Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

KUMMÎ TEFSİRİNDE ŞÎA İMAMLARININ İLMÎ KONUMLARI VE İMAMLARDAN TEFSİR ÖRNEKLERİ

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 15, 30 - 41, 31.12.2024

Öz

Öz
Bu çalışmada Şîa’nın önde gelen müfessirlerinden kabul edilen Kummî ve onun “Tefsiru’l-Kummî” adlı eserinde Şîa imamlarının ilmî seviyesi ve Şîa mezhep imamlarından tefsir örnekleri incelenecektir. Makalede işlenecek olan bu konulara Kummî’nin hayatı ve imâmet konusu hakkında da bilgi verilecektir. Bilindiği üzere Şîa mezhebinin ana omurgasını imâmet konusu teşkil etmektedir. Şîa, mezhep imamlarının Hz. Peygamber’den sonra insanlara dünyevî ve uhrevî konularda rehberlik etmek üzere Allah tarafından seçilmiş özel insanlar olduğuna inanmaktadır. Şîa’ya göre Allah Resûlü de kendisinden sonra bu şahısları Müslümanlara halife olarak tayin ettiğini iddia etmektedir.
Şiîler, imamlarının Hz. Peygamber gibi bir kısım ilahî ayrıcalıklara sahip olduğuna inanırlar. Onlar bu özelliklere sahip imamların ilimlerinin vehbî (Allah tarafından verilmiş) olduğunu kabul ederler. Allah’ın peygamberlere verdiği ilimlerin tamamına Şîa imamlarının da sahip olduğunu iddia ederler. Hz. Ali’ye dayandırılan bir habere göre Hz. Âdem’e ve devamında Allah’ın kendilerine nübüvvet verdiği bütün peygamberlerin ilmî, Hz. Peygamber’in itretinin (Ehl-i Beytinin) yanında olduğunu iddia etmektedir. Şîa, mezhep imamlarına böyle yüksek bir ilmi mertebe verdikten sonra Kur’ân tefsirini ilahî murada uygun bir şekilde tefsir etme yetkisine ve ayrıcalığına sahip tek merciin de imamlar olduğunu kabul etmektedir. Çalışmamızda bu iddiaları Kummî tefsiri ve diğer Şiî müfessirlerin değerlendirmeleri ekseninde ele alacağız. Bu çalışma ile Şîa mezhep müntesipleri nezdinde imamlarının dünyevî ve uhrevî konularda görüşlerinin nasıl ulvî bir konuma sahip olduklarını ortaya koyacağız.
Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kummî, Mezhep, İmam, Hilâfet.
THE SCHOLARLY LEVEL OF SHIA IMAMS IN QUMMI TASIR AND EXAMPLES OF TASIR FROM IMAMS
Abstract
In this study, Qummî, who is considered one of the leading commentators of Shia, and his work called "Tefsiru'l-Kummî", the scientific levels of Shia imams and examples of tafsir from sect imams will be discussed. As an introduction to these topics that will be covered in the article, we will try to give brief information about Kummi's life and the subject of imamate. As it is known, the issue of imamate constitutes the main backbone of the Shia sect. As much as the importance of this imamate issue, the personalities who will perform this imamate are also very important. Shia adherents believe that the imams of the sect are special people chosen by Allah to guide people in all worldly and otherworldly matters after the Prophet. Likewise, they claim that the Messenger of Allah appointed these individuals as caliphs after himself.
Shiites believe that their imams have special divine privileges, like the Prophet Muhammad. They accept that the knowledge of imams with these characteristics is vehbî (given by Allah). They claim that Shia imams also have all the knowledge that Allah gave to the prophets. According to a report based on Hazrat Ali, they mention that the knowledge that Prophet Adam sent down from the sky to the earth and the knowledge of all the prophets to whom Allah gave prophethood are with the family (Ahl al-Bayt) of the Prophet. After giving such a high scholarly rank to the imams of the Shia sect, he accepts that the only authorities that have the authority and privilege to interpret the Quran in accordance with the divine will are the imams. In our study, we will try to evaluate these claims in the context of various Shiite commentaries.
After granting such a high scholarly rank to the imams of the sect, Shiite supporters accept that the imams are the only authority that has the authority and privilege to interpret the Qur'an in accordance with the divine will. In our study, we will try to evaluate these claims in the context of various Shiite commentaries.
Key Words: Qummî, Tafsir, Sect, Imam, Caliphate,

