Examining the Relationship Between Preparedness for Natural Disasters, Fatalism and Intention to Deny

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 438 - 454, 31.07.2025

Mahmut Akbolat , Ayhan Durmuş , Aleyna Cebeci

https://doi.org/10.35341/afet.1420534

Öz

The aim of the study is to examine the relationship between preparedness for natural disasters, fatalism and intention to deny. People living in the province of Kocaeli make up the study's population. Of the 502 people who consented to participate in the study, 318 women (63.3%) and 184 men (36.7%) make up the sample. Data was gathered using a survey form with 36 questions divided into four sections. The initial section has eight inquiries pertaining to the socio-demographic attributes of individuals, including three multiple-choice questions, three binary (yes or no) questions, and one open-ended questions. In the second part, the Disaster Preparedness Scale was used, and in the third and fourth parts, the Fatalism Belief Scale and Denial Belief Scale were used. Descriptive statistics, correlation analyses and parametric tests were used in the analysis of the data. According to the findings, while there is a positive and significant relationship between denial intention and disaster preparedness scores; No relationship has been determined between fatalism and disaster preparedness scale scores. Additionally, a positive significant relationship was found between fatalism and denial intention scale scores. Consequently, disasters may arise outside human control or due to individuals' failure to implement requisite measures and their attitudes and behaviors. For this reason, it is necessary to raise awareness in order to take measures to eliminate loss of life and property regardless of the reason. It is recommended that necessary studies be carried out and projects be implemented in order to ensure that individuals are prepared for disasters.

Anahtar Kelimeler

Disaster Preparedness , Fatalism , Intention to Deny , Natural Disasters

Doğa Kaynaklı Afetlere Karşı Hazırlıklı Olma, Kadercilik ve İnkar Niyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Çalışmanın amacı, doğa kaynaklı afetlere karşı hazırlıklı olma, kadercilik ve inkar niyeti arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmanın evrenini Kocaeli ilindeki bireyler oluşturmaktadır. Örneklemini ise çalışmaya katılmayı kabul eden 318 kadın (%63,3), 184 erkek (%36,7) olmak üzere toplam 502 birey oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak dört kısımdan oluşan 36 soruluk anket formu kullanılmıştır. İlk kısımda bireylerin sosyo-demografik özelliklerine ait üçü çoktan seçmeli, üçü evet hayır, biri açık uçlu soru tipinde olmak üzere toplam sekiz soru, ikinci kısımda Afet Hazırbulunuşluk Ölçeği (Disaster Preparedness Scale), üçüncü ve dördüncü kısımda Kadercilik Ölçeği (Fatalism Belief) ve İnkar Niyeti Ölçeği (Denial Belief) kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler; korelasyon analizi ve parametrik analizler kullanılmıştır. Bulgulara göre, inkar niyeti ile afetlere karşı hazırlıklı olma puanları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki bulunurken; kadercilik ile afetlere karşı hazırlıklı olma puanları arasında bir ilişki belirlenmemiştir. Ayrıca kadercilik ile inkar niyeti ölçeklerinden alınan puanlar arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki saptanmıştır. Sonuç olarak, afetler insanların iradesi dışında meydana gelebileceği gibi, insanların gerekli önlemleri almaması ve ilgili tutum ile davranışlarının bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir. Bu nedenle her ne sebeple olursa olsun can ve mal kaybını ortadan kaldıracak tedbirlerin alınması için bilincin kazandırılması gerekmektedir. Bireylerin afete hazırlıklı olmalarını sağlamak amacıyla gerekli çalışmaların yapılması ve projelerin hayata geçirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afete Hazırlıklı Olma , Doğa Kaynaklı Afetler , İnkar Niyeti , Kadercilik

Etik Beyan

Çalışma için gerekli etik kurul izni Sakarya Üniversitesi Etik Komisyonundan 06.04.2022 tarihli ve 122464 karar numaralı uygunluk raporu alındı.

