The Impact of Structural and Firm-Specific Characteristics on Stock Returns in Turkey: A Panel Data Analysis

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 207 - 219, 26.03.2025

İsmail Doğan , Güven Sevil

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1512016

Öz

Determinants influencing share earnings are a significant research topic in the finance literature. This study aims to identify the structural and firm-specific characteristics affecting stock returns in Turkey over the period from 2005 to 2017, and to elucidate the relationship between these characteristics and stock returns using regression analysis with standardized panel data variables. Another objective of the study is to determine which characteristics have a more substantial impact on stock returns. In the study, structural factors such as exchange rate, money supply, inflation, foreign portfolio investment, balance of payments, gold, and GDP are considered. Firm-specific factors include liquidity, profitability, leverage, asset structure, price-earnings ratio, earnings per share, market value, market-to-book value ratio, sales potential, asset growth rate, risk, and size. The findings of the research indicate that ten structural and firm-specific characteristics are significantly correlated with firm earnings. Based on these results, it can be inferred that there is a relationship between firm earnings and both structural and firm-specific characteristics. Consequently, it is suggested that individual and corporate investors, company owners, managers, policymakers, and economists should collectively evaluate both structural and firm-specific characteristics.

Anahtar Kelimeler

Stock returns, structural characteristics, firm spesific charecteristics, regression with standardized variables

Türkiye'de Hisse Getirileri Üzerinde Yapısal ve Firma Bazlı Karakteristiklerin Etkisi: Bir Panel Veri Analizi

Öz

Hisse kazançlarını etkileyen belirleyiciler, finans literatüründe önemli bir araştırma konusudur. Bu çalışmanın amacı, 2005-2017 dönemi kapsamında Türkiye'de hisse getirilerini etkileyen yapısal ve firma bazlı özellikleri belirlemek ve bu özellikler ile hisse getirileri arasındaki ilişkiyi panel veri standartlaştırılmış değişkenlerle regresyon yöntemi kullanarak açıklamaktır. Çalışmanın bir diğer amacı ise hangi özelliklerin hisse getirileri üzerinde daha önemli bir etkiye sahip olduğunu belirlemektir. Çalışmada yapısal faktörler olarak döviz kuru, para arzı, enflasyon, yabancı portföy yatırımı, ödemeler dengesi, altın, GSYİH kullanılırken; firma bazlı faktörler olarak likidite, karlılık, kaldıraç, varlık yapısı, fiyat-kazanç oranı, hisse başına kazanç, piyasa değeri, piyasa-defter değeri oranı, satış potansiyeli, varlık büyüme oranı, risk, büyüklük değişkenleri kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, on yapısal ve firma bazlı özelliklerin firma kazançları ile anlamlı bir şekilde ilişkili olduğunu işaret etmektedir. El edilen bu sonuçlara dayanarak, firma kazançları ile hem yapısal hem de firma bazlı özellikler arasında ilişki bulunduğunu söylemek mümkündür. Bu bulgulardan hareketle bireysel ve kurumsal yatırımcılar, şirket sahipleri, yöneticiler, politika yapıcılar ve ekonomistlerin hem yapısal hem de firma bazlı özellikleri birlikte değerlendirmeleri gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Hisse senedi getirileri, yapısal karakteristikler, firmaya özgü karakteristikler, standartlaştırılmış değişkenlerle regresyon

