Derslik ve Atölyelerde Elektrik Tehlikesinden Kaynaklanan Yangın Risklerinin Analizi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 758 - 778, 30.11.2024

Seçkin Çelik , Seda Fandakli , Fazıl Çelik

https://doi.org/10.35341/afet.1467135

Öz

Yangınlar, kontrol altına alınamayan yıkıcı etkiye sahip olaylardır. Elektrik kablo ve tesisatlarının eski veya yetersiz olması, elektrikli cihazların yanlış kullanımı yangınların başlıca sebepleri arasındadır. Bu potansiyel sebepler ve oluşabilecek riskler değerlendirildiğinde, alınacak önlemlerle yıkıcı etkiler ortadan kaldırılabilir veya kabul edilebilir risk düzeyine indirilebilir. Bu bağlamda, halk eğitim kurumuna ait derslik ve atölyelerde mevcut tehlikelerin tespit edilmesi ve muhtemel risk skorlarına göre gerekli önlemlerin alınması amaçlanmıştır. Uygulama, 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında halk eğitime bağlı bir derslik ve dört atölyede gözlem ve kontrol listeleri ile tehlikelerin belirlenmesi yoluyla kesitsel ve tanımlayıcı-nicel bir çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Belirlenen tehlikeler, 5x5 L Matris risk analizi yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda, elektrik tehlikelerine bağlı olarak yangın riski oluşturan toplam 18 riskin analizinde 7’sinin çok yüksek, 10’unun yüksek, 1’inin ise orta seviyede olduğu tespit edilmiştir. Eğitimin devam ettiği derslik ve atölyelerde elektrik tehlikelerinden kaynaklanan yangın risklerinin acil önlem gerektirdiği ortaya çıkmıştır. Düzeltici ve önleyici faaliyetler sonucu başlangıçta tespit edilen 18 adet riskin 8’i bertaraf edilmiş, 6’sı düşük ve 4’ü orta risk seviyesine indirilmiş olup faaliyetlerin emniyetli bir şekilde icra edilebilmesi için alınması gereken tedbirler ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Elektrik, Risk, Tehlike, Yangın

Analysis of Fire Risks Caused by Electrical Hazards in Classrooms and Workshops

Öz

Fires are events with destructive effects that cannot be brought under control. Old or inadequate electrical cables and installations, improper use of electrical devices are among the main causes of fires. When these potential causes and risks that may occur are evaluated, destructive effects can be eliminated or reduced to an acceptable risk level with the measures to be taken. In this context, it is aimed to identify the existing hazards in the classrooms and workshops of the public education institution and to take necessary measures according to the possible risk scores. The application was carried out as a cross-sectional and descriptive-quantitative study by identifying hazards with observations and checklists in one classroom and four workshops of public education in the 2021-2022 academic year. The identified hazards were evaluated using the 5x5 L Matrix risk analysis method. As a result of this evaluation, in the analysis of a total of 18 risks that pose a fire risk due to electrical hazards, it was determined that 7 of them were very high, 10 were high and 1 was at medium level. It has been revealed that fire risks arising from electrical hazards in classrooms and workshops where training continues require urgent measures. As a result of corrective and preventive actions, 8 of the 18 risks identified at the beginning were eliminated, 6 were reduced to low and 4 to medium risk level, and suggestions were made regarding the measures to be taken in order to carry out the activities safely.

