Human and Natural Factors Threatening Those Living in the Oder River Basin

Yıl 2020, , 56 - 69, 06.05.2020

Hüseyin Şahbaz

https://doi.org/10.35341/afet.707132

Öz

In the study, the basin area of Oder River, one of the important streams of Central Europe, was chosen as the research area. Oder River is the second longest stream of Poland after Vistula. Oder has a drainage area of 118.861 km²; It is a transboundary river basin shared by Poland, Czechia and Germany. At the same time, the Oder River is an important waterway that provides transportation between major industrial and commercial areas through built canals. The purpose of this research is to determine the human and natural factors that threaten the inhabitants of the Oder River Basin. Within the scope of the research, the literature was scanned and data on the subject were obtained. From these data reviewed by the text analysis method, the following conclusions were reached: Emergency storage structures were built on the tributaries of this river to protect agricultural land and rural settlements from floods. However, the volumes of these structures are not capable of storing water coming from large floods. Therefore, in large floods, large amounts of water are released from the reservoirs upstream of the river, causing economic losses. In addition, Oder’s water, which passes through densely industrialized areas and mining sites, is threatened by heavy metal pollution. Another problem in the basin that is expected to be more effective in the future is global warming. Indeed, due to climate change, it is expected that drought will increase in the basin and there will be some changes in the water quality in the Oder estuary due to the increase in temperature. Furthermore, the historical process between Poland and Germany is another issue that has the potential to threaten the inhabitants of the Oder Basin. As a matter of fact, Germany, which was defeated in both world wars, had to leave the lands that included the Oder Basin, which was the subject of conflict in these wars for centuries, to Poland.

Anahtar Kelimeler

Central Europe, Oder River Basin, Transboundary River Basin, International River

Oder Nehri Havzası’nda Yaşayanları Tehdit Eden Beşeri ve Doğal Faktörler

Öz

Çalışmada araştırma sahası olarak Orta Avrupa’nın önemli akarsularından birisi olan Oder Nehri’nin havza alanı seçilmiştir. Oder Nehri, Vistül’den sonra Polonya’nın en uzun ikinci akarsuyudur. 118.861 km²’lik bir drenaj alanına sahip olan Oder; Polonya, Çekya ve Almanya’nın paylaştığı sınıraşan bir nehir havzasıdır. Aynı zamanda Oder Nehri, inşa edilen kanallar aracılığıyla büyük sanayi ve ticaret bölgeleri arasındaki ulaşımı sağlayan önemli bir suyoludur. Bu araştırmanın amacı, Oder Nehri Havzası’nda yaşayanları tehdit eden beşeri ve doğal faktörlerin neler olduğunu belirlemektir. Araştırma kapsamında literatür taraması yapılarak konuyla ilgili veriler temin edilmiştir. Metin analizi yöntemiyle gözden geçirilen bu verilerden şu sonuçlara ulaşılmıştır: Tarım arazilerini ve kırsal yerleşmeleri sel ve taşkınlardan korumak amacıyla bu nehrin kolları üzerinde acil depolama yapıları inşa edilmiştir. Ancak bu yapıların hacimleri, büyük sellerle gelen suları depolayacak kapasitede değildir. Bu yüzden meydana gelen büyük sellerde nehrin yukarısındaki rezervuarlardan büyük miktarlarda su bırakılmakta ve bu da ekonomik kayıplara sebep olmaktadır. Ayrıca yoğun sanayileşmiş bölgelerden ve maden sahalarından geçmesi nedeniyle Oder’in suları, ağır metal kirliliğinin de tehdidi altındadır. Havzada yaşanan ve gelecekte daha da etkili olması beklenen bir diğer sorun da, küresel ısınmadır. Nitekim iklim değişikliğine bağlı olarak havzada kuraklığın gittikçe artması ve sıcaklık artışına bağlı olarak Oder’in haliç bölgesindeki su kalitesinde birtakım değişimlerin olması beklenmektedir. Bunlardan başka Polonya ve Almanya arasındaki tarihsel süreç, Oder Havzası sakinlerini tehdit etme potansiyeline sahip bir başka konudur. Nitekim geçmişte yaşanan iki dünya savaşından yenik çıkan Almanya, bu harplerde asırlardır aralarında ihtilafa konu olan ve Oder Havzası’nı da içine alan toprakları, Polonya’ya bırakmak zorunda kalmıştır.

