Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Adudüddîn Îcî’nin Tefsirinin Usûlü ve Kaynakları

Yıl 2018, Sayı: 2, 93 - 119, 25.06.2018

Hasan Haliloğlu

Öz

Öz

İslâm tarihi boyunca tefsir yazmış olan müfessirlerimizin
tefsirlerinin başında, bu tefsirlerinde izledikleri motodu kısa ya da ayrıntılı
şekilde anlattıklarını görürüz.  Kendisi
bir Şâfiî fakihi ve Eş’arî kelâmcısı olan Îcî’nin de tefsire dâir kıymetli bir
eseri vardır. Îcî, kütüphanelerde henüz yazma halde bulunan bu meşhur
tefsirinin başındaki Mukaddime’sinde[1]
tefsirini yazarken izlediği usûle ve ana prensiplerine ayrıntılı şekilde değinmiştir.
Sonradan onun tefsiri üzerinde çalışmış olan değerli ilim ehli kimselerin de bu
hususa değindiklerini görmekteyiz. Aşağıda görüleceği üzere, biz Îcî’nin hem Mukaddime’sini
hem de tefsiri üzerine yapılan çalışmaları inceleyeceğiz. Tefsirinin kaynaklarını;
a- selef-i sâlih’ten gelenler, b- yazılı kaynaklar olarak ikiye ayırıp örnekleriyle
birlikte ele alacağız.








[1] Müfessirimiz tefsirinin girişinde aslında böyle bir başlık
koymamıştır. Biz, muhtevaya uygun görerek bu başlığı koyduk.





