Yayınları
• Arendt, H. (2014b). Totalitarizmin kaynakları 2: emperyalizm. İstanbul: İletişim Yayınları
• Badiou, A. (2013). Etik. İstanbul: Metis Yayınları
• Badiou, A. (2015). Circonstances 3: portées du mot “Juif”, France: Editions Léo Scheer
• Badiou, A. The uses of the word “Jew”: https://www.lacan.com/badword.htm
• Badiou, A. Hazan, E. Zizek, S. (2014). Anti-semitizm üzerine. İstanbul: Encore Yayınları
• Bauer, Bruno. (1843). Die Judenfrage
• Benhabib, Ş. An open letter to my friends who signed “philosophy for Palestine” Retrieved from https://medium.com/amor-mundi/an-open-letter-to-my-friends-who-signed-philosophy-for-palestine-0440ebd665d8 in 15.11.2023.
• Butler, J. (2023). The compass of mourning. Retrieved from https://www.lrb.co.uk/the-paper/v45/n20/judith-butler/the-compass-of-mourning in 15.11.2023.
• Butler, J. (2012). Parting ways: Jewishness and the critique of Zionism. New York: Columbia University Press
• Giambattista, V. (2007). Yeni bilim. Ankara: Doğu Batı Yayınları
• Habermas, J. Principles of solidarity. a statement (“Grundsätze der solidarität. eine stellungnahme”). Retrieved from https://www.normativeorders.net/2023/grundsatze-der-solidaritat/ in 20.10.2023.
• Hollstein, W. (1975). Filistin sorunu. Yücel Yayınları
• Keleşoğlu, Erhan. (2014). İsrail yurttaşı filistinliler: yurttaşlık, kimlik, siyaset. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Marx, K. (1997). Yahudi sorunu. Ankara: Sol Yayınları
• Pappe, I. (2007). Modern Filistin tarihi. Ankara: Phoenix Yayınevi
• Ranciére, J. (2005). Uyuşmazlık: politika ve felsefe. İzmir: Ara-lık Yayınları
• Ruti, Mari. (2015). “The posthumanist quest for the universal: Butler, Badiou, Žižek.” Angelaki: Journal of Theoretical Humanities Vol.20, 193–210. https://doi.org/10.1080/0969725X.2015.1096646.
• Said, E. (2017). Freud ve Avrupalı olmayan. İstanbul: Alfa Yayınları
• Said, E. (2009). Kültür ve direniş. İstanbul: Agora Kitaplığı
• Solak, G. C. (2024). “Filistin-İsrail sorununda paradigma değişikliği: aparteid, uzatılmış yasa dışı işgal ve self-Determinasyon”, Filistin Araştırmaları Dergisi No:15, 195-236. https://doi.org/10.34230/fiad.1461676.
• Zizek, S. (2024). Canceling Palestine. Retrieved from https://www.project-syndicate.org/commentary/germany-cancels-palestine-congress-confirms-dangerous-double-standard-by-slavoj-zizek-2024-04 in 20.11.2023.
• Zizek, S. (2023). The real dividing line in Israil-Palestine. Retrieved from https://www.project-syndicate.org/commentary/israel-palestine-hamas-and-hardliners-against-peace-by-slavoj-zizek-2023-10 in 20.10.2023.
• Philosophy for Palestine. (2023). Retrieved from https://sites.google.com/view/philosophyforpalestine/home in 20.11.2023.
• A response to “Principles of solidarity. a statement”. (2023). Retrieved from https://publicseminar.org/2023/11/a-response-to-principles-of-solidarity-a-statement/ in 20.11.2023.