Andız Molasses and phytochemical characterization of essential oil obtained from Juniperus drupa-cea Labill. cones of Antalya Akseki region

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 58 - 63, 09.12.2024

Belkıs Yaşa , Naile Angın , Murat Ertaş

https://doi.org/10.59751/agacorman.1460528

Öz

The Cupressacea family, in the form of coniferous trees and shrubs, is a large family with 32 genera. The perennial Juniperus genus belonging to this family has different species that can be distinguished from each other by their berry cone and leaf structures. Juniperus drupacea Labill. is an Eastern Mediterranean plant locally known as “andız.” In this study, it was aimed to obtain essential oil from berry cones collect-ed from Antalya-Akseki in the Mediterranean Region by microwave-assisted extraction and characterize the berry cone essential oil by gas chromatography (GC)-mass spectrometry (MS) analysis. Additionally, phytotherapeutic usage of berry cone molasses was evaluated. As a result of the analysis, α- pinene (23,27%), β-myrcene (17,3%), α-cedrol (7,43%), D-limonene (7,41%), germacrene D (5,04%), caryo-phyllene (% 3,52) were identified as the active ingredient. These six main components represent 62% of the phytochemical composition of berry cones essential oil. The molasses traditionally produced from Juniperus drupacea Labill. is a functional food product with high nutritional value that has been used for its effectiveness in respiratory ailments and certain infections, a practice that has continued to the present day. It is known to be used as a drug for nutrition and health purposes across a wide geography in Anato-lia.

Anahtar Kelimeler

Juniper, andız, Juniperus drupacea Labill., essential oil, andız molasses.

Andız pekmezi ve Antalya Akseki yöresi Juniperus drupacea Labill. kozalak uçucu yağının kimyasal karakterizasyonu

Öz

İğne yapraklı ağaç ve çalı formunda olan Cupressacea familyası sahip olduğu 32 cins ile geniş bir ailedir. Bu familyaya ait çok yıllık Juniperus cinsi bitkilerin kozalak ve yaprak yapıları ile birbirinden ayrılabilen farklı türleri mevcuttur. Juniperus drupacea Labill. türü Doğu Akdeniz bitkisidir ve yöresel olarak “andız” ismiyle bilinmektedir. Bu çalışmada, Akdeniz Bölgesi Antalya-Akseki’den toplanmış kozalaklardan mikro dalga destekli ekstraksiyon ile uçucu yağ elde edilmesi ve kozalak uçucu yağının gaz kromatografisi (GC)- kütle spektrometresi (MS) analizi ile karakterize edilmesi ve tıbbi kullanım yönüyle fitokimyasal bileşen içeriğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Analiz sonucunda α-pinen (%23,27), β-mirsen (%17,3), α-sedrol (%7,43), D-limonen (%7,41), germakren D (%5,04), karyofilen (%3,52) en önemli bileşenler olarak tespit edilmiştir. Bu altı ana bileşen, kozalak uçucu yağının fitokimyasal içeriğinin %62’sini temsil etmek-tedir. Juniperus drupacea Labill. türünden geleneksel yolla üretilen pekmez, yapılışı ve kullanımı günümü-ze kadar sürdürülen solunum yolları rahatsızlıklarında ve bazı enfeksiyonlarda etkili, besin değeri yüksek fonksiyonel bir gıda ürünüdür. Anadolu’da geniş bir coğrafyada beslenme ve sağlık amacıyla drog olarak kullanıldığı bilinmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ardıç, andız, Juniperus drupacea Labill, uçucu yağ, andız pekmezi

Teşekkür

Kozalak toplanması ile ilgili destek ve katkılardan dolayı Antalya İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden Şube Müdürü İbrahim Irmak’a ve Akseki İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü çalışanlarına içten teşekkürlerimizi sunarız.