Anahtar Kelimeler

Usûl metod kaynak tefsir usûl-ü fıkıh usûlü’d-dîn

Kaynakça

  • Aybakan, Bilal, “Râfiî”, DİA, XXXIV, 394-396.
  • Aybakan, Bilal, “Şâfiî Mezhebi, Kuruluşu ve Yayılması”, DİA, XXXVIII, 233-240.
  • Bağdâdî, İsmail Paşa (1339/…), Hediyyetü’l-Ârifîn, I-II, İstanbul 1951-1955.
  • Basrî, Ebü’l-Hüseyin Muhammed b. Ali b. et-Tayyib el-Mû’tezilî (ö. 436/1044), el-Mû’temed fî Usûlü’l-fıkh, I-II, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, Beyrut-Lübnan, 1403/1983.
  • Bilmen, Ömer Nasûhî, Büyük Tefsir Tarihi (Tabakâtü’l-Müfessirîn), I-II, Ravza Yayınları, İstanbul 2008.
  • Brockelmann, Carl, GAL (Geschichte der Arabischen Litteratur), I-II, Leiden 1943-1949.
  • Brockelmann, Carl, Suppl (Supplementband), I-III, Leiden, 1937-1942.
  • Çağrıcı, Mustafa, “Gazzâlî”, DİA, XIII, 489-505.
  • Çakan, İsmail Lütfi, “Câmiu’l-usûl”, DİA, VII, 136.
  • Cerrahoğlu, İsmail, “Fahreddîn er-Râzî ve Tefsirdeki Metodu”, EAÜİFD, sy. 2 (1997), s. 7-57.
  • Cerrahoğlu, İsmail, Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Tarihi, I-II, DİB Yayınları, 1. Baskı, Ankara 1988.
  • Cevherî, Ebû Nasr İsmâil b. Hammâd (ö. 393/1003 veya 400/1010), Sıhâh, Dâru’l-Ma’rife, 4. Baskı, Beyrut-Lübnan, 1433/2012.
  • Cürcânî, Seyyid eş-Şerif (ö. 816/1414), Şerhu’l-Mevakıf, I-VIII, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, Beyrut-Lübnan, 1419/1998.
  • Concordance at İndices de la Tradition Musulmane, el-Mu’cemü’l-müfehres li elfâzı’l-Ḥadîṡi’n-Nebevî, I-VIII, Wim Raven et Jan Just Witkam, Lahey, Hollanda.
  • Çelebi, İlyas, “Mû’tezile”, DİA, XXXI, 392.
  • Dâvûdî, Tabakâtü’l-müfessirîn, I, Kahire 1392/… .
  • Daydullah b. ‘Îd b. Sâlih er-Rifâ’î, Tahkîku’t-Tefîr fî Teksîri’t-Tenvîr li Adudüddîn el-Îcî, (YL. Tezi, 1431-1432, Suudî Arabistan, Medîne-i Münevvere, Vezâratü’t-Ta’lîmi’l-Âlî, el-Câmiatü’l-İslâmiyye, Külliyyetü’l-Kur’âni’l-Kerîm ve’d-Dirâsâti’l-İslâmiyye, Kısmü’t-Tefsîr, ed-Dirâsâtü’l-‘Ulyâ, el-Bernâmeci’l-Mesâî, Danışman/İşrâf: Prof. Dr. Muhammed b. Abdül’azîz el-‘Avâcî).
  • Ebû Zehra, Muhammed, el-Ahvâlü’ş-Şahsiyye, Kahire, Dâru’l-Fikri’l-Arabî, 1377/1957.
  • Ebû Zehrâ, Muhammed, Târîḫu’l-meẓâhibi’l-İslâmiyye, Dâru’l-fikri’l-Arabî, Kahire, ts.
  • Eşref Altaş, İslâm İlim Düşüncesinde ve Geleneğinde Adudüddîn el-Îcî, İSAM, Aralık 2017.
  • Görgün, Tahsin, “Îcî, Adudüddîn”, DİA, XXI, 410-414;
  • Görgün, Tahsin, “Îcî, Adudüddîn”, s. 64-72, İSAM, Aralık 2017.
  • Haliloğlu, Hasan, Ṭalâḳ Sûresi’nin Tefsiri ve Bu Sûredeki Huḳûḳî Prensipler (YL. Tezi, danışman: Prof. Dr. Sadreddin GÜMÜŞ), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Tefsir Bilim Dalı, İstanbul 1996.
  • Haliloğlu, Hasan, Ebü’l-Berekât en-Nesefî ile Adudüddîn el-Îcî’nin Âile Hukûkuna İlişkin Âyetlere Yaklaşımlarının Mukâyesesi, Dr. tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Tefsir Bilim Dalı, İstanbul, Temmuz 2017.