Kaynakça

• AFAD. (2014). “Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü” https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu (Erişim Tarihi: 01.02.2023).
• AFAD. (2021). “Bartın, Kastamonu ve Sinop’ta Meydana Gelen Yağışlar Hakkında - 18.00.” https://www.afad.gov.tr/bartin-kastamonu-ve-sinopta-meydana-gelen-yagislar-hakkinda---1-9-1800 (Erişim Tarihi: 10.03.2023)
• AFAD. (2023a). “06 Şubat 2023 Kahramanmaraş (Pazarcık ve Elbistan) Depremleri Saha Çalışmaları Ön Değerlendirme Raporu” https://deprem.afad.gov.tr/event-detail/0;eaEventId=543428 (Erişim Tarihi: 10.03.2023)
• AFAD. (2023b). “Adıyaman İli İle Şanlıurfa İlinde Meydana Gelen Aşırı Yağışlar Hk.” https://www.afad.gov.tr/adiyaman-ili-ile-sanliurfa-ilinde-meydana-gelen-asiri-yagislar-hk-basin-bulteni (Erişim Tarihi: 27.07.2024)
• Akalın, S., Şakiroğlu, M., Tunç, B., Eren, S. (2020). Depreme Önlem Alma Davranışını Yordayan Bazı Değişkenlerin İncelenmesi: Aydın İli Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 977–993. https://doi.org/10.16953/deusosbil.528570
• Aksa, F. I., Utaya, S., Bachri, S., Handoyo, B. (2020). The role of knowledge and fatalism in college students related to the earthquake-risk perception. Jàmbá: Journal of Disaster Risk Studies, 12(1), 1-6. https:// doi.org/10.4102/jamba. v12i1.954
• Aksa, F.I. (2020). Islamic perspectives in disaster: An alternative to changing fatalistic attitudes. Jàmbá: Journal of Disaster Risk Studies, 12(1), 1-4. https://doi.org/10.4102/jamba.v12i1.942
• Ao, Y., Zhang, H., Yang, L., Wang, Y., Martek, I., Wang, G. (2021). Impacts of earthquake knowledge and risk perception on earthquake preparedness of rural residents. Natural Hazards, 107, 1287-1310. https://doi.org/10.1007/s11069-021-04632-w
• Apaydın, A. (2021). 22 Ağustos 2020 Tarihli Taşkına Neden Olan Dereli Deresi (Giresun) Havza Analizleri, Taşkının Nedenleri ve Sonuçları. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 11(2), 392-425. https://doi.org/10.31466/kfbd.908878
• Aras, M., Mumcu, A., Karabey, T. (2021). Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Afet Bilinç Düzeylerinin Belirlenmesi. TOGÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 40-49.
• Arslanoğlu, A., Erdoğan, M., Düdükcü, Y., Keçeli, S. (2023). Sağlık İnanç Modeli’ne Dayalı Acil Durum Afetlere Bireysel Hazırlık veBunları Etkileyen Faktörler. Afet ve Risk Dergisi, 6(2), 367-390. https://doi.org/10.35341/afet.1134823
• Aslantaş, O., Tabuk, M. (2021). 112 İl Ambulans Servisi Personelinin Afete Hazır Olma Durumu ve Hazırlık Algısı: Balıkesir İli Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 44-55. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.793961
• Aydın, C. (2019). Kader İnancının Savunma Mekanizması ve Dini Başa Çıkma Kavramları Açısından Değerlendirilmesi. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(35), 101-122. https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.469645
• Baytiyeh, H., K. Naja, M. (2014). Can education reduce Middle Eastern fatalistic attitude regarding earthquake disasters?. Disaster prevention and management, 23(4), 343-355. https://doi.org/10.1108/DPM-12-2013-0219
• Baytiyeh, H., Naja, M. (2016). The effects of fatalism and denial on earthquake preparedness levels. Disaster Prevention and Management, 25(2), 154-167. https://doi.org/10.1108/DPM-07-2015-0168
• Baytiyeh, H., Öcal, A. (2016). High school students’ perceptions of earthquake disaster: A comparative study of Lebanon and Turkey. International Journal of Disaster Risk Reduction, 18, 56-63. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2016.06.004
