Examination of Graduate Studies on Global Problems in Turkey

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 464 - 488, 01.07.2023

Zekeriya Fatih İneç , Devrim Karadeniz

https://doi.org/10.35341/afet.1232734

Öz

In this study, it is aimed to examine the general and specific trends of postgraduate scientific studies carried out in Turkey on global problems from a holistic perspective. In the study carried out with a qualitative approach, nine theses reached from the National Thesis Center of the Council of Higher Education were examined with thematic content analysis. In the direction of the obtained data, various synthesis findings were reached. The results show that the studies mostly aimed to examine student approaches to global problems in terms of various variables, were carried out in the field of social studies education, intensified between 2021-2022 and 2019-2020, there were limitations with the sample and study groups, global problems and their contexts were determined as qualitative dependent variables. , qualitative patterns are used, therefore qualitative research approaches are used, samples are created with purposeful sampling, interview forms are used as a data collection tool, the data obtained from these are analyzed by content analysis, one of the qualitative data analysis methods, global problems are evaluated with their economic-socioeconomic and environmental dimensions, and especially terrorism is evaluated, teaching process and shows that multidimensional results have been achieved in the context of global problems.

Anahtar Kelimeler

Global Issues, Graduate Studies, Social Studies Education, Thematic Content Analysis

Küresel Sorunlar Üzerine Türkiye’de Gerçekleştirilen Lisansüstü Çalışmaların İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada küresel sorunlar üzerine Türkiye’de gerçekleştirilen lisansüstü bilimsel çalışmaların genel ve özel eğilimlerini bütüncül bir bakış açısıyla incelemek amaçlanmaktadır. Nitel bir yaklaşımla yürütülen çalışmada Yüksek Öğretim Kurumu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi veri tabanından ulaşılan dokuz tez tematik (meta-sentez) içerik analiziyle incelenmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda ulaşılan bulgular, çalışmaların çoğunlukla küresel sorunlara ilişkin öğrenci yaklaşımlarını çeşitli değişkenler açısından incelemeyi amaçladığını göstermektedir. Genellikle sosyal bilgiler eğitimi bilim dalında gerçekleştirilen çalışmalar, 2019 – 2020 ve 2021 – 2022 yılları arasında yoğunlaşmakta ve sınırlılıkları örneklem ve çalışma gruplarından oluşmaktadır. Çalışmalarda küresel sorunlar ve bağlamları, nitel bağımlı değişkenler olarak ön plana çıkarken bu doğrultuda nitel araştırma yaklaşımlarına ait desenler ile amaçlı örneklemelerle oluşturulan örneklemlere başvurulmaktadır. Veri toplama aracı olarak görüşme formlarının çoğunlukla kullanıldığı çalışmalarda elde edilen veriler ise çoğunlukla içerik analiziyle değerlendirilmektedir. Ulaşılan sonuçlar ise küresel sorunların genelde iktisadi-sosyoekonomik ve çevresel boyutlarıyla incelendiğini fakat özellikle terör olgusunun ele alındığını, öğretim süreci ve küresel sorunlar bağlamında ise çok boyutlu sonuçlara ulaşıldığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Küresel Sorunlar, Lisansüstü Çalışmalar, Sosyal Bilgiler Eğitimi, Tematik İçerik Analizi