Kaynakça

• Anonim, 2022. Çevresel Göstergeler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Dene-tim Genel Müdürlüğü Ankara-2022.: https://cevreselgostergeler.csb.gov.tr/toplam-tur-sayisi-tehdit-altindaki-turler-endemizm-orani-i-85771 (Erişim tarihi: 21.03.2024)
• Arısan,D. A., 1995. Abdülaziz Bey Osmanlı Âdet, Merasim ve Tabirleri, I-II Haz.: K. Günay, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul.
• Akıncı, I., Ozdemir, F., Topuz, A., Kabas, O., Canakci, M., 2004. Some physical and nutritional properties of Juniperus drupacea fruits. Journal of Food Engineering, 65(3). 325-331.
• Deliorman, O.D.N., Gökbulut, A., 2019. In vitro enzyme inhibitory properties, antioxidant activities, and phytochemical studies on Juni-perus drupacea. Journal of Research in Pharmacy, 23(1). 83-92.
• D. Martinetz, R. Hartwig., 1998. Taschenbuch der Riechstoffe, Verlag Harri Deutsch, Frankfurt a. M.Bioproducts Processing, 107: 88-96. Doi: 10.1016/J. fbp.2017.11.003 European Pharmacopo-eia,Council of Europe- 2019
• Fotiadou, E., Panou, E., Graikou, K., Sakellarakis, F. N., & Chinou, I., 2023. Volatiles of All Native Juniperus Species Growing in Greece—Antimicrobial Properties. Foods, 12(18), 3506.
• İstanbul Üniversitesi Eczacılık Herbaryumu,2024. https://iste.istanbul.edu.tr/tr/content/turkiye-bitkileri-ve-korunmasi/turkiye'de-endemizm (Erişim: 22.02.2024)
• Kocakulak, E., 2007. Juniperus drupacea Lab. uçucu yağı üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/355306/yokAcikBilim_9011022.pdf?sequence=-1 (Erişim: 10.03.2024)
• Kurt, H., Keşkek, Ş. Ö., Çil, T., & Canataroğlu, A., 2013. Meme kanserli hastalarda tamamlayıcı/ alternatif tedavi kullanımı. Türk Onkoloji Dergisi, 28(1), 10-15.
• Lesjak, M. M., Beara, I. N., Orčić, D. Z., Petar, K. N., Simin, N. Đ., Emilija, S. Đ., & Mimica-Dukić, N. M. (2014). Phytochemical composition and antioxidant, anti-inflammatory and antimicrobial activities of Juniperus macrocarpa Sibth. et Sm. Journal of Functio-nal Foods, 7, 257-268.
• OGM, 2020. Orman Genel Müdürlüğü, “Orman İstatistikleri 2020”, Türkiye Orman Varlığı-2020. Tarım ve Orman Bakanlığı, Ankara https://www.ogm.gov.tr/tr/ormanlarimizsitesi/TurkiyeOrmanVarligi/Yayinlar/2020 (Erişim: 21.03.2024)
• Özkan, K., Karadağ, A., Sağdıç, O., 2021. Determination of the in vitro bioaccessibility of phenolic compounds and antioxidant capa-city of Juniper berry (Juniperus drupacea Labill.) pekmez. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 45(3). 290-300.
• Özkan, K., Türkmenoğlu, G., Fakir, H., Sağdıç, O., 2023. Andız (Juniperus drupacea) Pekmezinin Üretimi, Çeşitli Fizikokimyasal ve Biyoaktif Özellikleri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (46). 74-81.
• Özkars, M. Y., & Kırık, S., 2018. Astım tanılı çocuk hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı: Astımda alternatif tedavi. Ortadoğu Tıp Dergisi, 10(4), 403-406.
• Safkan, B., Kelebek, H., Selli, S., 2021. Aroma evaluation of juniper berry (Juniperus drupacea L.) molasses (pekmez) by solvent-assisted flavour evaporation. The Journal of Raw Materials to Processed Foods, 2(1). 37-43.
• Satıl, F., Selvi, S., 2022. Traditional molasses production from different plants in Anatolia and its ethnobotanical features. Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma, 15(1). 62-72
• Sezik, E., Kocakulak, E., Özek, T., & Başer, K. (2009). Essential oils composition of Juniperus drupacea Lab. leaf from Turkey. ACTA Pharmaceutica Sciencia, 51(2).
• Tabib İbni Şerif Yadigar 2017. Geleneksel Tıp Derneği, Zeytinbur-nu-İstanbul.
• Taviano, M. F., Marino, A., Trovato, A., Bellinghieri, V., La Barbe-ra, T. M., Güvenç, A., ... & Miceli, N. (2011). Antioxidant and antimicrobial activities of branches extracts of five Juniperus species from Turkey. Pharmaceutical Biology, 49(10), 1014-1022.
• Türkiye Bitkileri Veri Servisi, 2024. (TÜBİVES) http://194.27.225.161/yasin/tubives (Erişim: 10.03.2024)
• Vourlioti-Arapi, F., Michaelakis, A., Evergetis, E., Koliopoulos, G., Haroutounian, S.A., 2012. Essential oils of indigenous in Greece six Juniperus taxa: Chemical composition and larvicidal activity against the West Nile virus vector Culex pipiens. Parasitology research, (110), 1829-1839.
• Walas, Ł., Sobierajska, K., Ok, T., Dönmez, A. A., Kanoğlu, S. S., Dagher-Kharrat, M. B., ... & Boratyński, A. (2019). Past, present, and future geographic range of an oro-Mediterranean Tertiary relict: The juniperus drupacea case study. Regional Environmental Change, 19, 1507-1520.