• Beyenal, B., Bayındır, A. (2022). İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında İslami Kader ve Tedbir-Tevekkül İnancının Etkileri. İş Sağlığı ve Güvenliği Akademi Dergisi, 5(2), 76-102. https://doi.org/10.38213/ohsacademy.1079563
• Bobov, G., Capik, C. (2020). The Reliability and Validity of the Religious Health Fatalism Scale in Turkish Language. Journal of Religion and Health, 59, 1080-1095. https://doi.org/10.1007/s10943-018-0731-y
• Bor, N. A. (2023). Üniversite Öğrencilerinde Afet Farkındalık Eğitimi Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Afet ve Risk Dergisi, 6(1), 165-175. https://doi.org/10.35341/afet.1173110
• Castañeda, J. V., Bronfman, N. C., Cisternas, P. C., Repetto, P. B. (2020). Understanding the culture of natural disaster preparedness: exploring the effect of experience and sociodemographic predictors. Natural Hazards, 103, 1881-1904. https://doi.org/10.1007/s11069-020-04060-2
• Centers for Disease Control and Prevention. (2018). Crisis and Emergency Risk Communication: Psychology of a Crisis. https://emergency.cdc.gov/cerc/ppt/CERC_Psychology_of_a_Crisis.pdf
• Chapman, K., Arbon, P. (2008). Are nurses ready?: Disaster preparedness in the acute setting. Australasian Emergency Nursing Journal, 11(3), 135-144. https://doi.org/10.1016/j.aenj.2008.04.002
• Chaudhary, M.H., Piracha, A. (2021). Natural Disasters—Origins, Impacts, Management. Encyclopedia 2021, 1, 1101-1131. https://doi.org/10.3390/encyclopedia1040084
• Chen, C. Y., Xu, W., Dai, Y., Xu, W., Liu, C., Wu, Q., Gao, L., Kang, Z., Hao, Y., Ning, N. (2019). Household preparedness for emergency events: a cross-sectional survey on residents in four regions of China. BMJ open, 1-9. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2019-032462
• Çakmak, H., Ocaktan, M. E, Akdur R. (2018). Doğal Afetler, Eşitsizlikler ve Sağlık Sonuçları. İçinde: Akın A, (editör) Eşitsizlikler ve Sağlık Sonuçları. 1. Baskı. Türkiye Klinikleri, Ankara, ss 88-94.
• Çelik, İ. H. (2023). A Research on Vocational School Students within the Framework of Disaster Awareness and Disaster Preparedness Levels. Afet Ve Risk Dergisi, 6(3), 852-869. https://doi.org/10.35341/afet.1236274
• Çevirme, H. (2020). A Cultural Approach To Earthquake Copıng Strategıes: Examples Of Turkısh Folk Poems And Memorates. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13(31), 1073-1087. https://doi.org/10.12981/mahder.764467
• Çınar, O. (2010). Okul müdürlerinin iletişim sürecindeki etkinliği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 62(1): 267-276.
• Çiftçi Baykal, D., Kardaş Özdemir, F., Beydağ, K. D. (2023). Hemşirelik ve ebelik eğitimi alan üniversite öğrencilerinin afete hazırbulunuşluğu ve etkileyen faktörler. Social Sciences Research Journal, 12 (3), 401- 411.
• Demirbilek, Ö., Uzman, E. (2023). Fatalistic Tendency as a Predict of Disaster Preparedness Beliefs in University Students. Afet ve Risk Dergisi, 6(3), 942-960. https://doi.org/10.35341/afet.1249312
• Demirci, C. (2023). İlk Yardım Eğitimi Alan Bireylerin İlk Yardım Becerileri ve Afet Hazırbulunuşluk Düzeyleri. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(2), 92-101.
• Dikmenli, Y. & Yakar, H. (2019). Öğretmen adaylarının afet bilinci algı düzeylerinin incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 386-416. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2019.130
• Dinçer, S., Kumru, S. (2021). Afet ve acil durumlar için sağlık personelinin hazırlıklı olma durumu. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 32-43. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.790884
• Doğulu, C. (2018). Bir Sosyal Psikolog Gözüyle Afetler. Pivolka, 8,(27), 13-15.