Kaynakça

• Akbana, Y. E. ve Yavuz, A. (2020). Global issues in EFL teaching: EFL lecturers’ voices at a state university. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2(1), 83-102. https://dergipark.org.tr/en/pub/ksued/issue/59531/842658
• Akın, G. (2007). Küresel çevre sorunları. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 43-54.
• Akkaş, H. H. (2012). The effect of civil society on global problems and sustainable democracy. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 102-114 https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaksosbil/issue/21646/232711.
• Aktaş, V., Tokmak, A. ve Kara, I. (2021). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Küresel Sorunlar Açısından Değerlendirilmesi: Fransa ve Türkiye Örneği. Journal of Innovative Research in Teacher Education, 2(3), 266-289. DOI: 10.29329/jirte.2021.408.6
• Altın, U. (2022). Terörle mücadele yöntemi olarak caydırıcılık: Türkiye'nin PKK ile mücadelesi vaka çalışması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Milli Savunma Üniversitesi, Atatürk Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, Ankara.
• Arı, T. ve Gökpınar, F. B. (2020). Climate-Migration: A security analysis within the context of green theory. Uluslararası İlişkiler Dergisi, Special Issue: Revisiting Migration in International Relations, 41-53. DOI: 10.33458/uidergisi.865530.
• Arslangilay, A. S. (2017). Küresel sorunların İngilizce öğretim programlarındaki yeri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-12. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gebd/issue/35208/390669.
• Artuç, M. (2021). İklim değişikliğinin etik boyutları çerçevesinde uyum ve uyum etiği. (Yayımlanmamış doktora tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Ataman, B. C. (1998). İşsizlik sorununa yeni yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 53(01). 59-72.
• Atlı, A. (2015). COVID-19 küreselleşmenin sonunu mu getirecek? İçinde U. Ulutaş (Ed.), COVID-19 sonrası küresel sistem: eski sorunlar, yeni trendler (s. 54 -57). Sam Yayınları, Ankara.
• Ayanoğlu, S., Dölarslan, M. ve Gül, E. (2017). Sadece bir yangın mı? Ekolojik ve sosyo-ekonomik açıdan orman yangınları. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi. 10(2). 32-35. https://dergipark.org.tr/tr/pub/derleme/issue/35688/397417.
• Bahçeci (2019). Kentsel alanda iklim değişikliği ile toplumsal temelli mücadele: Bir yöntem olarak kent bahçeleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Baykotan, C. (2014). Türkiye'de insan ticareti: Feminist bir analiz. Fe Dergi, 6(2), 14-24.
• Bayraktar Balkır, N. (2021). Uncovering EFL learners’ perspectives on a course integrating global issues and language learning. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language), 15(1), 118-133.
• Bhargava, V. (2006). Introduction to global issues. İçinde V. Bhargava (Ed.). Global Issues for Global Citizens: An Introduction to Key Development Challenges (s.1-28). Washington, ABD, The World Bank.
• Birpınar, M. E. (2022). Küresel sorun: iklim değişikliği “gelişimi, uluslararası müzakereler ve Türkiye. Çevre Şehir ve İklim Dergisi, 1(1), 20-36. https://dergipark.org.tr/tr/pub/csid/issue/69388/1102213.
• Bozkurt, Y. ve İneç, Z. F. (2021). Otantik bir uzaktan öğrenme ortamının öğrenmeye etkisinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(45), 1197-1218.
• Coşkun Yağan, N. (2021). 21. yüzyılda bir çevre hakkı ihlali örneği: İklim mültecileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çakır, B. ve Çevik, C. (2021). Küreselleşme, göç ve kadın sağlığı. Humanistic Perspective, 3(1), 225-243. Çakmakçi, Ç. (2014). İnşacılık kuramı bağlamında Adalet ve Kalkınma Partisi'nin Filistin sorununa yaklaşımı: 2002-2012. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174). 33-38.
• Çetin, Y. (2013). Madde bağımlılığı ve Yalova ölçeğinde madde bağımlılığı algısı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yalova.