Anahtar Kelimeler

Orta Avrupa, Oder Nehri Havzası, Sınıraşan Nehir Havzası, Uluslararası Nehir

Kaynakça

• Absalon, D., Matysik, M. (2007). Changes in water quality and runoff in the Upper Oder River Basin. Geomorphology, 92(3-4), 106-118.
• Adamiec, E., Helios-Rybicka, E. (2002). Distribution of Pollutants in the Odra River System Part IV. Heavy Metal Distribution in Water of the Upper and Middle Odra River, 1998-2000. Polish Journal of Environmental Studies, 11(6), 669-673.
• Akkan, E. (2007). Polonya. İslâm Ansiklopedisi. 34, 307-309. İstanbul: TDV Yayınları.
• Alver, E., Demirci, A., Özcimder, M. (2012). Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar ve Sağlığa Etkileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 3 (1), 45-52.
• Armaoğlu, F. (1999). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (Cilt 1-2: 1914-1995). İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Baran, T., Öziş, Ü., Özdemir, Y. (2006). “Sınır Aşan Asi Havzası Su Potansiyeli ve Yararlanılması”, TMMOB Su Politikaları Kongresi Bildiriler Kitabı. 2, 571-581. Ankara: İnşaat Mühendisleri Odası.
• Bevans, C. I., (1968). Treaties and Other International Agreements of the United States of America, 1776-1949: Multilateral, 1918-1930, Department of State.
• Bilen, Ö. (2009). Türkiye’nin Su Gündemi: Su Yönetimi ve AB Su Politikaları. Ankara: DSİ.
• Daniszewski, P. (2014). Heavy metals in the waters of Dąbie Lake (West-Pomeranian Voievodship, North-West Poland) in the years 2008-2012. International Journal of Chemical and Biochemical Research, 4, 72-81.
• Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşeri Coğrafyası. İstanbul: MEB Yayınları No: 2.982, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi: 877, Eğitim Dizisi: 10.
• Dubicki, A., Malinowska-Małek, J., Strońska, K. (2005). Flood hazards in the upper and middle Odra River basin – A short review over the last century, Limnologica - Ecology and Management of Inland Waters, 35(3), 123-131.
• Dysarz, T., Wicher-Dysarz, J., Przedwojski, B. (2006). Man-Induced Morphological Processes In Warta River (Poland), And Their Impact On The Evolution Of Hydrological Conditions. River Flow, 2, 1301-1310.
• Erhan, Ç. (1996). Avrupa’nın İntiharı ve İkinci Dünya Savaşı Sonrasında Temel Sorunlar. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 51(1), 259-273.
• European Commission. (2007). Directive 2007/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 October 2007 on the assessment and management of flood risks. Official Journal of the European Union, 15(1), 27-34.
• Giordano, M. and Wolf, A. T. (2003). Sharing Waters: Post-Rio İnternational Transboundary Water Management. Natural Resources Forum, 27(2), 163–171.
• Gümrükçüoğlu, M. ve Baştürk, O. (2008, Mart). Sürdürülebilir Su Yönetiminde Nehir Kirliliği Üzerine Bir Çalışma, TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi, Ankara.
• HELCOM. (2007). Climate Change in the Baltic Sea Area. Helsinki: Baltic Sea Environment Proceedings No: 111.
• İnce, S. (1997). Almanya: Devlet Küçülüyor, Ordu Büyüyor. Birikim, 101, 6-10.
• Jahn, E. (2015). German Domestic and Foreign Policy: Political Issues Under Debate (Volume: 2). Frankfurt/Main: Springer.
• Janßen, H. (2007). Climate Change in the Oder/Odra Estuary Region, G. Schernewski et al. (Ed): Coastal Development: The Oder Estuary And Beyond. Rostock: EUCC, Coastline Reports: 8, 1-10.
• Kerim, A., Süme, V. (2019). Taşkınlar, Taşkın Koruma ve Kontrol Yapıları; Rize İlinde Örnek Çalışmalar. Türk Hidrolik Dergisi, 3(1), 1-13.
• Kowalczak, P., Kundzewicz, Z. W. (2011). Water-related conflicts in urban areas in Poland. Hydrological Sciences Journal, 56(4), 588-596.