• Donahue, A. K., Eckel, C. C., Wilson, R. K. (2014). Ready or not? How citizens and public officials perceive risk and preparedness. The American Review of Public Administration, 44(4_suppl), 89S-111S.
• Dökmeci, A. H., Merinç, F. (2018). Namık Kemal Ünı̇versı̇tesı̇ Öğrencı̇lerı̇nin Temel Afet Farkındalığının Değerlendirilmesi. Afet ve Risk Dergisi, 1(2), 106-113. https://doi.org/10.35341/afet.454340
• Ertuğrul, B., Ünal, S. D. (2020). Bir Vakıf Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulunda Öğrenim Gören Öğrencilerin Genel Afete Hazırlıklı Olma İnanç Durumlarının Belirlenmesi. Afet ve Risk Dergisi, 3(1), 31-45. https://doi.org/10.35341/afet.653911
• Eyler, Y., Kılıç, T.Y., Duman Atilla, Ö., Berksoy, E. (2022). 30 Ekim 2020 İzmir Depremi Sonrası Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniklerine Başvuran Hastaların Analizi. Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 32(3), 372-377. https://doi.org/10.4274/terh.galenos.2021.62347
• Genç, F.N. (2008). Doğal Afet Riskleri Açısından Türkiye’de Kentleşme. Türk İdare Dergisi, 80(459), 81-100.
• Gökçay, G., Çevirme, A. (2023). Bireylerin Afet Hazırlık İnançlarının, Demografik Veriler, Umutsuzluk ve Kadercilik Eğilimleri Bağlamında İncelenmesi. Journal of Awareness, 8(4), 449-464. https://doi.org/10.26809/joa.2155
• Günay, B., Ünal, F. (2023). Lise Öğrencilerinin Afet Hazırbulunuşluk Düzeyleri. Eurasia International Congress of Language, History and Culture, April 7-8, 2023, Şanlıurfa, Türkiye.
• Hasan, M. K., Moriom, M., Shuprio, S. I. M., Younos, T. B., Chowdhury, M. A. (2022). Exploring disaster preparedness of students at university in Bangladesh. Natural Hazards, 111(1), 817-849. https://doi.org/10.1007/s11069-021-05080-2
• Hayata Destek (2024). ACİL DURUM RAPORU 05.02.2024. Erişim adresi: https://www.hayatadestek.org/wp-content/uploads/2024/02/230204_HayataDestek_Sitrep29.pdf Erişim Tarihi: 27.07.2024
• James, L.E., Welton-Mitchell, C., Noel, J.R., James, A. S. (2019). Integrating mental health and disasterpreparedness in intervention: a randomized controlled trial with earthquake and flood-affected communities in Haiti. Psychological medicine, 1-11. https://doi.org/10.1017/S0033291719000163
• Joffe, H., Potts, H. W., Rossetto, T., Doğulu, C., Gul, E., Perez-Fuentes, G. (2019). The Fix-it face-to-face intervention increases multihazard household preparedness cross-culturally. Nature human behaviour, 3(5), 453-461. https://doi.org/10.1038/s41562-019-0563-0
• Jose, M. M., Dufrene, C. (2014). Educational competencies and technologies for disaster preparedness in undergraduate nursing education: An integrative review. Nurse Education Today, 34(4), 543-551. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2013.07.021
• Karaman, F. (2020). Tevekkül, Kader Bağlamında Deprem ve Sorumluluk Bilinci. Diyanet İlmi Dergi, 56(3), 903-936.
• Kartopu, S. (2013). Kaygının Kader Algıları ile İlişkisi (Kahramanmaraş Örneği). Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(3), 221-245.
• Kaya, A., Bozkur, B. (2017). Kadercilik Eğilimi İle Özyeterlik İnancı ve Savunma Mekanizmaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 124-145. https://doi.org/10.12984/egeefd.328379
• Kazanç, F.K. (2007). İslâm Kelâmında İnsan Fiilleri Bağlamında Kader Anlayışı. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 7(1), 125-212.
• Kocalan, F. (2019). Doğal afetlerde arama ve kurtarma çalışmalarının afet özelliğine göre belirlenmesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, Dokuz Eylul Universitesi.
• Kohn, S., Eaton, J. L., Feroz, S., Bainbridge, A. A., Hoolachan, J., Barnett, D. J. (2012). Personal disaster preparedness: an integrative review of the literature. Disaster medicine and public health preparedness, 6(3), 217-231.
