Historical Development of Türkiye Earthquake Zone Maps and Their Effects on Ankara

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 710 - 722, 30.09.2023

Bülent Özmen

https://doi.org/10.35341/afet.1336981

Öz

Türkiye’s approved first seismic hazard map was published on July 12, 1945, with the title of “Earthquake Zones map”. Türkiye is divided into three as Major Damage Areas, Hazardous Earthquake Areas and Non-Hazardous Areas. This map has been changed six times in the following years due to the development of science and technology, and the increase in earthquake data and active fault identification studies. In the future, this change will continue for similar reasons. The aim of our study is to give brief information about the seismic hazard maps published in the Official Gazette in 1945, 1947, 1963, 1972, 1996 and 2018, starting from the first approved seismic hazard map (1945), and by revealing the effects of these maps on Ankara, to the official earthquake zone maps of Ankara, to determine its historical development. In addition, it is to reveal the information about how much area is covered by earthquake-hazardous places within the provincial borders of Ankara, how many people live in these regions, and what their percentage is.

Anahtar Kelimeler

Ankara, Earthquake, Earthquake Zones Map, Historical Development

Türkiye Deprem Bölgeleri Haritalarının Tarihsel Gelişimi ve Ankara’ya Etkileri

Öz

Türkiye’nin onaylanmış ilk sismik tehlike haritası 12 Temmuz 1945 tarihinde “Yersarsıntısı Bölgeleri Haritası” başlığı ile yayınlanmıştır. Türkiye, buna göre; Büyük Hasara Uğramış Bölgeler, Tehlikeli Yersarsıntısı Bölgeleri ve Tehlikesiz Bölgeler şeklinde üçe ayrılmıştır. Bu harita ilerleyen yıllarda bilimin, teknolojinin gelişmesine, deprem verilerinin ve diri fay belirleme çalışmalarının artışına bağlı olarak altı kere değiştirilmiştir. İlerleyen zaman içinde de mutlaka benzer gerekçelerle bu değişim devam edecektir. Bu çalışmanın amacı ilk onaylanmış sismik tehlike haritasından (1945) başlayarak 1945, 1947, 1963, 1972, 1996 ve 2018 tarihlerinde Resmi Gazetede yayımlanmış sismik tehlike haritaları ile ilgili kısa bilgiler vermek ve bu haritaların Ankara iline etkilerini ortaya çıkararak Ankara’nın resmi deprem bölgeleri haritalarına göre tarihsel gelişimini belirlemektir. Ayrıca Ankara il sınırları içinde deprem açısından tehlikeli yerlerin ne kadar alan kapladığı ve bu bölgelerde ne kadar kişinin yaşadığı ve bunların yüzdesel olarak oranlarının ne olduğu bilgilerini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Ankara, Deprem, Deprem Bölgeleri Haritası, Tarihsel Gelişim

Kaynakça

• 1944. 4623 sayılı Yersarsıntısından evvel ve sonra alınacak tedbirler hakkında kanun.
• 1945. Yersarsıntısı Bölgeleri Haritası.
• 1945. Genel Nüfus Sayımı. T.C. Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü. Ankara.
• 1947. Yersarsıntısı Bölgeleri Haritası.
• 1963. T.C. İmar İskân Bakanlığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası.
• 1965. Genel Nüfus Sayımı. T.C. Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü. Ankara.
• 1972. T.C. İmar ve İskân Bakanlığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası.
• 1996. T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası.
• 2000. Genel Nüfus Sayımı. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü. Ankara.
• 2018. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Türkiye Deprem Tehlike Haritası
• Egeran, N, Lahn, E. (1944). 1/2.400.000 Mikyaslı Türkiye Yerdepremleri Haritası Hakkında Muhtıra. Maden Tetkik ve Arama Mecbuası, 9(2/32), 270-289.
• Erdik, M. Doyuran, V. Gülkan, P. Akkaş, N. (1985). Türkiye’de Deprem Tehlikesinin İstatistiki Açıdan Değerlendirilmesi. Ankara.
• Eyidoğan, H. Güçlü, U. (1993). Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasının Evrimi ve Yeni Bir Harita İçin Öneri. Jeofizik, 7, 95-108.
• Kayabalı, K. Akın, M. (2003). Seismic Hazard Map of Turkey Using the Deterministic Approach. Engineering Geology, 69, 127-137.
• Özmen, B. (2011) Ankara’nın Deprem Tehlikesinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi.
• Özmen, B. (2012). Türkiye Deprem Bölgeleri Haritalarının Tarihsel Gelişimi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 55(1), 43-55.
• Pampal, S., Özmen, B. (2007). Türkiye’nin Deprem Gerçeği Deprem Bölgeleri Haritaları ve Yönetmeliklerinin Tarihsel Gelişimi. Ankara.
• Sieberg, A. (1932). Erdbebengeographic, Band IV, Lieferung. Berlin.
• Tabban, A. (1969). Türkiye’nin Sismistesi. Ankara.