• Köle, M. M. (2017). 1954–2016 Dönemi Türkiye Sınıraşan Sular Politikası. Marmara Coğrafya Dergisi, (35), 122-133.
• KZGW (Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej). (2014). Projekt aktualizacji Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry. Warszawa: Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej.
• Maden, T. E. (2013). Sınıraşan Su Havzalarında İşbirliği Sorunu. Ortadoğu Analiz, 5(53), 23-31.
• Mee, C. L. The Marshall Plan: The Launching of the Pax Americana. New York: Simon and Schuster.
• Minahan, J. (2000). One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups. London: Greenwood Publishing Group.
• Moore, S. (2016). The Fourth Reich?: The EU - An Emerging German Empire. Jollies Publishing.
• Niesche, H. (2003). The Oder River Flood in Summer 1997 from Brandenburg’s Point of View. In: Zschau J., Küppers A. (eds) Early Warning Systems for Natural Disaster Reduction. Springer, Berlin, Heidelberg, 289-303.
• Sırakaya, S. (2007). İkinci Dünya Savaşı ve Azerbaycan. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Staar, R. F. (1984). Communist Regimes in Eastern Europe. California: Hoover Instution Press.
• Uitto, J. (2001). Global Freshwater Resources. Societies and Environments, 3, 65-76.
• URL 1, https://www.internationalwaterlaw.org/cases/river-oder.html, (Son Erişim: 28.01.2020)
• URL 2, https://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/teia/doc/Slubice_09/14AndreasMuehlberg-EN.pdf, (Son Erişim: 28.01.2020)
• URL 3, https://www.britannica.com/place/Oder-River, (Son Erişim: 28.01.2020)
• URL 4, http://www.mkoo.pl/index.php?mid=2&lang=EN, (Son Erişim: 28.01.2020)
• URL 5, http://www.pogodynka.pl/hydro/biuletyncodzienny, (Son Erişim: 28.01.2020)
• URL 6, http://soyledik.com/tr/analiz/409/yeni-bir-alman-sorunu-ve-fransa--dr-dilek-yigit.html, (Son Erişim: 28.01.2020)
• URL 7, https://www.thenewamerican.com/culture/history/item/13040-bismarcks-blood-and-iron-speech-150-years-later, (Son Erişim: 28.01.2020)
• URL 8, http://www.tarafsizhaber.com/makale/dr-mehmet-hakan-saglam-bismarck-in-alman-imparatorlugu-hitler-in-almanyasi-merkel-in-avrupa-birligi-13701, (Son Erişim: 28.01.2020)
• URL 9, https://www.telegraph.co.uk/news/2016/05/15/the-fourth-reich-is-here---without-a-shot-being-fired/, (Son Erişim: 28.01.2020)
• URL 10, https://www.spiegel.de/international/germany/german-power-in-the-age-of-the-euro-crisis-a-1024714.html, (Son Erişim: 28.01.2020)
• URL 11, https://www.statista.com/statistics/271748/the-largest-emitters-of-co2-in-the-world/, (Son Erişim: 20.04.2020)
• Van Gelder, P. H. A. J. M., Van Noortwijk, J. M., Duits, M. T. (1999). Selection of probability distributions with a case study on extreme Oder river discharges. In Safety and Reliability, Proceedings of ESREL ‘99-The Tenth European Conference on Safety and Reliability, Munich-Garching, 1475-1480.
• Vatandaş, S. (2014). Avro Krizi Sonrası Almanya’nın Tutum ve Konumu. BİLGESAM, 5005, 1-7.
• Witt, G., Siegel, H. (2000). The consequences of the Oder flood in 1997 on the distribution of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in the Oder River estuary. Marine Pollution Bulletin, 40(12), 1124-1131.
• Yakut, K. (2013). İkinci Dünya Savaşı. İ. Güneş ve C. Bilim (Ed.), Çağdaş Dünya Tarihi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1078, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 596.
• Yüksel, Ö., Serencam, U., Üçüncü, O., Anılan, T. (2013, Ekim). Afet ve Taşkın Yöntemi ve Değirmendere Örneği. Taşkın ve Heyelan Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Trabzon.