Hz. Peygamber’in (s.a.s.) Dilinden En Üstün Değerler

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 11, 1 - 24, 31.12.2022

Adem Yerinde

Öz

Eğitimde örnek ve model gösterme, iyi, güzel ve doğruyu benimsetip bunları taklide özendirme son derece önemlidir. Şüphesiz her bakımdan üstün bir örnek olan Hz. Peygamber (s.a.s.) de bazı amelleri, ibadetleri, şahısları, zamanları ve mekânları, “en hayırlı, en üstün, en değerli…” olarak nitelemiştir.
Hz. Peygamber’in bu üstün değerleri takdim şeklini, farklı ilim ve kültür çevrelerinde yetişmiş, farklı dünya görüşü ve zevklere, farklı kabiliyet ve yeteneklere, değişik karakter ve huylara sahip insanlara en üstün değerleri benimsetip gönüllerine yerleştirmek için yetiştikleri çevrelerin doğal ve sosyo-kültürel özellikleri, zaman ve mekân unsurları da dikkate alınarak takip edilmesi gereken bir eğitim ve terbiye yöntemi olarak değerlendirmek gerekir.
Çalışmada; Kütüb-i tis’a diye tabir edilen dokuz hadis kitabı ekseninde Hz. Peygamber’in bazı ameller, değerler, şahıslar, zamanlar ve mekânlar vs. için kullandığı “en üstün, en değerli, en faziletli” anlamına gelen “أفضل، خير، أحسن، أحب، أعظم، أعلى…” gibi ifadelerin kastedilen anlamları ve bu bağlamda Hz. Peygamber’in (s.a.s.) “en üstün/en hayırlı” diye nitelediği adabı muaşeret ilkeleri ve erdemler ele alınıp değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Adem Yerinde, Hadis, Efdal, En Üstün, Hz. Peygamber

Kaynakça

• Askalânî. Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. Fethu’l-Bârî bi-şerhi Sahîhi’l-Buhârî. I-XXVIII. Mısır 1978
• Aynî. Ebû Muhammed Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed el-Aynî. Umdetü’l-kârî fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî. I-XX. Mısır 1972.
• Buhârî. Ebû Abdullâh Muhammed b. İsmâîl el- Buhârî. el-Kütübü's-sitte ve şürûhuha: Sahihü’l-Buhârî. I-III. İstanbul: Çağrı Yayınları 1992/1413.
• Dârimî. Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman b. Fazl ed-Dârimî. el-Kütübü's-sitte ve şürûhuha: Sünenü’d-Dârimî. I-II. İstanbul: Çağrı Yayınları 1992/1413.
• Davudoğlu. Ahmet. Sahih-i Müslim Tercüme ve Şerhi. I-XI. İstanbul ts.
• Ebû Davud. Süleyman b. Eş'as b. İshak el-Ezdî es-Sicistânî. el-Kütübü's-sitte ve şüruhuha : Sünenu Ebî Davud I-V. İstanbul: Çağrı Yayınları 1992/1413.
• İbn Hanbel. Ahmed b. Hanbel. el-Kütübü's-sitte ve şüruhuha: Müsnedu Ahmed b. Hanbel. I-VI. İstanbul: Çağrı Yayınları 1981.
• İbn Mâce. Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. el-Kütübü's-sitte ve şürûhuha : Sünenu İbn Mâce. I-II. İstanbul: Çağrı Yayınları 1992/1413.
• İbn Manzûr. Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem. Lisanü’l-Arab. I-XV. Beyrut 1300/1882. İmam Malik. Ebû Abdullah Malik b. Enes el-Himyerî. el-Muvatta’. (nşr. M. Fuad İstanbul: Çağrı Yayınları 1413/1992.
• Kandemir. M. Yaşar. Örneklerle İslam Ahlakı. İstanbul 1986.
• Kirmânî. Şemşüddin Muhammed b. Yusuf b. Ali el-Kirmânî. el-Kevâbidü’d-derârî fî şerhi Sahihi’l-Buhârî. I-XXV. Beyrut 1981.
• Müslim. Ebü'l-Hüseyin Müslim b. Haccac en-Nisâbûrî. Sahihu Müslim. I-III. İstanbul
• Nesâî. Ebû Abdurrahman Ahmed b. Ali b. Şuayb en-Nesâî. el-Kütübü's-sitte ve şürûhuha: Sünenü'n-Nesâî. I-VIII. İstanbul: Çağrı Yayınları 1992/1413. Tirmizî. Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre et-Tirmizî. el-Kütübü's-sitte ve şürûhuha : Sünenü’t-Tirmizi. I-III. İstanbul: Çağrı Yayınları 1992/1413. Yerinde. Adem. Hz. Peygamber’in En Üstün Diye Niteledikleri (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul 1992.