Bursa bölgesinde farklı mevsimlerde yetişen lavanta (Lavandula dentata L.) bitkisinin uçucu yağ verimlerinin araştırılması

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 5, 18.05.2023

Belkıs Yaşa , Merve Genç , Naile Angın , Eda Başaran , Murat Ertaş

Öz

Lavandula dentata L. (lavanta) Lamiaceae familyasına ait olup Akdeniz bölgesine özgü bir bitkidir. Genellikle peyzaj tasarımında kullanılan bu bitki aynı zamanda yüksek uçucu yağ verimine sahiptir. Bu çalışmada farklı mevsimlerde Bursa bölgesinden toplanan Lavandula dentata bitkisinin çiçek ve yapraklarından mikrodalga destekli ekstraksiyon yöntemiyle elde edilen uçucu yağın verimleri kıyaslanmıştır. En yüksek yağ verimi %3,81 olarak yaz döneminde toplanan yapraklardan elde edilmiştir. Verimler arasındaki farklığının mevsimsel kaynaklı ışık, ısı, yağış ve diğer iklimsel değişikliklerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Bitkinin kış mevsiminde toplanan yapraklarının uçucu yağ bileşenleri GC-MS ile karakterize edilmiştir. Uçucu yağın ana bileşeni %60,44 oranında 1,8-sineol olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Lavandula dentata L., uçucu yağ, lavanta, tıbbi aromatik bitkiler.