• Kuh, Z., Erdem, R. (2019). Fatalizm Eğiliminin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Üzerine Etkisi. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 1(1), 1-16.
• Labrague, L. J., Hammad, K., Gloe, D. S., McEnroe-Petitte, D. M., Fronda, D. C., Obeidat, A. A., Leocadio, M. C., Cayaban, A. R., Mirafuentes, E. C. (2018). Disaster preparedness among nurses: a systematic review of literature. International Nursing Review, 65(1), 41-53. https://doi.org/10.1111/inr.12369
• Liu, X., Sun, L. (2022). Examining the impact of fatalism belief and optimism orientation on seismic preparedness: Considering their roles in the nexus between risk perception and preparedness. Journal of Contingencies and Crisis Management, 30(4), 412-426. https://doi.org/10.1111/1468-5973.12383
• Martono, M., Satino, S., Nursalam, N., Efendi, F., Bushy, A. (2019). Indonesian nurses’perception of disaster management preparedness. Chinese Journal of Traumatology, 22(1), 41-46. https://doi.org/10.1016/j.cjtee.2018.09.002
• McIvor, D., Paton, D., Johnston, D. (2009). Modelling community preparation for natural hazards: understanding hazard cognitions. Journal of Pacific Rim Psychology, 3(2), 39-46.
• Mishra, S., Suar, D. (2012). Effects of Anxiety, Disaster Education, and Resources on Disaster Preparedness Behavior. Journal of Applied Social Psychology, 42(5), 1069-1087. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2011.00853.x
• Mishra, S., Mazumdar, S. (2015). Psychology of disaster preparedness. Ecopsychology, 7(4), 211-223.
• Murphy, B., Falkiner, L., McBean, G., Dolan, H., Kovacs, P. (2005). Enhancing Local Level emergency Management: The Influence of Disaster experience and the Role of Households and Neighbourhoods. Institute for Catastrophic loss Reduction (ICLR), ICLR Research. Paper Series – No: 43, ISBN # 0-9733795-9-6 Erim Adresi: https://epe.lac-bac.gc.ca/100/200/300/institute_for_catastrophic/iclr_research_paper-ef/no43/Enhancing_local.pdf Erişim Tarihi: 27.07.2024
• Oyanık, M., Cengiz, E. (2020). Afet Bilinci ve Kader İlişkisi: Gümüşhane Örneği. The Journal of International Scientific Researches, 5(AI), 87-101. https://doi.org/10.23834/isrjournal.845823
• Pathirage, C., Seneviratne, K., Amaratunga, D., Haigh, R. (2012). Managing Disaster Knowledge: İdentification Of Knowledge Factors And Challenges. International Journal of Disaster Resilience in the Built Environment, 3(3), 237-252. https://doi.org/10.1108/17595901211263620
• Paton, D. (2003). Disaster preparedness: a social‐cognitive perspective. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 12(3), 210-216.
• Paton, D. (2019). Disaster risk reduction: Psychological perspectives on preparedness. Australian journal of psychology, 71(4), 327-341.
• Rokkas, P., Cornell, V., Steenkamp, M. (2014). Disaster preparedness and response: Challenges for Australian public health nurses – A literature review. Nursing & Health Sciences, 16(1), 60-66. https://doi.org/10.1111/nhs.12134
• Samah, A.A., Zaremohzzabieh, Z., Shaffril, H.A.M., D’Silva, J.L., Kamarudin, S. (2019). Researching natural disaster preparedness through health behavioral change models. American Journal of Disaster Medicine, 14(1), 51-63. https://doi.org/10.5055/ajdm.2019.0315
• Shahnazi, H., Ahmadi-Livani, M., Pahlavanzadeh, B., Rajabi, A., Hamrah, M. S., Charkazi, A. (2020). Assessing preventive health behaviors from COVID-19: a cross sectional study with health belief model in Golestan Province, Northern of Iran. Infectious diseases of poverty, 9(06), 91-99. https://doi.org/10.1186/s40249-020-00776-2.
