İSTİBRA İLE İLGİLİ RİVÂYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2017, Sayı: 1, 67 - 96, 25.12.2017

Sami Şahin

Öz

İslam Dini hem manevî hem de maddî temizliğe önem
atfetmiştir. Biz bu makalede maddî temizlikle ilgili “istibra” hususunda vârid
olan rivâyetleri incelemeye çalışacağız. Bazı rivâyetlerde “istibra”dan dolayı
kabir azabı görenlerin olduğu ifade edilmiştir. Bir taraftan bu husustaki
temizliğe dikkat etmeyenler, öte taraftan aşırı tavır sergileyenler mevcuttur.
İşin aslını öğrenmek için istibra konusundaki rivâyetleri sıhhat bakımından
araştırıp okuyucuyla sonuçlarını paylaşmakla birlikte bu konudaki isabetli
içtihat ve fetvaları sunmayı hedeflemekteyiz.

Anahtar Kelimeler

istibra, temizlik, kabir azabı, hadis

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebu Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybani (241/855). el-Müsned, (thk. Ahmed Muhammed Şakir) Kahire: Darü’l-Maarif (1368/1949).
• Askalani, Ebü’l-Fazl Şehabeddin Ahmed ibn Hacer el-Askalani (852-1449). Fethü’l-Bari bi-Şerh-i Sahihi’l-Buhari. (thk. İltizam Abdurrahman Muhammed Beyrut: İhyaü’t-Türasi’l-Arabi (1408/1988).
• ______ Takribü't-Tehzib. (thk. Muhammed Avvame) Haleb: Darü'l-Kalem (1992).
• ______ Tehzibü't-Tehzib. (thk. Ata-Mustafa Abdülkadir) Beyrut: Darü'l-Kütübi'l-İlmiyye (1415/1994).
• Aydınlı, Abdullah, Hadis Istılahları Sözlüğü, İstanbul (2006).
• Aynî, Ebu Muhammed Bedrettin Mahmud b.Ahmed b.Musa el-Hanefi el-Ayni (855/1451). Umdetü’l-Kârî li-Şerhi Sahihi’l-Buhari. İstanbul: Şirket-i Sahafiyye-i Osmaniyye (1308 h).
• Buharî, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail (256/870). Sahihü’l-Buhari. İstanbul Matbaai Amire: İstanbul Matbaai Amire (1315).
• Darimi, Ebu Muhammed Abdullah b. Abdurrahman b. Fazl (255 /868). Sünenü'd-Darimi. (thk. Mustafa Dibu'l-Buğa) Dimaşk : Darü'l-Kalem (1412/1991).
• Ebu Davud, Süleyman b. Eş’as b. İshak el-Ezdi (275/889). Sünen Ebi Davud. (thk. Şuayb el-Arnavut/Muhammed Kamil Karabelli) Dımaşk : Darü’r-Risaleti’l-Alemiyye (1430/2009).
• Hüseynî, Ebu‘l-Mehasin Şemseddin Muhammed b. Ali el-Hasan (765/1364). Kitabü’t-Tezkire bi Ma’rifeti Ricali Kütübi‘l-Aşere. (thk. Rıfat Fevzi) Kahire: M.Hanci (1997).
• İbn Mace, Ebu Abdullah Muhammed b. Yezid (273/887). Sünenü İbn Mace. (thk. Muhammed Fuad Abdülbaki) Kahire: İsa el-Babi el-Halebi (1972).
• Mizzi, Ebü'l-Haccac Cemaleddin Yusuf b. Abdurrahman b. Yusuf (742/1341). Tehzibü'l-Kemal fi Esmai'r-Rical. (thk. Ma'ruf-Beşşar Avvad) Beyrut: Müessesetü'r-Risale (1992).
• Müslim b.Haccac, Ebü’l-Hüseyin el-Kureyşi en-Nisabuuri (261/875). Sahih-i Müslim. (thk. Muhammed Fuad Abdülbaki) Beyrut:Daru İİhya’t-Turasi’l-Arabi (1956).
• Nesai, Ebu Abdurrahman Ahmed b. Ali b. Şuayb (303 /915). Sünenü'n-Nesai. (thk. Abdülfettah Ebu Gudde) Beyrut : Darü'l-Beşairi'l-Islamiyye (1994).
• Öğüt, Salim (2002). İstibra. Diyanet İslam Ansiklopedisi (XXIII, ss. 320). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Sofuoğlu, Mehmet. Sahih-i Buhari ve Tercemesi. İstanbul: Ötüken Neşriyat (1987).
• Tirmizi, Ebu İsa Muhammed b. İsa b. Sevre es-Sülemi (279/892). Sünenü’t-Tirmizi. (thk. Ahmed Muhammed Şakir) Kahire : Mektebetü’l-İslamiyye (1357/1938).
• Uğur, Mücteba. Ansiklopedik Hadis Terimleri Sözlüğü. Ankara (1992).