Kaynakça

• Algieri, F., Rodriguez-Nogales, A., Vezza, T., Garrido-Mesa, J., Garrido-Mesa, N., Utrilla, M. P., González-Tejero, M. R., Casares-Porcel, M., Molero-Mesa, J., & del Mar Contreras, M. 2016. Anti-inflammatory activity of hydroalcoholic extracts of Lavandula dentata L. and Lavandula stoechas L. Journal of Ethnopharmacology, 190, 142–158. https://doi.org/10.1016/j.jep.2016.05.063
• Aslancan, H., & Sarıbaş, R. 2011. Lavanta yetiştiriciliği. Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, 41. Bachiri, L., Echchegadda, G., Ibijbijen, J., & Nassiri, L. (2016). Etude Phytochimique Et Activité Antibactérienne De Deux Espèces De Lavande Autochtones Au Maroc : «Lavandula stoechas L. et Lavandula dentata L.». European Scientific Journal, ESJ, 12(30), 313. https://doi.org/10.19044/esj.2016.v12n30p313
• Dammak, I., Hamdi, Z., Kammoun El Euch, S., Zemni, H., Mliki, A., Hassouna, M., & Lasram, S. 2019. Evaluation of antifungal and anti-ochratoxigenic activities of Salvia officinalis, Lavandula dentata and Laurus nobilis essential oils and a major monoterpene constituent 1,8-cineole against Aspergillus carbonarius. Industrial Crops and Products, 128(October 2018), 85–93. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2018.11.006
• Dob, T., Dahmane, D., Tayeb, B., & Chelghoum, C. 2005. Chemical composition of the essential oil of Lavandula dentata L. from Algeria. International Journal of Aromatherapy, 15(2), 110–114. https://doi.org/10.1016/j.ijat.2005.03.010
• El Abdali, Y., Agour, A., Allali, A., Bourhia, M., El Moussaoui, A., Eloutassi, N., Mohammed Salamatullah, A., Alzahrani, A., Ouahmane, L., Aboul-Soud, M. A. M., Giesy, J. P., & Bouia, A. 2022. Lavandula dentata L.: Phytochemical Analysis, Antioxidant, Antifungal and Insecticidal Activities of Its Essential Oil. Plants, 11(3). https://doi.org/10.3390/plants11030311
• Erdoğan, E. A. 2014. Lamıaceae familyasına ait bazı bitkilerin uçucu yağ içeriklerinin belirlenmesi, antimikrobiyal ve antimutajenik aktivitelerinin araştırılması. Mersin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi.
• Faydaoğlu, E., & Sürücüoğlu, M. 2013. Tibbi ve aromatik bitkilerin antimikrobiyal, antioksidan aktiviteleri ve kullanim olanaklari. Erzincan University Journal of Science and Technology, 6(2), 233–265.
• Gamez, M. J., Jimenez, J., Navarro, C., & Zarzuelo, A. 1990. Study of the essential oil of Lavandula dentata L. Pharmazie, 45(1), 69–70.
• Giuliani, C., Bottoni, M., Ascrizzi, R., Milani, F., Papini, A., Flamini, G., & Fico, G. 2020. Lavandula dentata from Italy: Analysis of Trichomes and Volatiles. Chemistry and Biodiversity,17(11). https://doi.org/10.1002/cbdv.202000532
• Imelouane, B., Elbachiri, A., Ankit, M., Benzeid, H., & Khedid, K. (2009). Physico-chemical compositions and antimicrobial activity of essential oil of eastern moroccan Lavandula dentata. International Journal of Agriculture and Biology, 11(2), 113–118.
• Justus, B., Almeida, V. P. D., Gonçalves, M. M., Assunção, D. P. D. S. F. D., Borsato, D. M., Arana, A. F. M., ... & Farago, P. V. (2018). Chemical composition and biological activities of the essential oil and anatomical markers of Lavandula dentata L. cultivated in Brazil. Brazilian Archives of Biology and Technology, 61.
• Kocabas, Y. Z., & Karaman, S. 2001. Essential oils of Lamiaceae family from south east Mediterranean region (Turkey). Pakistan Journal of Biological Sciences, 4(10), 1221–1223.
• Luz, J. M. Q., Silva, S. M., Marquez, G. R., Nogueira, P. A. M., Alves, P. B., Alves, M. F., & Matos, I. L. 2016. Agronomic production and essential yield of Lavandula dentata L. in different systems and fertilization. Acta Horticulturae, 1125(August 2020), 113–120. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2016.1125.14
• Özyazıcı, G., & Kevseroğlu, K. 2019. Ontogenetik varyabilitenin Labiatae familyasına ait bazı bitkiler (Mentha spicata L., Origanum onites L., Melissa officinalis L., Lavandula angustifolia Mill.)’in verimi üzerine etkileri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 174–185.
• Mothana, R. A., Alsaid, M. S., Hasoon, S. S., Al-Mosaiyb, N. M., Al-Rehaily, A. J., & Al-Yahya, M. A. (2012). Antimicrobial and antioxidant activities and gas chromatography mass spectrometry (GC/MS) analysis of the essential oils of Ajuga bracteosa Wall. ex Benth. and Lavandula dentata L. growing wild in Yemen. Journal of Medicinal Plants Research, 6(15), 3066-3071.3066–3071. https://doi.org/10.5897/jmpr11.1565
• Silva, S. M., Luz, J. M. Q., Nogueira, P. A. M., Blank, A. F., Sampaio, T. S., Pinto, J. A. O., & Junior, A. W. 2017. Organo-mineral fertilization effects on biomass and essential oil of lavender (Lavandula dentata L.). Industrial Crops and Products, 103, 133–140.
• Touati, B., Chograni, H., Hassen, I., Boussaïd, M., Toumi, L., & Brahim, N. Ben. 2011. Chemical composition of the leaf and flower essential oils of Tunisian Lavandula dentata L.(Lamiaceae). Chemistry & Biodiversity, 8(8), 1560–1569.
• Wagner, L. S., Sequin, C. J., Foti, N., & Campos-Soldini, M. P. 2021. Insecticidal, fungicidal, phytotoxic activity and chemical composition of Lavandula dentata essential oil. Biocatalysis and Agricultural Biotechnology, 35(June),102092. https://doi.org/10.1016/j.bcab.2021.102092