ABDULHAMİD B. MAHMOUD TAHMÂZ AND HİS BOOK 'THE THEMATİC INTERPRETATİON OF THE CHAPTERS OF THE NOBLE QUR'AN"

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 15, 164 - 184, 31.12.2024

Faysal Neccar

Öz

Abdulhamid b. Mahmoud Tahmâz's work, The Thematic Interpretation of the Chapters of the Noble Qur’an, is a rich subject for analysis and study. Tahmâz is a prominent scholar in the field of exegesis, distinguished by his active contributions in providing a balanced and comprehensive understanding of Qur’anic verses. He adopts a non-traditional approach, reflecting his upbringing in an academic environment that significantly shaped his perspective on the Qur’an. Tahmâz demonstrates how classical Islamic sources can be utilized while simultaneously seeking to establish a constructive dialogue with contemporary thought. His interpretation emphasizes each sura as a cohesive whole, treating it as an integrated structure and identifying the main theme that unites its verses. The article clarifies how Tahmâz interprets the verses and provides examples illustrating the comparisons he makes with other exegetes. He relies on the Prophetic Sunnah, regarding it as a practical interpretation of the Qur’an; according to him, the prophetic narrations help clarify matters that may not be explicitly mentioned in the Qur’an. For instance, when addressing verses of rulings, he uses hadiths to explain how these rulings are applied in daily life. A significant aspect of Tahmâz's interpretation is his use of simple and accessible language, allowing a broader range of Muslims to easily understand the meanings of the verses. This simplicity does not mean a lack of depth; rather, it makes the interpretation accessible to a wide audience, enabling everyone to benefit from Tahmâz's insights. The article begins by presenting Tahmâz's life, highlighting key points in his scholarly journey, focusing on his methods and approach in interpretation, and emphasizing the educational dimension of his interpretive style. In conclusion, the interpreter offers a model of thematic interpretation that embodies both depth and comprehensiveness.

Anahtar Kelimeler

tafsir, QURAN, MUFASSİR, TAHMAZ

"عبد الحميد بن محمود طهماز وكتابه "التفسير الموضوعي لسور القرآن الكريم

Öz

يعَدُّ تفسير عبد الحميد محمود طهماز والمسمى " التفسير الموضوعي لسور القرآن الكريم" موضوعًا غنيًا بالتحليل والدراسة. يُعتبر طهماز عالمًا بارزًا في مجال التفسير، حيث تميَّز بمساهماته الفعالة في تقديم فهم متوازن وشامل للآيات القرآنية. يعتمد طهماز نهجًا بعيدًا عن التقليد، مما يعكس تنشئته في بيئة علمية أثرت بشكل كبير في تكوين رؤيته للقرآن، يُظهر طهماز كيف يمكن الاستفادة من المصادر الإسلامية الكلاسيكية، مع سعيه في الوقت ذاته إلى إقامة حوار مثمر مع الفكر المعاصر. يتميز تفسير طهماز بالتركيز على السورة ككل، حيث يُعالجها كهيكل متكامل ويحدد الموضوع الرئيسي الذي يجمع الآيات في السورة. المقالة توضح كيفية تفسير طهماز للآيات، وتقدم أمثلة توضح المقارنات التي يجريها مع مفسرين آخرين، يعتمد المفسر على السنة النبوية، حيث يعتبرها تفسيرًا عمليًا للقرآن. وفقًا له، فإن النصوص النبوية تسهم في توضيح بعض الأمور التي قد لا تُذكر صراحة في القرآن. على سبيل المثال، عندما يتناول تفسير آيات الأحكام، فإنه يستفيد من الأحاديث لتوضيح كيفية تطبيق هذه الأحكام في الحياة اليومية. أحد العناصر المهمة في تفسير طهماز هو استخدامه أسلوبًا بسيطًا وسهل الفهم، مما يُتيح لفئة أكبر من المسلمين فهم معاني الآيات بسهولة. هذه البساطة لا تعني افتقار تفسيره إلى العمق، بل تساهم في جعل التفسير متاحًا لمجموعة واسعة من القراء، مما يمكّن الجميع من الاستفادة من تفسيره. تبدأ المقالة بتقديم حياة طهماز، حيث يتم تسليط الضوء على المحطات المهمة في مسيرته العلمية. و تُركز على أساليبه ومنهجيته في التفسير. كما يُبرز البحث البُعد التربوي لطريقة تفسير الشيخ طهماز. في الختام قدم المفسر نموذج لتفسير موضوعي يجسد العمق والشمولية.