Kaynakça

• Abdullah, D.A. ve Hayworth, S. C.(1993). Macroeconometrics of stock price fluctuations. Quarterly Journal of Business and Economics, 32(1).
• Akdeniz, L. Altay, A. Aydoğan ve Aydoğan, K. (2000). A cross-section of expected stock returns on the İstanbul stock exchange. Russian and East European Finance and Trade, 36(5).
• Akkum, T. ve Vuran, B. (2005). Türk sermaye piyasasındaki hisse senedi getirilerini etkileyen makroekonomik faktörlerin arbitraj fiyatlama modeli ile analizi. İktisat İşletme ve Finans, 20(233).
• Ayaydın, H. ve Dağlı, H. (2012). Gelişen piyasalarda hisse senedi getirisini etkileyen makroekonomik değişkenler üzerine bir inceleme: Panel veri analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4).
• Banz, R. W. (1981). The relationship between return and market value of common stocks. Journal of Financial Economics. 9.
• Basu, S. (1977). İnvestment performance of common stocks in relation to their priceearnings ratios: a test of the efficient market hypothesis. The Journal of Finance. 32(3).
• Basu, S. (1983). The relationship between earnings’ yield, market value and return for NYSE common stocks. Journal of Financial Economics. 12.
• Büker, S. Aşıkoğlu, R. Sevil, G. (2008). Finansal Yönetim (4. Baskı). Ankara: Sözkesen Matbaacılık Tic. Ltd. Şti.
• Canbaş, S. Kandır, S. Y. ve Erişmiş, A. (2007). Hisse senedi verimini etkileyen bazı şirket özelliklerinin İMKB şirketlerinde test edilmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(512).
• Chuia, A. C. W. ve Weib, K. C. J. (1998). Book-to-market, firm size, and the turn-of-theyear effect: evidence from pasific-basin emerging markets. Pasific-Basin Finance Journal.
• Demir, Y. (2001). Hisse senedi fiyatını etkileyen işletme düzeyindeki faktörler ve mali sektör üzerinde imkb’de bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 6(2).
• Demireli, E. (2008). Etkin Pazar kuramından sapmalar: finansal anomalileri etkileyen makro ekonomik faktörler üzerine bir araştırma. Ege Akademik Bakış. 8(1).
• Durukan, M. B. (1999). İstanbul menkul kıymetler borsasında makroekonomik değişkenlerin hisse senedi fiyatlarına etkisi. İMKB Dergisi 3(11).
• Ege, İ.ve Bayrakdaroğlu, A. (2009). İmkb şirketlerinin hisse senedi getiri başarılarının lojistik regresyon tekniği ile analizi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 5(10).
• Fama, E. F. ve Schwert, G. W. (1977). Asset returns and inflation. Journal of Financial Economics. 5.
• Fama, E. F. ve French, K. R. (1998). Value versus growth: the international evidence. The Journal of Finance. 53(6).
• Forrest, J. Y.-L. (2014). A Systems Perspecti ve On Financial Systems (6. Edition). CRC Press.
• Granger, C. W. J. Huang, B.ve Yang, C. W. (1998). A bivariate causality between stock prices and exchange rates: evidence from recent asia flu. Recent Work, Department Of Economics, UCSD, UC San Diego.
• Gujarati, N. D. ve Porter, C. D. (2008) Basic Econometrics. McGraw-Hill Irwin
• Güriş, S. ve Çağlayan, E. (2010) Ekonometri Temel Kavramlar (Genişletilmiş 3. Basım) İstanbul Der Yayınları
• Güzel, A. (2022). Faiz Oranları ve Döviz Kurlarındaki Değişimlerin Bankaların Performansına Etkisi: Sistematik Yaklaşım ve Duyarlılık Analizini de İçeren Stres Testi Model Uygulaması. 3. Sektör Sosyal Ekonomi Dergi̇si̇, 57(1), 586–611.
• İltaş, Y. (2020). Farklı Risk Türleri ve Borsa Endeksi Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Nedensellik Testleri. Business and Economics Research Journal, 11(2), 371–384.
• Karamustafa, O. ve Küçükkale, Y. (2002) Long run relationships between stock market returns and macroeconomic perfornamce: evidence from Turkey. 6. Türkiye Finans Eğitimi Sempozyumu. Aralık / Isparta (2002).
• Karan, B. M. (2004). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi (1. Basım). Gazi Kitabevi.
• Kasman, S. K. (2006). Hisse senedi getirilerinin oynaklığı ile makroekonomik değişkenlerin oynaklığı arasındaki ilişki. İMKB Dergisi 8(32).
• Kaya, V. Çömlekçi, İ. ve Kara, O. (2013). Hisse senedi getirilerini etkileyen makroekonomik değişkenler 2002-2012 Türkiye örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı 35.
• Keim, D. B. (1983). Size-related anomalies and stock return seasonality: further empirical evidence. Journal of Financial Economics. 12.
• Patra, T.ve Poshakwale, S. (2006). Economic variables and stock market returns: evidence from the Athens stock exchange. Applied Financial Economics, 16.
• Reinganum, M. R. (1981). Misspesification of capital asset pricing: empirical anomalies based on earnings’ yields and market values. Journal of Financial Economics. 9(1).
• Sayılgan, G. Süslü, C. (2011). Makroekonomik faktörlerin hisse senedi getirilerine etkisi: Türkiye ve gelişmekte olan piyasalar üzerine bir inceleme. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar. 5(1).