IHSĀN ABBĀS, THE LİTERARY HİSTORY OF al-ANDALUS: THE ERA OF CÓRDOBA’S DOMİNANCE (BEIRUT: DĀR al-SEKĀFA, 1969)

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 16, 69 - 75, 01.07.2025

Zeynel Abidin Soysal

Öz

al-Andalus is an important region that represents Islamic history and civilization. Although it followed and was influenced by the Eastern world in many areas, it managed to build a unique structure from different perspectives. Ihsān Abbās’s work The Literary History of al-Andalus: The Era of Córdoba’s Dominance which covers the years corresponding to the Umayyad rule (136–399/756–1009), not only presents the history of poetry, prose and literary criticism in al-Andalus, but also sheds light on the region’s unique literary heritage. A reader of this book will have the opportunity to closely become acquainted with many of al-Andalus’s prominent poets, critics, masters of prose, and their works, through meticulous analysis and comparisons. Consulting such primary source works is essential for forming a comprehensive understanding of the literary heritage of Islamic civilization. This study aims to demonstrate that the aforementioned work can be significantly utilized in early Andalusian literary history research, especially in our country. For this purpose, the chapters of the book have been presented in order, the main points of each section have been highlighted, and, where deemed necessary, some criticisms have been directed at the author regarding the structure and findings of the work. It can be said that this work, which focuses on the challenging goal of presenting the nearly 400-year literary history of the Umayyads of al-Andalus, is generally successful in terms of style, organization, and observations. On the other hand, the author's effort to trace the interaction of Andalusian literature with Eastern literature during the analysis of this rich legacy, to make significant comparisons in this regard, and to reveal the unique characteristics of each region has added greater value and depth to the work.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Rhetoric , Literary Criticism , Poetry , Prose , Andalusian Arabic Literature , Ihsān Abbās.

İHSÂN ABBÂS, TÂRÎHU’L-EDEBÎ’L-ENDELÜSÎ: ASRU SİYÂDETİ KURTUBA (BEYRUT: DÂRÜ’S-SEKÂFE, 1969)

Öz

Endülüs, İslam tarihi ve medeniyetini temsil eden önemli bir coğrafyadır. Birçok alanda Doğu dünyasını takip etse ve ondan etkilense de farklı açılardan kendine has bir yapı inşa etmeyi başarmıştır. Arap edebiyatı ve tarihi de bu alanlardan biridir. İhsân Abbâs’ın, Emevilerin idare ettiği döneme denk gelen (136-399/756-1009) yıllarını kapsayan Târîḫü’l-edebî’l-Endelüsî: ʿAṣru siyâdeti Ḳurṭuba eseri bir yandan Endülüs’ün şiir, nesir ve edebî tenkit tarihini ortaya koyarken öbür taraftan bölgenin özgün edebî birikimine ışık tutmaktadır. Kitabı okuyan kişi Endülüs’ün öne çıkan birçok şair, münekkit ile nesir üstadı ve eserini dakik bir tahlil ve mukayeseler eşliğinde yakından tanıma fırsatı bulacaktır. İslam edebiyat birikimine dair bütüncül bir tasavvur için bu türden birincil kaynak niteliğindeki kitaplara başvuru elzemdir. Bu çalışma, özellikle ülkemizde erken dönem Endülüs edebiyat tarihi araştırmalarında söz konusu eserden ciddi anlamda istifade edilebileceğini ortaya koyma amacındadır. Bu gayeyle kitabın bölümleri sırasıyla ortaya konmuş, her bölümün temel noktaları vurgulanmış ve gerekli görülen yerde eserin tertibi ve tespitler konusunda yazara bazı eleştiriler yöneltilmiştir. Endülüs Emevilerin yaklaşık 400 yıllık edebiyat tarihini ortaya koymak gibi zor bir hedefe odaklanan bu eserin üslup, tertip ve tespitler konusunda genel anlamda başarılı olduğu söylenebilir. Öbür taraftan yazarın Endülüs’ün bu birikimini tahlil sürecinde Doğu edebiyatıyla etkileşimini takip etmesi, bu yönde önemli mukayeseler yapması ve her bölgenin kendine has karakteristiğini ortaya koyması, esere daha büyük bir hüviyet kazandırmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Belagatı , Edebî Tenkit , Şiir , Nesir , Endülüs Arap Edebiyatı , İhsân Abbâs.

Kaynakça

• İHSÂN ABBÂS, TÂRÎHU’L-EDEBÎ’L-ENDELÜSÎ: ASRU SİYÂDETİ KURTUBA (BEYRUT: DÂRÜ’S-SEKÂFE, 1969)