Anahtar Kelimeler

القرآن, تفسير, التفسير الموضوعي, طهماز, مفسر

ABDULHAMİD B. MAHMÛD TAHMÂZ VE ‘ET-TEFSÎRU’L-MEVDÛÎ LİSUVERİ’L-KUR’ÂNİ’L-AZİM’ ADLI ESERİ

Öz

Abdulhamid b. Mahmûd Tahmâz ve ‘et-Tefsîru’l-mevdûî lisuveri’l-Kur’âni’l-azim’adlı eseri, analiz ve inceleme açısından zengin bir konu olarak öne çıkmaktadır. Tahmâz, Kur'an ayetlerine dengeli ve kapsamlı bir bakış sunma konusundaki aktif katkılarıyla tefsir alanında öne çıkan bir âlimdir. Tahmâz, Kur'an'a bakış açısının oluşumunda büyük rol oynayan ilmî bir ortamda yetişmiş olup, geleneğe bağlı kalmayan bir yaklaşım benimsemektedir. O, klasik İslami kaynaklardan yararlanmanın yollarını gösterirken aynı zamanda çağdaş düşünce ile verimli bir diyalog kurmaya çalışır. Tahmâz’ın tefsiri, surenin bütününe odaklanmasıyla öne çıkar; her sureyi bütüncül bir yapı olarak ele alır ve suredeki ayetleri bir araya getiren ana konuyu belirler. Makale, Tahmâz’ın ayetleri nasıl tefsir ettiğini açıklamakta ve diğer müfessirlerle yaptığı karşılaştırmalardan örnekler sunmaktadır. Müfessir, Kur’an’ın pratik bir yorumu olarak hadisleri esas alır. Ona göre, Nebevi rivayetler, Kur’an’da açıkça belirtilmeyen bazı hususları açıklığa kavuşturmaya katkı sağlar. Örneğin, ahkâm ayetlerini tefsir ederken, bu hükümlerin günlük hayatta nasıl uygulanacağını açıklamak için hadislere başvurur. Tahmâz’ın tefsirinin önemli unsurlarından biri, sade ve anlaşılır bir dil kullanmasıdır; bu sayede Müslümanların geniş bir kesimi ayetlerin anlamını kolaylıkla kavrayabilir. Bu sadelik, tefsirinin derinlikten yoksun olduğu anlamına gelmez; aksine, bu tefsirin daha geniş bir okuyucu kitlesi tarafından erişilebilir hale gelmesine katkı sağlar ve herkesin tefsirinden faydalanabilmesine olanak tanır. Makale, Tahmâz’ın hayatını tanıtarak başlamakta ve onun tefsirdeki yöntem ve usullerine odaklanmaktadır; ayrıca Tahmâz’ın tefsir yönteminin eğitim boyutunu da vurgulamaktadır. Sonuç olarak, müfessir, derinlik ve kapsayıcılığı yansıtan bir tematik tefsir modeli sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