• Shaluf, I.M. (2007). Disaster types, Disaster Prevention and Management: An International Journal, 16(5), 704-717. https://doi.org/10.1108/09653560710837019
• Shapiro, J., Wu, S. (2010). Fatalism and Savings. The Journal of Socio-Economics, 40(5), 1-16. https://doi.org/10.1016/j.socec.2011.05.003
• Shen, L., Condit, C. M., Wright, L. (2009). The psychometric property and validation of a fatalism scale. Psychology and Health, 24(5), 597-613. https://doi.org/10.1080/08870440801902535
• Songwathana, P., Timalsina, R. (2021). Disaster preparedness among nurses of developing countries: An integrative review. International Emergency Nursing, 55, 100955. https://doi.org/10.1016/j.ienj.2020.100955
• Söylev, Ö. F. (2021). Afetlerin Ruh Sağlığı Üzerindeki Etkileriyle Başa Çıkma Stratejisi Olarak Kader İnancı. Olağanüstü Durumlarda Manevi Danışmanlık ve Rehberlik: Disiplinlerarası Araştırmalar, ss. 73-89.
• Sun, L., Liu, X., Yang, Y. (2022). Source of fatalistic seismic belief: The role of previous earthquake experience and general fatalism. International Journal of Disaster Risk Reduction, 83, 103377. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2022.103377
• Şahin, Y., Lamba, M., Öztop, S. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Afet Bilinci ve Afete Hazırlık Düzeylerinin Belirlenmesi. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 3(6), 149-159.
• Şentuna, B., Çakı, F. (2020). Balıkesir Örnekleminde Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: Afet Hazırbulunuşluk Ölçeği. İdealkent, 11(31) , 1959-1983. https://doi.org/10.31198/idealkent.728896
• Taşcı, G., Özsoy, F. (2021). Deprem travmasının erken dönem psikolojik etkileri ve olası risk faktörleri. Cukurova Medical Journal, 46(2), 488-494. https://doi.org/10.17826/cumj.841197
• Tercan, B. (2022). Afete Dirençlilikte Bireylerin Afetlere Hazırlığının İncelenmesi: Erzincan İli Örneği. Afet ve Risk Dergisi, 5(1), 261-269. https://doi.org/10.35341/afet.1063790
• Thompson, S. C., Schlehofer, M. M. (2014). Undermining optimistic denial reactions to domestic and campus emergency warning messages. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 6(2), 192-213.
• Tkachuck, M. A., Schulenberg, S. E., Lair, E. C. (2018). Natural disaster preparedness in college students: Implications for institutions of higher learning. Journal of American college health, 66(4), 269-279. https://doi.org/10.1080/07448481.2018.1431897
• TRT Haber. (2023). “Sel felaketinde can kaybı 20'ye yükseldi” Erişim Adresi: https://www.trthaber.com/haber/turkiye/sel-felaketinde-can-kaybi-20ye-yukseldi-754513.html Erişim Tarihi: 20.03.2023
• Ünal Karaçam, S., Ada, M., Gönen, T., Yıldırım, H. (2022). Uşak İlinin Afet Farkındalığı ve Afete Karşı Hazırlık Durum Araştırması. Uşak Üniversitesi Fen ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(2) , 113-125. https://doi.org/10.47137/usufedbid.1191514
• Yari, A., Zarezadeh, Y., Ostadtaghizadeh, A. (2019). Prevalence of fatalistic attitudes toward earthquake disaster risk management in citizens of Tehran, Iran. International journal of disaster risk reduction, 38, 101181. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101181
• Yiğit, E., Boz, G., Gökçe, A., Özer, A. (2020). İnönü Üniversitesi Tıp ve Mühendislik Fakültesi Öğrencilerinin Afet Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları. Sakarya Tıp Dergisi, 10(4), 580-586. https://doi.org/10.31832/smj.696069
• Yousefi, K., Larijani, H. A., Golitaleb, M., Sahebi, A. (2019). Knowledge, Attitude and Performance Associated with Disaster Preparedness in Iranian Nurses: A Systematic Review and Meta-analysis. Advanced Journal of Emergency Medicine, 3(4), 1-5. https://doi.org/10.22114/ajem.v0i0.204