• Deleş, B. (2019). Çocukluk çağı obezitesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 6(1), 17-31.
• Demir, E. ve Turna Demir, F. (2022). Drosophila: A promising model for evaluating the toxicity of environmental pollutants. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 12(1), 101-118. https://dergipark.org.tr/en/pub/karaelmasfen/issue/70131/1097904.
• Duran, M. (2023). Erken çocukluk eğitiminde iklim değişikliği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (32), 100-114. DOI: 10.54600/igdirsosbilder.1132048.
• Durmuş, E. ve Sert, A. E. (2022). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının küresel sorunlara ilişkin bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme testi ile incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 1177-1193. DOI: 10.33437/ksusbd.1096539
• Durmuş, S. ve Çolak, K. (2021). 8. Sınıf öğrencilerinin gözünden küresel sorunlar. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (44), 145-160. DOI: 10.32003/igge.897622.
• Düzgün, M. V. ve Dalgıç, A. İ. (2019). Toplum sağlığı için giderek artan tehlike aşı reddi önlenebilir mi? Güncel Pediatri, 17(3),424-434. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pediatri /issue/50216/647140
• Ekinci, E. ve Ökde, F. (2021). İklim değişikliğinin kırsal alanlara etkisinin muhtarlar üzerinden değerlendirilmesi: Yozgat köyleri örneğinde. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 300-318. DOI: 10.35341/afet.993555 Galip, A. (2006). Küresel ısınma, nedenleri ve sonuçları. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 46(2), 29-43.
• Gökpınar, F. B. (2020). 21. yüzyılda yeni bir güvenlik sorunu: İklim mültecileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Gündoğdu, Ü. G. (2020). Suriye iç savaşı ve Suriye Türkmenleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gür, Y. (2017). Kızılötesi hiperspektral görüntüleme kullanılarak sera gazlarının tespiti ve tanımlanması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Enformatik Enstitüsü, Ankara.
• Gürbüz, G. ve Aydın, M. (2022). Öğretmen adaylarının küresel sorunlara ilişkin görüşlerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9 (18), 82-97. DOI: 10.29129/inujgse.1165609
• Harden, A., Brunton, G., Fletcher, A., Oakley, A., Burchett, H. ve Backhans, M. (2006). Young people, pregnancy and social exclusion: A systematic synthesis of research evidence to identify effective, appropriate and promising approaches for prevention and support. Londra: EPPI-Centre, Social Science Research Unit, Institute of Education, University of London., Birleşik Krallık.
• Hoşgören, M. Y. (2014). Jeomorfoloji Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Çantay Yayınları.
• İneç, Z. F. (2021). A dynamic map design for global awareness in social studies teaching. Romanian Review of Geographical Education, 10(2), 5-21. DOI: 10.24193/RRGE220211
• İneç, Z. F. (2022). Türk eğitim tarihinde otantik öğrenme. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1). 1-22. DOI: 10.31463/aicusbed.973643
• İşçi, C. (2008). Deprem nedir ve nasıl korunuruz? Yaşar Üniversitesi E-Dergisi. 3(9). 959-983.
• Kanadlı, S. (2019). Sosyal bilimlerde teoriden uygulamaya araştırma sentezi nicel, nitel ve karma yöntemler. Ankara: Pegem Akademi.
• Kaya, H. E. (2020). Kyoto’dan Paris’e küresel iklim politikaları. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 4(10), 165-191. https://dergipark.org.tr/tr/pub/meric/issue /56346/767509.
• Kayaalp, F., Namlı, Z. B. ve Meral, E. (2021). Current global issues from the perspective of prospective teachers: how they are illustrated in cartoons? Pegem Journal of Education and Instruction, 11(3), 1-16.
• Kılıçoğlu, G. ve Akkaya Yılmaz, M. (2021). Ortaokul öğrencilerinin küresel ısınmaya yönelik görüşleri. Dünya Sağlık ve Tabiat Bilimleri Dergisi, 4(2), 102-112. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dustad/issue/67499/1031171.