tefsir, kuran, müfessir, konulu tefsir, tahmaz

Kaynakça

• İbn Ebî Hâtim, Muhammed. Tefsîru’l-Kur’ân el-Azîm, Cilt 13, Suudi Arabistan: Nizar Mustafa el-Bâz Kütüphanesi, 1. Baskı, 1418/1997.
• İbn Âşûr, Muhammed. et-Tahrîr ve’t-Tenvîr: Tahrîru’l-Meânâ’s-Sedîd ve Tenviru’l-Akl el-Cedîd min Tefsîri’l-Kitâbi’l-Mecîd. Cilt 30, Tunus: Tunus Yayınevi, 1431/2010.
• İbn Kesîr, İsmâil. Tefsîru’l-Kur’ân el-Azîm.cilt 8.suudi Arabistan: Taybe Yayınevi, 1. Baskı, 1999.
• Ebû Dâvûd, Süleyman. Sünen-i Ebî Dâvûd. Cilt 4. Kuveyt: el-Resâle el-Âlemîyye, 1. Baskı, 1430/ 2009.
• EL Râgıb el-İsfahânî. Müfredât Alfâzu’l-Kur’ân. Cilt 1. Suriye: Daru’l-Kalem, 4. Baskı,1430 /2009.
• Halîl b. Ahmed el-Ferâhîdî. Mu’cemu’l-Ayn. Cilt 8.Lübnan: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, 1431/2010.
• Muhammed er-Râzî. Muhtâru’s-Sıhâh. Cilt 1. Lübnan: Beyrut Kütüphane Daireleri, 1. Baskı, 1407/1986.
• Vehbe ez-Zühaylî. Et-Tefsîru’l-Vasît. Cilt 3 Şam: Daru’l-Fikr. 1. Baskı, 1422/2001.
• Ahmed es-Semîn el-Halebî. Umde’tul Huffaz. Cilt 4.Lübnan: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, 1417/1996.
• Seyyid Kutub. Fî Zılâli’l-Kur’ân. Cilt 6.Kahire: Dâru’ş-Şurûk, 32. Baskı, 2003.
• Abdurrâhman es-Suyûtî. Ed-Durru’l-Mensûr fî’t-Tefsîri’l-Me’sûr. Cilt 8. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1. Baskı, 1423/2002.
• İmam Şâfiî, Muhammed. Tefsîru’l-İmâm eş-Şâfiî. Cilt 3. Suudi Arabistan: Dârü’t-Tedmuriye, 1. Baskı, 1427/ 2006.
• Mahmûd Şeltût. Min Hedyi’l-Kur’ân, Şam: Daru’l-Kalem, 1. Baskı, 2000.
• Muhammed el-Emin eş-Şinkîtî. Edvâu’l-Beyân fî Îzâhi’l-Kur’ân bi’l-Kur’ân. Cilt Riyad: Dârü Atâati’l-İlm, 5. Baskı,2019.
• Muhammed b. Cerîr et-Taberî. Câmi’u’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân. Cilt 24. Kahire: Dar Hicr Yayınları, 1. Baskı, 1423/2002.
• Abdulhamid Mahmud Tahmâz. El-Âlime’l-Mücâhid Muhammed el-Hâmid. Şam: Daru’l-Kalem, 4. Baskı, 1995.
• Abdulhamid Mahmud Tahmâz. Tefsîru’l-Mevzûî li-Suveri’l-Kur’ân el-Azîm. Cilt 8. Şam: Daru’l-Kalem, 2. Baskı, 2014.
• Abdurrezzak es-San’ânî. Tefsîru Abdurrezzâk. Cilt 3. Lübnan: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, 1420/1999.
• Mustafa Müslim ve Diğer İlim Adamları. Tefsîru’l-Mevzûî li-Suveri’l-Kur’ân el-Kerîm. Cilt 36. Şarıka: Lisansüstü Eğitim Fakültesi ve Araştırma Merkezi, 1431/2010.
• Muhammed Râtib el-Nâbulsî. Et-Tefsîru’n-Nâbulsî: Ayetlerin Tefekkürü ve Hayattaki Yansımaları. Cilt14. Ürdün: Furkân Yayınevi, 1. Baskı, 2016.
• Nesâî, Ahmed. Es-Sünenü’l-Kübrâ. Cilt 8. Beyrut: Risâle Yayınları, 1. Baskı, 1421/2001.
• İnternet sitesi Suriye Alimler Birliği. "Abdulhamid Tahmâz". Erişim tarihi: 24 Eylül 2021. https://2u.pw/pZDOGL7u