Investigation of the Awareness Teacher Candidates’ Sustainable Development and Climate Change

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 182 - 195, 10.04.2025

Salih Doğru , Muhammet Orzan

https://doi.org/10.35341/afet.1464168

Öz

This study examines the relationship between pre-service teachers' awareness of sustainable development and global climate change, providing significant findings for educational processes. The research was conducted using a descriptive and relational model. The Global Climate Change Awareness Scale (GCCAS) and the Sustainable Development Awareness Scale (SDAS), utilized in the study, are widely referenced measurement tools in the literature and have been validated for reliability and validity in previous studies. Data were collected through an online survey from 355 pre-service teachers selected using a simple random sampling method. The research findings indicate that the mean GCCAS score of pre-service teachers is 50 (moderate level), while the mean SDAS score is 90 (moderate level). According to the correlation analysis results, a moderate, positive, and significant relationship was found between global climate change awareness and sustainable development awareness (r = 0.566, p < 0.05). The strength of this relationship highlights the impact of awareness-raising educational programs on achieving sustainable development goals. Additionally, the findings reveal that female participants have higher awareness levels than male participants, and upper-year students exhibit significantly higher awareness levels compared to lower-year students. This study underscores the importance of implementing educational practices aimed at increasing pre-service teachers’ awareness of sustainable development and climate change.However, since the research was conducted at a single university, the generalizability of the findings is limited. Future studies are recommended to be conducted in different universities and regions. Moreover, it is suggested that further research should examine the impact of practice-based educational programs on sustainable development awareness in greater depth.

Anahtar Kelimeler

Climate Change , Global Climate Change , Pre-service teacher , Sustainable Development

Öğretmen Adaylarının Sürdürülebilir Kalkınma ve İklim Değişikliği Farkındalıklarının İncelenmesi

Öz

Bu araştırma, öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma ve küresel iklim değişikliği farkındalıkları arasındaki ilişkiyi inceleyerek, eğitim süreçlerine yönelik önemli bulgular sunmayı amaçlamaktadır. Araştırma, tanımlayıcı ve ilişkisel bir model doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kullanılan Küresel İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeği (KİDFÖ) ve Sürdürülebilir Kalkınma Farkındalık Ölçeği (SKFÖ), önceki çalışmalarda geçerlilik ve güvenilirliği onaylanmış, literatürde sıkça başvurulan ölçüm araçlarıdır. Veriler, basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 355 öğretmen adayından çevrimiçi anket aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma bulguları, öğretmen adaylarının KİDFÖ puanlarının ortalama 50 (orta düzey), SKFÖ puanlarının ise ortalama 90 (orta düzey) olduğunu göstermektedir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre, küresel iklim değişikliği farkındalığı ile sürdürülebilir kalkınma farkındalığı arasında orta düzeyde, pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=0,566, p<0,05). Bu ilişkinin gücü, farkındalık artırıcı eğitim programlarının sürdürülebilir kalkınma hedefleri üzerindeki etkisini vurgulamaktadır. Ek olarak, kadın katılımcıların farkındalık düzeylerinin erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu, üst sınıf öğrencilerinin farkındalık düzeylerinin ise alt sınıf öğrencilerine göre anlamlı derecede yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu makale, öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma ve iklim değişikliği konularındaki farkındalıklarını artıracak uygulamaların önemine işaret etmektedir. Araştırmanın tek bir üniversitede gerçekleştirilmiş olması, bulguların genelleştirilebilirliğini sınırlandırmaktadır. Gelecek araştırmaların, farklı üniversiteler ve bölgelerde de gerçekleştirilmesi önerilmektedir. Ayrıca, uygulamaya dayalı eğitim programlarının sürdürülebilir kalkınma farkındalığı üzerindeki etkisinin daha derinlemesine incelenmesi tavsiye edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İklim Değişikliği , Küresel İklim Değişikliği , Öğretmen Adayları , Sürdürülebilir Kalkınma

Etik Beyan

Araştırma öncesi Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Etik Kurulu’ndan yazılı izin (11.05.2022 tarih, Toplantı No: 2022/05, Karar No: GO 2022/723) ve araştırmaya katılan kişilere araştırma ile ilgili yazılı açıklama yapılarak onamları alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Yok.

Teşekkür

Araştırmamıza katılan tüm öğretmen adaylarımıza teşekkür ediyoruz.