• Kitapçı, İ. (2017). Günümüzün önemli küresel sorunları üzerine bir değerlendirme. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(4). 241-258. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pesausad/issue/36306/413535.
• Maraş, H. (2017). İslami söylemli terörizm ve Nijerya'ya yansımaları: Boko Haram terör örgütü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Martin, P. (2005). A global answer to global problems: The Case for a New Leaders’ Forum. Foreign Affairs, 84(3), 2–6. https://doi.org/10.2307/20034343.
• Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousandoaks, Kalifornia: SAGE Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. MEB Yayınları, Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB], (2019). 7. Sınıf sosyal bilgiler ders kitabı. MEB Yayınları, Ankara.
• Moray, N. (1995). Ergonomics and the global problems of the twenty-first century, Ergonomics, 38(8), 1691-1707, DOI: 10.1080/00140139508925220.
• Nar, M. Ş. (2020). COVID-19 salgını ve dönüşümün etkisi: Şimdi ve sonrası. İmgelem. 4(7), 363-382.
• Özbey, K. (2021). COVID-19 ve sınırlar: Küresel salgın döneminde sınırların değişen anlamı. OPUS International Journal of Society Researches, 17(Pandemi Özel Sayısı), 3698-3726
• Özcan, E. (2006). Sel olayı ve Türkiye. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 26(1), 35-50. https://dergipark.org.tr/en/pub/gefad/issue/6754/90823
• Özdemir Özden, D. ve Karadağ, Y. (2021). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının küresel vatandaşlık düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Field Education, 7(2), 12-35 . DOI: 10.32570/ijofe.1000371. Özdemir, S. (2019). XIX. yüzyılda Kastamonu Vilayeti’nde salgın hastalıklar. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
• Özkan, B. (2021). Turizm ve iklim değişikliği: İstanbul örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Palaz, T. (2017). Sosyal Bilgiler eğitiminde küresel sorunlar ve öğretimi. (Yayımlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Palaz, T. ve Akbaba, B. (2018). Ortaokul öğrencilerinin görüşlerine göre sosyal bilgiler eğitiminde küresel sorunlar ve öğretimi. Journal of Turkish Studies. 13(27). 1213-1246.
• Pamukçu, K. (2006). Küresel ısınmaya karşı küresel işbirliği. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 3(10), 181-215. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uidergisi/issue/39252/462232.
• Polat Bulut, A. (2023). Sivas ilinde karayolundan kaynaklanan karbon ayak izinin belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 26(1) , 166-176 . DOI: 10.17780/ksujes.1191091
• Röder, K.-H. (1985). Global Problems: a challenge to cooperation between states of different social systems. International Political Science Review / Revue Internationale de Science Politique, 6(1), 35–43. http://www.jstor.org/stable/1600966.
• Rzayev, R. (2019a). Azerbaycan’a yönelik ermeni terörizmi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 6(4), 2488-2521. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atdd/issue/51056/673439.
• Rzayev, R. (2019b). Azerbaycan'a karşı yönelmiş ermeni terörizminin mahiyeti, nedenleri ve sonuçları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sabancı, O., Faiz, M. ve Akyol, C. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin küresel sorunlara yönelik görüşleri. International Journal Of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 8(28), 362-393
• Saraç, S. (2008). Teaching of reading and writing skills: Process syllabus and global issues. Journal of Human Sciences, 5(2). https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/414
• Saraç-Süzer, S. (2008). Okuma ve yazma becerileri öğretimi: Süreç izlencesi ve küresel sorunlar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 5(2). 1-14.