  • Haliloğlu, Hasan, Ebü’l-Berekât en-Nesefî ile Adudüddîn el-Îcî’nin İlmî Hayatları ve Eserleri, (henüz basılmamış, Aralık 2017).
  • Harman, Ömer Faruk, “Şehristânî”, DİA, XXXVIII, 467-468.
  • İbn Hacer el-Askalânî, ed-Dürerü’l-Kâmine fî A’yâni’l-Mieti’s-Sâmine, I-IV, 1385/1966.
  • İbn Haldun, Mukaddime, I-III, Kahire ts.
  • İbn Hallikân, Vefeyâtü’l-Âyân, I-VI, Kahire 1948/… .
  • İbn Kâdî Şühbe, Tabakâtü’ş-Şâfiiyye, I_II, Beyrut 1407/1987.
  • İbnü’l-Esîr, el-Muhtâr fî menâkıbi’l-ahyâr, …
  • İbnü’l-‘Imâd, Şezerâtü’z-zeheb, I-VIII, Beyrut ts.
  • Îcî, Ebü’l-Fadl Adudüddîn Abdurrahman b. Rüknüddîn Ahmed b. Abdü’l-Ğaffâr b. Ahmed el-Bekrî el-Mutarrizî el-Îcî eş-Şîrâzî eş-Şebenkârî (ö. 756/1355), Hâşiyetü’l-Keşşâf, Süleymaniye Kütüphanesi, Beşirağa, no: 113, vr. 310a.
  • Îcî, Ebü’l-Fadl Adudüddîn Abdurrahman b. Rüknüddîn Ahmed b. Abdü’l-Ğaffâr b. Ahmed el-Bekrî el-Mutarrizî el-Îcî eş-Şîrâzî eş-Şebenkârî, Tahkîku’t-Tefsîr fî Teksîri’t-tenvîr, Süleymaniye Ktp. Köprülü Fâzıl Ahmet Paşa, no: 50.
  • Îcî, Ebü’l-Fadl Adudüddîn Abdurrahman b. Rüknüddîn Ahmed b. Abdü’l-Ğaffâr b. Ahmed el-Bekrî el-Mutarrizî el-Îcî eş-Şîrâzî eş-Şebenkârî, Tahkîku’t-Tefsîr fî Teksîri’t-tenvîr, Süleymaniye Ktp. Damat İbrahim Paşa, no: 134.
  • Îcî, Ebü’l-Fadl Adudüddîn Abdurrahman b. Rüknüddîn Ahmed b. Abdü’l-Ğaffâr b. Ahmed el-Bekrî el-Mutarrizî el-Îcî eş-Şîrâzî eş-Şebenkârî, Şerhu’l-Adud alâ Muhtasari’l-Müntehâ el-Usûlî li İbn Hâcib, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, Buyrut-Lübnan 1421/2000.
  • Îcî, Adudüddîn, Şerhu’l-Minhâc’ı;
  • Kâdî Abdülcebbâr el-Hemedânî, el-Muhtasar fî Usûlü’d-Dîn (nşr. Muhammed ‘Imâre, Resâilü’l-Adl ve’t-Tevhîd içinde), Kâhire 1971.
  • Kâdî Abdülcebbâr el-Hemedânî, Şerhu’l-Usûli’l-hamse (nşr. Abdülkerîm Osmân), Kâhire 1988.
  • Kâdî Abdülcebbâr el-Hemedânî, el-Muğnî, Tesbîtü delâilü’n-Nübüvve, el-Muhtasar fî Usûlü’d-Dîn, Şerhu’l-Usûli’l-hamse, Fadlü’l-‘Îtizâl ve Tabakâtü’l-Mû’tezile ve Usûl-ü fıkıh ilmine dâir el-‘Amd adlı eserleri.
  • Kadı Beydâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd Abdullah b. Ömer b. Muhammed eş-Şîrâzî (ö. 685/1286), Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. baskı, 1408/1988.
  • Kadı Beydâvî’nin, Minhâcü’l-vüsûl ilâ ‘ilmi’l-Usûl,
  • Karlığa, Bekir, “Gazzâlî, Eserleri”, DİA, XIII, 518-530.
  • Kâtip Çelebî (Hacı Halîfe), Keşfü’z-Zünûn an Esâmi’l-Kütüb ve’l-Fünûn, I-II, İstanbul 1941-1942.
  • Kaya, Mahmut, “Tehâfütü’l-Felâsife”, DİA, XL, 313-314.
  • Kehhâle, Ömer Rızâ, Mu’cemü’l-mü’ellifîn, I-XV, Dimeşk 1957.
  • Kirmânî, Burhâneddîn, (ö. 500/1106’dan sonra)1- Lübâbü’t-Tefâsîr, ...
  • Kirmânî, Burhâneddîn, el-Bürhân fî müteşâbihi’l-Kur’ân, Beyrut, Dâru Sâdır, 2. baskı, 2010.
  • Koçkuzu, Ali Osman, “İbnü’l-Esîr, Mecdüddîn”, DİA, XXI, 28-29.
  • Küfralı, Kâsım, “Gazzâlî”, İA, IV, 748-760.
  • Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri ve Diğer Mezheplerin Meşhurları, TDV. Yayınları, 4. Baskı, Ankara 2014.
  • Özel, Ahmet, “Hanefî Mezhebi, Literatür”, (Kenzü’d-Dekâik), DİA, XVI, s.
  • Özel, Ahmet, “Remlî, Şemseddîn”, DİA, XXXIV, 565-566.
  • Râzî, Fahreddin, (ö. 606/1210), Mefatihu’l-Ğayb
  • Râzî, Faḫreddîn, el-Maḥṡûl fî ‘ılmi uṡûlü’l-fıḳh, I-II, Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1. baskı, Beyrut 1408/1988.
  • Safedî, el-Vâfî bi’l-Vefeyât, I-XXII, Wiesbaden, 1981-1983.
  • Sezgin, Fuâd, GAS (Geschichte der Arabischen Schrifttums), I-IX, Leiden 1967.
  • Sinanoğlu, Mustafa, “el-Mevâkıf”, DİA, XXIX, 422-424.
  • Sübkî (baba), Ebü’l-Hasen Taḳıyyüddîn Ali b. Abdülkâfî b. Ali b. Temâm (683/756-1284/1355), ve Sübkî (oğul), Ebû Nasr Tâcüddîn Abdülvehhâb b. Ali b. Abdülkâfî b. Ali b. Temâm (727/771-1327/1370), el-İbhac fi Şerhi’l-Minhac (ala Minhaci’l-Vüsul ila İlmi’l-Usul lil-Kadi el-Beydavi), Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. baskı, Beyrut-Lübnan 1404/1984.
  • Sübkî, (oğul); Ebû Nasr Tâcüddîn Abdülvehhâb b. Ali b. Abdülkâfî b. Ali b. Temâm (727/771-1327/1370), Tabakâtü’ş-Şâfiiyyeti’l-Kübrâ, I-VI, thk. Mustafa Abdülkâdir Ahmed ‘Aṭâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. baskı, Lübnan 1433/2012.
  • Süyûtî, Celâleddîn (ö. 911/1505), Buğyetü’l-Vu’ât fî Tabakâti’n-Nühât, Beyrut ts.
  • Süyûtî, Celaleddin, Tabakatü’l-Müfessirin, Leiden 1839.
  • Süyûtî, Celaleddin, el-İtkân fî ‘Ulûmi’l-Kur’ân, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. baskı, Beyrut-Lübnan, 1407/1987.
  • Şehristânî, el-Milel ve’n-Nihal, Bağdat 1903.
  • Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed, Yemen Başkadısı (ö. 1255/?), el-Bedru’t-Tâlî’, Kahire 1348/….
  • Tancî, Muhammed, “Şehristânî”, MEB. İA, XI, 393-396.
  • Taşköprüzâde, Ahmed b. Mustafa (ö. 968/…), Miftâhu’s-sa’âde ve Misbâhü’s-Siyâde fî Mevdû’âti’l-Ulûm, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1. baskı 1405/…
  • Yâkût el-Hamevî, Mu’cemü’l-büldân, I-V, Beyrut 1957.
  • Yılmaz, Nedim, Adudüddin el-İci ve Tefsirdeki Metodu, (Dr. tezi, danışman: Doç. Dr. Ali ÖZEK), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Bölümü, Tefsir-Hadis Anabilim Dalı, İstanbul 1989.
  • Yavuz, Yusuf Şevki, “el-Akâidü’l-Adudiyye”, DİA, II, 216.
  • Yavuz, Yusuf Şevki, “Fahreddîn er-Râzî”, DİA, XII, 89-95.
  • Zehebî, Muhammed b. Ahmed (ö. 748/…), Siyeru Âlâmi’n-Nübelâ, thk: Şuayb el-Arnavut, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 2. baskı …/1982.
  • Ẓehebî, Muhammed Hüseyin, et-Tefsir ve’l-müfessirun, I-III, Mektebetü Vehbe, 4. baskı, Kahire 1409/1989.
  • Zemahşerî, Cârullâh Mahmûd b. Ömer (ö. 538/1144), el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmidi’t-Tenzîl ve ‘Uyûni’l-Ekâvîl fî Vücûhi’t-Te’vîl, Daru’l-Kitabi’l-Arabi, Beyrut,-Lübnan 1429/2008.
  • Ziriklî, Â’lâm, I-X, Kahire 1954-1959.