Kaynakça

• Ağıralan, E., & Sadioğlu, U. (2021). İklim değişikliği farkındalığı ve toplum bilinci: İstanbul örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 627-654. https://doi.org/10.18037/ausbd.959287.
• Ağırbaş, N. C., & Sarıçam, S. (2023). An examination of the state of awareness of the problem of climate change in Turkey for those living in cities: The case of Eskişehir Province. Integrated Environmental Assessment and Management, 19(2), 382-394. https://doi.org/10.1002/ieam.4664.
• Akbulut, M., & Kaya, A. A. (2020). Bir afet olarak küresel iklim değişikliği ve ilkokul öğretmenlerinin iklim değişikliği farkındalığının incelenmesi: Gümüşhane ili örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 112-124. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.700929.
• Albayrak, A. N., & Atasayan, Ö. (2017). Yerel Düzeyde İklim Değişikliği Farkındalığı Analizi/Gebze Örneği. TÜBAV Bilim Dergisi, 10(4), 1-10.
• Aslan, Y., Zeybek, D. Ö., Zengin, O., Kavşur, Z., & Güler, S. (2023). Sağlık sektörü çalışanlarının sürdürülebilir kalkınma farkındalık düzeylerinin değerlendirilmesi: Üniversite hastanesi örneği. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(3), 1069-1098.
• Atmaca, A. C. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıklarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Necmettin Erbakan Üniversitesi
• Ay, F., & Erik, N. Y. (2020). Üniversite öğrencilerinin küresel ısınma ve iklim değişikliğine yönelik bilgi ve algı düzeyleri. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44(2), 1-18.
• Bayar, V. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının geri dönüşüm davranışları ile ekolojik ayak izlerinin karşılaştırılması. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bulut, B., ve Çakmak, Z. (2018). Sürdürülebilir Kalkınma Eğitimi ve Öğretim Programlarına Yansımaları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(4), 2680-2697.
• Çelik, S., Başaran, T., Gökalp, M., Yeşildal, M., & Han, O. (2016). Nursing Department and Medical Faculty students’ attitudes towards environmental problems. Journal of Health Science and Profession, 3(2), 91-98.
• Çobanoğlu, O., ve Türer, B. (2015). Fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin sürdürülebilir kalkınma farkındalıklarının belirlenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(5), 235-247.
• Demirbaş, Ç. (2015). Öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalık düzeyleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 31, 300-316. https://doi.org/10.14781/mcd.09811
• Deniz, M., İnel, Y., & Sezer, A. (2020). Awareness scale of university students about global climate change. International Journal of Geography and Geography Education, 43, 252-264. https://doi.org/10.32003/igge.818561
• Gatersleben, B., White, E., Abrahamse, W., Jackson, T., & Uzzell, D. (2010). Values and sustainable lifestyles. Architectural Science Review, 53(1), 37-50. https://doi.org/10.3763/asre.2009.0101.
• Gedik, Y. (2020). Sosyal, Ekonomik ve Çevresel Boyutlarla Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Kalkınma. Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3(3), 196-215.
• Gülsoy, E., & Korkmaz, M. (2020). Üniversite öğrencilerinin sosyo-ekonomik özelliklerinin küresel ısınma ve iklim değişikliği algıları üzerine etkileri. Turkish Journal of Forestry, 21(4), 428-437. https://doi.org/10.18182/tjf.798032.
• Gürler, S. A. (2023). Sınıf öğretmeni adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıkları ve ‘Doğal Kaynaklar’ kavramına yönelik metaforik algıları. Yaşadıkça Eğitim, 37(2), 364-387. https://doi.org/10.33308/26674874.2023372414.
• Howell, R. A., & Allen, S. (2019). Significant life experiences, motivations and values of climate change educators. Environmental Education Research, 25(6), 813-831. https://doi.org/10.1080/13504622.2016.1158242.
• Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2023). Climate Change 2021 – The Physical Science Basis: Working Group I Contribution to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781009157896.
• Karabulut, N. (2023). Öğretmenlerin küresel iklim değişikliğine yönelik farkındalıklarının değerlendirilmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(2), 265-294. https://doi.org/10.5281/zenodo.7612680.
• Knight, K. W. (2016). Public awareness and perception of climate change: A quantitative cross-national study. Environmental Sociology, 2(1), 101-113. https://doi.org/10.1080/23251042.2015.1128055.
• Koçulu, A. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıkları ile çevre sorunlarına yönelik tutum ve davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Akdeniz Üniversitesi.
• Koskela, T., & Kärkkäinen, S. (2021). Student teachers' change agency in education for sustainable development. Journal of Teacher Education for Sustainability, 23(1), 84-98. https://doi.org/10.2478/jtes-2021-0007.
• Melike, F., & Bozdemir, H. (2019). Öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma farkındalıkları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1255-1271. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019..-662082.
• Özmen, D., Çetinkaya, Ç. A., ve Nehir, S. (2005). Üniversite öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(6), 330-344.
• Özer, Y. E. (2017). İklim değişikliği yönetişimindeki aktörlerin analizi ve Türkiye. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(4), 833-851. https://doi.org/10.17130/ijmeb.2017433411.
• SDSN. 2021. SDG Action’s Climate Action Edition. Available online: https://sdg-action.org/wp-content/uploads/2021/10/SDGAction-Climate-2021.pdf (son erişim 04.07.2023).
• Sütçü, S., & Demirel, A. C. (2023). Sosyal Hizmet öğrencilerinin iklim değişikliği kaygı durumlarının çeşitli değişkenler ile incelenmesi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi(12), 1216-1233. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1324759.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Ullman, J. B. (2013). Using multivariate statistics (Vol. 6, pp. 497-516). Boston, MA: pearson.
• Tok, G., Cebesoy, Ü. B., & Bilican, K. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının iklim değişikliği farkındalıklarının incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 23-36.
• United Nations. (1987). Report of the world commission on environment and development: Our common future. UN. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf#page=16.54 adresinden erişildi. Erişim tarihi: 20.03.2025
• United Nations. (1992). United Nations Framework Convention on Climate Change. https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf adresinden erişildi. Erişim tarihi: 20.03.2025 Uslu, E. M. (2022). Öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınma ve çevre eğitimi konularına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Full Papers Congress E-Book.
• Vukelić, N., Rončević, N., & Toljan, S. (2022). Student teachers’ willingness to act in the climate change context. Social Sciences, 11(2), 47. https://doi.org/10.3390/socsci11020047.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2014). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık. Yılmaz, V., & Güleç, P. A. G. (2021). Üniversite öğrencilerinin küresel iklim değişikliğine yönelik görüşlerinin araştırılması: Bir yapısal eşitlik model önerisi. İzmir İktisat Dergisi, 36(1), 1-12. https://doi.org/10.24988/ije.202136101.
• Yörük, E. A. Y., & Akpınar, C. V. (2023). Bir üniversitedeki öğrencilerin küresel iklim değişikliğine yönelik farkındalıkları. Osmangazi Tıp Dergisi, 45(4), 471-479. https://doi.org/10.20515/otd.1278028.