• Sevinç, Ö. (2021). Uyuşturucu madde kullanımına sosyolojik bir bakış: Tunceli örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Munzur Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tunceli.
• Snarr, M. T. (2012). Introducing globalization and global issues. İçinde M. T. Snarr ve D. N. Snarr (Ed.), Introducing Global Issues (s. 1 -11). Boulder, ABD, Lynne Rienner.
• Şeren, G. Y. ve Akbaş Akdoğan, D. (2022). Post-covid sürecinde sosyal refah devletinin vergilerle bağı: Küresel sorunlar çerçevesinde bir değerlendirme. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24 (2), 603-622. DOI: 10.26468/trakyasobed.1186637
• Talas, M. ve Bildirici, S. (2008). Farklı yönleriyle küreselleşme. Doğu Kütüphanesi, İstanbul.
• TDK, (2023a). Terör. Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük.
• TDK, (2023b). Savaş. Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük.
• Türk Dil Kurumu [TDK] (2022). Salgın hastalık. Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük.
• Uçkun, C. G., Yüksel, A. ve Uçkun, S. (2020). Covid 19 sürecinde krize adaptasyon: Yönetimde çeviklik ve Türkiye uygulamaları. International Social Sciences Studies Journal, 6(73). 4920-4928. Üner, M. (2022). Küresel iklim değişikliğine yönelik hukuksal düzenlemeler, karbon ticareti. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Bayburt Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bayburt.
• Ütük, Ö. (2009). Terörizmin finansmanı ile uluslararası mücadele. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Varol, N., Selimoğlu, E., ve Gültekin, T. (2019). Anadolu’da iklime bağlı kıtlık afeti ve risk yönetimi. Antropoloji, 37, 81-89. DOI:10.33613/antropolojidergisi.539216
• Yağcı, E. (2018). Türkiye’de mülteci problemi ve hukuki boyutları. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bilecik.
• Yıldırım, A. (2019). Türkiye’de yoksulluk ve yoksullukla mücadele. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 15-33.
• Yıldız, S. (2017). The carbon tax for sustainable development. Journal of Accounting and Taxation Studies, 10(3), 367-384.
• Yiğit, K. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin küresel sorunlara ilişkin görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Yiğit, K. ve Demirkaya, H. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin küresel sorunlara ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 0(17), 24-43. DOI: 10.20860/ijoses.1091561.
• Yücel, M. A. (2021). Çevresel sürdürülebilirliğin değerlendirilmesi: Dinamik mekânsal panel veri yaklaşımı. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 53-90.
• Zencirkıran, M. (2001). Küreselleşme: sorunlar ve çözüm önerileri. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 3 (1), 0-0. https://dergipark.org.tr/en/pub/isguc/issue/25516/269122.
• URL 1, https://www.ntv.com.trotomobiltoyota-fukusimadaki-7-3luk-deprem-sonrasi-seri-uretim-bantlarini-durdurdu,3y0LdmyT1U2MIBISjQLLPg (Son erişim: 11.10.2022)
• URL 2, https://tr.euronews.com/2021/08/06/orman-yang-nlar-sonras-kuresel-cam-bal -uretiminin-yuzde-90-n-yapan-turkiye-de-sektor-ne-ol (Son erişim: 14.10.2022)
• URL 3, https://www.unicef.org/turkiye/basın-bültenleri/bm-raporu-uyarıyor-dünyada-her-geçen-gün-açlık-çeken-insan-sayısı-artarken-ve-kötü (Son erişim: 16.10.2022)
• URL 4, https://data.unicef.org/resources/sofi2021/?_gl=1*be3aqd*_ga*MzE0MDQ3MDk 3LjE2NzAzMDk2MzQ.*_ga_ZEPV2PX419*MTY3MDMwOTYzNC4xLjEuMTY3MDMwOTcwNy4wLjAuMA (Son erişim: 10.10.2022)
• URL 5, 2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi. https://tr.wikipedia.org/wiki/2011_Tōhoku _depremi_ve_tsunamisi (Son Erişim: 12.12.2022).
• URL 6, Çin Seli. https://tr.wikipedia.org/wiki/1931_Çin_seli (Son Erişim: 12.12.2022).
• URL 7, Türkiye sürdürülebilir kalkınma amaçları çalışmalarımız. https://turkiye.un.org/tr/ sdgs (Son Erişim: 01.02.2023).
• URL 8, 2023 Kahramanmaraş depremleri. https://tr.wikipedia.org/wiki/2023_ Kahramanmaraş _depremleri (Son erişim: 26.05.2023).