Yıl 2018, Sayı: 2, 93 - 119, 25.06.2018

Hasan Haliloğlu

Öz

Abstract



At the beginning of
the commentaries of our commentators who have written tafsir throughout the
history of Islam, we can see that they explain the motions they have seen in
these commentaries in a short or detailed way. Iqi, who is himself a Shafi'i
phakhi and Eş'arî theologian, also has a precious work of excellence. He has
elaborated on the procedural and main principles he followed in his commentary
in his book Mukaddime, the famous tafsirî which is still in writing in the
libraries. We can see that the valuable scholars who have worked on his
exegesis later touch on this point. As will be seen below, we will examine the
work done by Iqî on both Muqaddim and Tafsir. Sources of tafsirin; a- Those who
come from the selef-i sâlih, b- We will divide them into written sources and
take them together with their examples.

Anahtar Kelimeler

Method source tafsir usûl-dîn language-belâgat moral-politics commentaries verses Arabic language sarf-nahiv meânî bedî beyân sûfîs tecelliyât Iraq and Khorasan schools geographical information experiential information religion’s history history of sects sustenance kesb ambitious verses Satan judgment kadi

Kaynakça

  • Aybakan, Bilal, “Râfiî”, DİA, XXXIV, 394-396.
  • Aybakan, Bilal, “Şâfiî Mezhebi, Kuruluşu ve Yayılması”, DİA, XXXVIII, 233-240.
  • Bağdâdî, İsmail Paşa (1339/…), Hediyyetü’l-Ârifîn, I-II, İstanbul 1951-1955.
  • Basrî, Ebü’l-Hüseyin Muhammed b. Ali b. et-Tayyib el-Mû’tezilî (ö. 436/1044), el-Mû’temed fî Usûlü’l-fıkh, I-II, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, Beyrut-Lübnan, 1403/1983.
  • Bilmen, Ömer Nasûhî, Büyük Tefsir Tarihi (Tabakâtü’l-Müfessirîn), I-II, Ravza Yayınları, İstanbul 2008.
  • Brockelmann, Carl, GAL (Geschichte der Arabischen Litteratur), I-II, Leiden 1943-1949.
  • Brockelmann, Carl, Suppl (Supplementband), I-III, Leiden, 1937-1942.
  • Çağrıcı, Mustafa, “Gazzâlî”, DİA, XIII, 489-505.
  • Çakan, İsmail Lütfi, “Câmiu’l-usûl”, DİA, VII, 136.
  • Cerrahoğlu, İsmail, “Fahreddîn er-Râzî ve Tefsirdeki Metodu”, EAÜİFD, sy. 2 (1997), s. 7-57.
  • Cerrahoğlu, İsmail, Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Tarihi, I-II, DİB Yayınları, 1. Baskı, Ankara 1988.
  • Cevherî, Ebû Nasr İsmâil b. Hammâd (ö. 393/1003 veya 400/1010), Sıhâh, Dâru’l-Ma’rife, 4. Baskı, Beyrut-Lübnan, 1433/2012.
  • Cürcânî, Seyyid eş-Şerif (ö. 816/1414), Şerhu’l-Mevakıf, I-VIII, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, Beyrut-Lübnan, 1419/1998.
