Şu an elimizde bulunan Osmanlı dönemi Türk âlimlerin eserleri, o dönemdeki ilmi hareketliliğin canlı bir göstergesidir. O dönemde şer’i ilimlere, Arap dil ilimlerine ve diğer ilimlere gösterilen ihtimam, bu âlimlerin derin tecrübelerinin ve birçok ilme vakıf oluşlarının açık bir delili olarak görülmektedir. Bu makalede 18. yüzyılın ortalarında vefat etmiş olan, eserlerinden birinin tahkik edileceği Ahmed el-Kazâbâdî de Mekke’nin ve muhtelif bazı yerlerin kadılığını yapmış, müfessir Osmanlı âlimlerindendir. Bu makalede tahkik edilecek el yazması, Ahmed el-Kazâbâdî’nin kelime-i şehadetin manasını ele aldığı ve bazı âlimlerin sözlerinden bahsedip, onlarla nahiv, belagat, tefsir, şiir, tasavvuf ve mantık gibi ilimlerde münakaşa ettiği kısa bir risalesidir. Makalemiz, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Ahmed el-Kazâbâdî’nin hayatı, ilmi şahsiyeti, önemli hocaları, talebeleri ve eserleri ele alınmaktadır. İkinci bölümde tahkik edilen bu risalenin bulunan iki nüshası ve bu tahkikte izlenen metot tanıtılmaktadır. Üçüncü bölümde ise elde etme imkânı bulduğumuz iki nüsha ile bu risalenin tahkiki yapılmaktadır.
The effects of Turkish scientists and authors which we have today is a living witness on the scientific motion in the Ottoman State era; when there was great interest in religious sciences and the Arabic language sciences and others a clear characteristic denoting deep understanding and mastery of different scientific fields. As for Ahmed Al-Qazabadi whom we are going to talk about in this article and criticize one of his effects, is an Ottoman scientist and interpreter of the Qur'an, held the judgement of Makkah al-Mukarramah, and died in the mid of the eighteenth century. His manuscript which we are going to criticize, is a short mission in which he talked about the meaning of 'shahadate', stating some scientists' quotes and he discussed from different scientific views such as grammar, rhetoric, explanation, poetry, sufism and logic. Our article consists of three topics; In the first topic, we discussed Al-Qazabadi's life, his scientific position, the most important elders, scholars and his works. In the second topic, we defined the two copies of his manuscript and their descriptions, the followed method in criticizing. In the third chapter, we criticized the mentioned mission in comparison with the two copies we could obtain. In the third topic, we criticized the mentioned mission in comparison with the two copies we could obtain.
Al-Qazabadi Al-Qāzābādī criticism 'alshahade' word manuscript
إن آثار العلماء والمصنفين الأتراك التي بين أيدينا اليوم شاهد حيٌّ على الحركة العلمية في عهد الدولة العثمانية، إذ كان الاهتمام بالعلوم الشرعية وعلوم اللغة العربية وغيرها سمةً واضحة تدل على عمق درايتهم وتمكّنهم من عدة علوم. وأحمد القاز آبادي الذي سنتكلم عنه في هذه المقالة ونحقق أحد آثاره هو عالم ومفسر عثماني تولى قضاء مكة المكرمة وغيرها، وتوفي في منتصف القرن الثامن عشر. ومخطوطته التي سنحققها عبارة عن رسالة قصيرة تكلم فيها عن معنى كلمة الشهادة، ذاكراً بعض أقوال العلماء وناقشهم من جهة علوم مختلفة كالنحو والبلاغة والتفسير والشعر والتصوف والمنطق. تكونت مقالتنا من ثلاث مباحث، في المبحث الأول تم تناول حياة القاز آبادي ومكانته العلمية، وأهم شيوخه وطلابه وآثاره، وفي المبحث الثاني تم التعريف بالنسختين وتوصيفهما والمنهج المتبع في التحقيق، وفي المبحث الثالث تم تحقيق الرسالة المذكورة بالمقارنة بين النسختين اللتين استطعنا الحصول عليهما.
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Bölüm | Araştırma makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 27 Haziran 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 6 |