Kaynakça

  • Bağdâdî, Abdulkâhir b. Tahir b. Muhammed. el-Fark beyne’l-fırak ve beyanu fırkatu’n- naciyye. Beyrut: Dâru’l-Âfakî’l-Cedid, 1977.
  • Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usûlü. Ankara: TDV Yayınları, 2016.
  • Ebû Zehra, Muhammed. Tarihu’l-mezâhibi’l-İslâmiyye fi’s-siyase ve’l-ʻakâid ve’l-mezâhibi’l-fıkhıyye. Kahire: Dâru’l-Fikri’l-Arabîyye, ts.
  • Eşʻarî, Ebû’l-Hasan Ali b. İsmâil. Makâlatü’l-İslâmiyyîn. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 2009.
  • Huveyzî, Şeyh. Tefsiru nuru’s-sekaleyn. y.y.: y.y., 1991.
  • İbn Faris, Ahmed. thk. Abdusselam Muhammed Harun. Lübnan: Dâru’l-Fikr, 1979.
  • İbn Nedîm, Ebû’l-Ferec Muhammed b. İshak. el-Fihrist. Beyrut: Dâru’l-Maʻârif, 1997.
  • İhsan Emin. et-Tefsir bi’l-me’sûr ve tatviruhu inde Şîati’l-İmâmiyye. Beyrut: Dâru’l-Hediy, 2000.
  • İrfan Abdulhamid. Dirasetu fi’l-firaki ve’l-akâidi’l-İslâmiyye. Bağdad: Matbaatu’l-İrşâd, 1967.
  • İsfahânî, Râgıb. el-Müfredât fî ġarîbi’l-Ḳurʾân. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Marife, 1424.
  • Kartoğlu, Habib. “İmâmiyye’de Ahbârî-Usûlî Farklılaşması, Şeyh Sadûk ve Şeyh Müfîd Örneği”. Sakarya Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 13/24 (2011), 193-216.
  • Koçyiğit, Hikmet. “Şiî-İmâmî Tefsir Anlayışında Müfessirin Konumu”. Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2 (2015), 62-87.
  • Kuleynî, Ebû Ca’fer Muhammed İbn Ya’kûb İbn İshâk er-Râzî. el-Usûl Mine’l-Kâfî. y.y.: Daru’l-Kutubi’l-İslâmiyye, ts.
  • Kummî, Ali b. İbrâhim. Tefsîru’l-Kummî. Kum: Müessesetü İmâm Mehdî, 1. Baskı., 2014.
  • Kummî, Şeyh Abbas. el-Künye ve’l-elkab. Tahran: Mektebetü’s-Sadr, ts.
  • Küçükaşçı, Mustafa Sabri. “İmâm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 22/178-181. Ankara: TDV Yayınları, 2000.
  • Marifet, Muhammed Hadi. et-Tefsir ve’l-müfessirun. Meşhed: Dânişgâh-i ʻUlûmi’l İslâmiyetî Radva Kütüphane’ı Mîlî İran, 2004.
  • Muezzi, Muhammed Ali Emir. “İmâmî Şiîlik’te Hadisin Sıhhat Kıstasları ve Fakîhin Otoritesine Dair Değerlendirmeler”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 2/12 (2003).
  • Süyûrî, Mikdâd b. Abdullah. en-Nâfi’ Yevmu’l-haşr fî şerh el-bab el-hadî ‘aşer. Kuds: Müssesetü Çap ve İntişârâtî Astân, 2012.
  • Şeyh Sadûk, Ebû Caʻfer b. Ali İbn Bâbeveyh. el-İtikâdâtu fi dini’l-İmâmiyye. Lübnan: Dâru’l-Müfid li Tabʻa ve’n-Neşr ve’t-Tavziʻ, 1993.
  • Tabâtabâî, Muhammed Hüseyin. el-Mîzan fi tefsiri’l-Kur’ân. Beyrut: Müessesetü’l-Âlamî lil Matbuat, 1991.
  • Teftâzânî, Ebû’l-Vefa. İlmu’l-kelâm ve ba’du müşkilâtihi. Kahire: Dâru’s-Sâkafeti li’n-Neşr ve’t-Tevzi’, ts.
  • Tûsî, Ebû Caʻfer Muhammed b. Hasan. et-Tıbyan fi tefsiri’l-Kur’ân. y.y: Dâru’l-İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
  • Yiğit, Eyüp. “Tevbe Sûresi Bağlamında Kummî Tefsirine Eleştirel Bir Yaklaşım”. Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, Bartın 16 (Güz 2021), 198-216.
  • Yurdagür, Metin. “Ahbârîyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 1/490-491. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Tefsir
Bölüm Araştırma makaleleri
Yazarlar

Eyüp Yiğit 0000-0003-0629-3812

Erken Görünüm Tarihi 30 Aralık 2024
Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 28 Temmuz 2024
Kabul Tarihi 4 Aralık 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 10 Sayı: 15

Kaynak Göster

ISNAD Yiğit, Eyüp. “KUMMÎ TEFSİRİNDE ŞÎA İMAMLARININ İLMÎ KONUMLARI VE İMAMLARDAN TEFSİR ÖRNEKLERİ”. Ağrı İslami İlimler Dergisi 10/15 (Aralık 2024), 30-41.