  • Concordance at İndices de la Tradition Musulmane, el-Mu’cemü’l-müfehres li elfâzı’l-Ḥadîṡi’n-Nebevî, I-VIII, Wim Raven et Jan Just Witkam, Lahey, Hollanda.
  • Çelebi, İlyas, “Mû’tezile”, DİA, XXXI, 392.
  • Dâvûdî, Tabakâtü’l-müfessirîn, I, Kahire 1392/… .
  • Daydullah b. ‘Îd b. Sâlih er-Rifâ’î, Tahkîku’t-Tefîr fî Teksîri’t-Tenvîr li Adudüddîn el-Îcî, (YL. Tezi, 1431-1432, Suudî Arabistan, Medîne-i Münevvere, Vezâratü’t-Ta’lîmi’l-Âlî, el-Câmiatü’l-İslâmiyye, Külliyyetü’l-Kur’âni’l-Kerîm ve’d-Dirâsâti’l-İslâmiyye, Kısmü’t-Tefsîr, ed-Dirâsâtü’l-‘Ulyâ, el-Bernâmeci’l-Mesâî, Danışman/İşrâf: Prof. Dr. Muhammed b. Abdül’azîz el-‘Avâcî).
  • Ebû Zehra, Muhammed, el-Ahvâlü’ş-Şahsiyye, Kahire, Dâru’l-Fikri’l-Arabî, 1377/1957.
  • Ebû Zehrâ, Muhammed, Târîḫu’l-meẓâhibi’l-İslâmiyye, Dâru’l-fikri’l-Arabî, Kahire, ts.
  • Eşref Altaş, İslâm İlim Düşüncesinde ve Geleneğinde Adudüddîn el-Îcî, İSAM, Aralık 2017.
  • Görgün, Tahsin, “Îcî, Adudüddîn”, DİA, XXI, 410-414;
  • Görgün, Tahsin, “Îcî, Adudüddîn”, s. 64-72, İSAM, Aralık 2017.
  • Haliloğlu, Hasan, Ṭalâḳ Sûresi’nin Tefsiri ve Bu Sûredeki Huḳûḳî Prensipler (YL. Tezi, danışman: Prof. Dr. Sadreddin GÜMÜŞ), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Tefsir Bilim Dalı, İstanbul 1996.
  • Haliloğlu, Hasan, Ebü’l-Berekât en-Nesefî ile Adudüddîn el-Îcî’nin Âile Hukûkuna İlişkin Âyetlere Yaklaşımlarının Mukâyesesi, Dr. tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Tefsir Bilim Dalı, İstanbul, Temmuz 2017.
  • Haliloğlu, Hasan, Ebü’l-Berekât en-Nesefî ile Adudüddîn el-Îcî’nin İlmî Hayatları ve Eserleri, (henüz basılmamış, Aralık 2017).
  • Harman, Ömer Faruk, “Şehristânî”, DİA, XXXVIII, 467-468.
  • İbn Hacer el-Askalânî, ed-Dürerü’l-Kâmine fî A’yâni’l-Mieti’s-Sâmine, I-IV, 1385/1966.
  • İbn Haldun, Mukaddime, I-III, Kahire ts.
  • İbn Hallikân, Vefeyâtü’l-Âyân, I-VI, Kahire 1948/… .
  • İbn Kâdî Şühbe, Tabakâtü’ş-Şâfiiyye, I_II, Beyrut 1407/1987.
  • İbnü’l-Esîr, el-Muhtâr fî menâkıbi’l-ahyâr, …
  • İbnü’l-‘Imâd, Şezerâtü’z-zeheb, I-VIII, Beyrut ts.
  • Îcî, Ebü’l-Fadl Adudüddîn Abdurrahman b. Rüknüddîn Ahmed b. Abdü’l-Ğaffâr b. Ahmed el-Bekrî el-Mutarrizî el-Îcî eş-Şîrâzî eş-Şebenkârî (ö. 756/1355), Hâşiyetü’l-Keşşâf, Süleymaniye Kütüphanesi, Beşirağa, no: 113, vr. 310a.
  • Îcî, Ebü’l-Fadl Adudüddîn Abdurrahman b. Rüknüddîn Ahmed b. Abdü’l-Ğaffâr b. Ahmed el-Bekrî el-Mutarrizî el-Îcî eş-Şîrâzî eş-Şebenkârî, Tahkîku’t-Tefsîr fî Teksîri’t-tenvîr, Süleymaniye Ktp. Köprülü Fâzıl Ahmet Paşa, no: 50.