Anahtar Kelimeler

Electricity, Risk, Hazard, Fire

Kaynakça

• AFAD. (2022). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. (ErişimTarihi: 12.03.2024): (afad.gov.tr) adresinden alındı.
• Ballı, E. N. (2010). Toplu Konut Projelerinde Yangına Karşı Alınacak Önlemler Ve Malzeme Önerileri. Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Ana Bilim Dalı Mimarlık Programı, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik(2007). Resmi Gazete Sayısı 26735. Yayımlanma Tarihi 19 Aralık 2007. (Erişim Tarihi: 03.11.2024).
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi (2015). İtfaiye Daire Başkanlığı.Yangın ve Kazalarla Mücadele EğitimKitabı, Retrievedfrom. İstanbul: http://itfaiye.ibb.gov.tr/img/1135817112015__9087030291.pdf.
• Çataklı ve Büyükkaya (2022). Termik Santrallerde Yangın Güvenlik Önlemlerinin Analizi; Eren Enerji Örneği. Zonguldak, Ereğli. https://doi.org/10.52702/fce.1109352
• Çelik, S. (2022). Eğitim Kurumlarına ait Derslik Ve Sınıfların Risk Değerlendirmesi . Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsüİş Sağlığı ve Güvenliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Trabzon.
• ÇSGB. (2012). İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği- Resmî Gazete Sayısı:28512. Yayımlanma Tarihi: 29.12.2012 (Erişim Tarihi: 03.03.2024).
• Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği (2001). Resmî Gazete Sayısı: 24500. Yayımlanma Tarihi: 21.08.2001 (Erişim Tarihi: 03.05.2024).
• Engel,R.(2024)https://www.firerescue1.com/fire-products/firefightingtools/articles/5-commoncauses -of-electrical-fires-olFt6TUMOsWg7re2/ adresinden alındı(Erişim Tarihi: 03.11.2024).
• Fire Statistics. (2017). Department for Communities and Local Government, United Kingdom. (Erişim Tarihi: 01.11.2024).
• Gowlett. (2016). The discovery of fire by humans: a long and convoluted process. Philosophical Transactions of The Royal Society B Biological Sciences,. DOI: 10.1098/rstb.2015.0164
• International (2022) https://www.firetrace.com/fire-protection-blog/how-to-preventelectrical- fires inthe-workplace. https://www.firetrace.com/fire-protection-blog/how-to-prevent-electrical-fires-in-the workplace. (Erişim Tarihi: 10.11.2024).
• İSG. (2012). 6331 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu-Resmi Gazete Sayısı: 28339. Yayımlanma Tarihi:30.06.2012(Erişim Tarihi: 03.03.2024).
• Kaya, B., Kaya, Y. (2019). Elektrik Kaynaklı Yanma ve Yangın. Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(1), 152-157
• Kuş, E.(2019). Elektrik Panolarında Yangınlara Karşı FINE KINNEY YÖNTEMİ ile Risk analiz yapılmaısı. Üsküdar Üniveristesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Layton, M. (2024). Hidden Electrical Fire Hazards in Your Home. MitchellLayton.Updated On September 20, 2024 : https://todayshomeowner.com/electrical/guides/3-hidden-electrical-fire-hazards-in-your-home. ( Erişim Tarihi: 11.11.2024). Ouache R vd. (2021). An integrated riskassessment and prediction framework for fire ignition sources in smart-green multi-unit residential buildings. Int. J. Syst. Assur. Eng. Manag. 12, 1262–1295.
• Pekşen, U. Y. (2020). “İstanbul, Ankara ve Sakarya İllerinin 2018 Yılı İtfaiye Olaylarının Karşılaştırılması”. Mühendislikte Yakıtlar. Yangın Ve Yanma Dergisi,Vol(No):8
• Robbins A P ve Wade C. (2010). Residential New Zealand Fire Statistics: Part 1 Initial Analysis. BRANZStudyReport.222.Availableonline:05.11.2024)https://d39d3mj7qio96p.cloudfront.net/media/documents/SR222_Residential_New_Zealand_fire_statistics_ .
• Soyhan, H.,S., Pekşen, M., F., (2021). Pano Yangınları Önlenebilir mi? YARDES (Nesnelerin İnterneti ve SmartUç Bazlı Sigorta Kaynaklı Yangın Risk Değerlendirmesi). https://doi.org/10.52702/fce.942902
• Şengöz, M. (2018). Elektrik Nedenli Yangınların Araştırılması ve FMEA Yöntemi İle Risk Analizi. Doktora Tezi, T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Anabilim Dalı, Isparta.
• Taylor M vd. (2024). Bayesian analysis of domestic fire response and fire injury Fire Safety Journal. Volume 150, Part A, December 2024, 104266.https://doi.org/10.1016/j.firesaf.2024.104266.
• Toktas, F. U. (2019). “Statik Elektrik,”. 2019. [Online].pdf. (Erişim Tarihi: 12.03.2024). http://www.olcum.org/wp-content/uploads.
• URL-1,https://www.aa.com.tr›gundem›http://itfaiye.izmir.bel.tr/tr/IstatislikDetay /1322/9?AspxAutoDetectCookieSupport=1 ( Erişim Tarihi: 15.02.2024).
• URL-2,https://yenice17.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_07/22090753_03110451_2015_egitim _yapilari __asgari_tasarim_standartlari___klavuzu.pdf
• URL-3,https://www.4abc.com/blog/the-7-most-common-causes- of-electricalfires-in-the-home. Overloading%20Electrical%20OutletsWhy%20it%27s%20important%3A,circuit%20to%20overheat %20and%20spark (Yayım Tarihi: 11.Eylül. 2024). (Erişim Tarihi: 15.02.2024).
• USFA(2010).www.usfa.fema.gov/downloads/pdf/statistics/v11i3.pdf(ErişimTarihi:31.01.2024)