  • Îcî, Ebü’l-Fadl Adudüddîn Abdurrahman b. Rüknüddîn Ahmed b. Abdü’l-Ğaffâr b. Ahmed el-Bekrî el-Mutarrizî el-Îcî eş-Şîrâzî eş-Şebenkârî, Tahkîku’t-Tefsîr fî Teksîri’t-tenvîr, Süleymaniye Ktp. Damat İbrahim Paşa, no: 134.
  • Îcî, Ebü’l-Fadl Adudüddîn Abdurrahman b. Rüknüddîn Ahmed b. Abdü’l-Ğaffâr b. Ahmed el-Bekrî el-Mutarrizî el-Îcî eş-Şîrâzî eş-Şebenkârî, Şerhu’l-Adud alâ Muhtasari’l-Müntehâ el-Usûlî li İbn Hâcib, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, Buyrut-Lübnan 1421/2000.
  • Îcî, Adudüddîn, Şerhu’l-Minhâc’ı;
  • Kâdî Abdülcebbâr el-Hemedânî, el-Muhtasar fî Usûlü’d-Dîn (nşr. Muhammed ‘Imâre, Resâilü’l-Adl ve’t-Tevhîd içinde), Kâhire 1971.
  • Kâdî Abdülcebbâr el-Hemedânî, Şerhu’l-Usûli’l-hamse (nşr. Abdülkerîm Osmân), Kâhire 1988.
  • Kâdî Abdülcebbâr el-Hemedânî, el-Muğnî, Tesbîtü delâilü’n-Nübüvve, el-Muhtasar fî Usûlü’d-Dîn, Şerhu’l-Usûli’l-hamse, Fadlü’l-‘Îtizâl ve Tabakâtü’l-Mû’tezile ve Usûl-ü fıkıh ilmine dâir el-‘Amd adlı eserleri.
  • Kadı Beydâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd Abdullah b. Ömer b. Muhammed eş-Şîrâzî (ö. 685/1286), Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. baskı, 1408/1988.
  • Kadı Beydâvî’nin, Minhâcü’l-vüsûl ilâ ‘ilmi’l-Usûl,
  • Karlığa, Bekir, “Gazzâlî, Eserleri”, DİA, XIII, 518-530.
  • Kâtip Çelebî (Hacı Halîfe), Keşfü’z-Zünûn an Esâmi’l-Kütüb ve’l-Fünûn, I-II, İstanbul 1941-1942.
  • Kaya, Mahmut, “Tehâfütü’l-Felâsife”, DİA, XL, 313-314.
  • Kehhâle, Ömer Rızâ, Mu’cemü’l-mü’ellifîn, I-XV, Dimeşk 1957.
  • Kirmânî, Burhâneddîn, (ö. 500/1106’dan sonra)1- Lübâbü’t-Tefâsîr, ...
  • Kirmânî, Burhâneddîn, el-Bürhân fî müteşâbihi’l-Kur’ân, Beyrut, Dâru Sâdır, 2. baskı, 2010.
  • Koçkuzu, Ali Osman, “İbnü’l-Esîr, Mecdüddîn”, DİA, XXI, 28-29.
  • Küfralı, Kâsım, “Gazzâlî”, İA, IV, 748-760.
  • Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Âlimleri ve Diğer Mezheplerin Meşhurları, TDV. Yayınları, 4. Baskı, Ankara 2014.
  • Özel, Ahmet, “Hanefî Mezhebi, Literatür”, (Kenzü’d-Dekâik), DİA, XVI, s.
  • Özel, Ahmet, “Remlî, Şemseddîn”, DİA, XXXIV, 565-566.
  • Râzî, Fahreddin, (ö. 606/1210), Mefatihu’l-Ğayb
  • Râzî, Faḫreddîn, el-Maḥṡûl fî ‘ılmi uṡûlü’l-fıḳh, I-II, Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1. baskı, Beyrut 1408/1988.
  • Safedî, el-Vâfî bi’l-Vefeyât, I-XXII, Wiesbaden, 1981-1983.
  • Sezgin, Fuâd, GAS (Geschichte der Arabischen Schrifttums), I-IX, Leiden 1967.
  • Sinanoğlu, Mustafa, “el-Mevâkıf”, DİA, XXIX, 422-424.
  • Sübkî (baba), Ebü’l-Hasen Taḳıyyüddîn Ali b. Abdülkâfî b. Ali b. Temâm (683/756-1284/1355), ve Sübkî (oğul), Ebû Nasr Tâcüddîn Abdülvehhâb b. Ali b. Abdülkâfî b. Ali b. Temâm (727/771-1327/1370), el-İbhac fi Şerhi’l-Minhac (ala Minhaci’l-Vüsul ila İlmi’l-Usul lil-Kadi el-Beydavi), Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. baskı, Beyrut-Lübnan 1404/1984.
  • Sübkî, (oğul); Ebû Nasr Tâcüddîn Abdülvehhâb b. Ali b. Abdülkâfî b. Ali b. Temâm (727/771-1327/1370), Tabakâtü’ş-Şâfiiyyeti’l-Kübrâ, I-VI, thk. Mustafa Abdülkâdir Ahmed ‘Aṭâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. baskı, Lübnan 1433/2012.
  • Süyûtî, Celâleddîn (ö. 911/1505), Buğyetü’l-Vu’ât fî Tabakâti’n-Nühât, Beyrut ts.
  • Süyûtî, Celaleddin, Tabakatü’l-Müfessirin, Leiden 1839.
  • Süyûtî, Celaleddin, el-İtkân fî ‘Ulûmi’l-Kur’ân, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. baskı, Beyrut-Lübnan, 1407/1987.
  • Şehristânî, el-Milel ve’n-Nihal, Bağdat 1903.
  • Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed, Yemen Başkadısı (ö. 1255/?), el-Bedru’t-Tâlî’, Kahire 1348/….
  • Tancî, Muhammed, “Şehristânî”, MEB. İA, XI, 393-396.
  • Taşköprüzâde, Ahmed b. Mustafa (ö. 968/…), Miftâhu’s-sa’âde ve Misbâhü’s-Siyâde fî Mevdû’âti’l-Ulûm, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1. baskı 1405/…
  • Yâkût el-Hamevî, Mu’cemü’l-büldân, I-V, Beyrut 1957.
  • Yılmaz, Nedim, Adudüddin el-İci ve Tefsirdeki Metodu, (Dr. tezi, danışman: Doç. Dr. Ali ÖZEK), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlahiyat Bölümü, Tefsir-Hadis Anabilim Dalı, İstanbul 1989.
  • Yavuz, Yusuf Şevki, “el-Akâidü’l-Adudiyye”, DİA, II, 216.
  • Yavuz, Yusuf Şevki, “Fahreddîn er-Râzî”, DİA, XII, 89-95.
  • Zehebî, Muhammed b. Ahmed (ö. 748/…), Siyeru Âlâmi’n-Nübelâ, thk: Şuayb el-Arnavut, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 2. baskı …/1982.
  • Ẓehebî, Muhammed Hüseyin, et-Tefsir ve’l-müfessirun, I-III, Mektebetü Vehbe, 4. baskı, Kahire 1409/1989.
  • Zemahşerî, Cârullâh Mahmûd b. Ömer (ö. 538/1144), el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmidi’t-Tenzîl ve ‘Uyûni’l-Ekâvîl fî Vücûhi’t-Te’vîl, Daru’l-Kitabi’l-Arabi, Beyrut,-Lübnan 1429/2008.
  • Ziriklî, Â’lâm, I-X, Kahire 1954-1959.
Toplam 75 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma makaleleri
Yazarlar

Hasan Haliloğlu

Yayımlanma Tarihi 25 Haziran 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018 Sayı: 2

Kaynak Göster

ISNAD Haliloğlu, Hasan. “Adudüddîn Îcî’nin Tefsirinin Usûlü Ve Kaynakları”. Ağrı İslami İlimler Dergisi 2 (Haziran 2018), 93-119.