Some plant properties of forage rape (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzhg) that are important for beekeeping

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 8, 12.09.2024

Erdal Çaçan , Rıdvan Uçar , Selim Özdemir , Mehmet Ali Kutlu , Kağan Kökten , Muammer Ekmekçi , Sam Mokhtarzadeh

Öz

This study was carried out to reveal some plant characteristics of forage rape, which is a rich source of pollen and nectar for honey bees and which are important for beekeeping. The research was carried out in Bingöl for two years. Ten honey bee hives were placed in the experimental area, and observations were taken at five different counting times in the first year and at six in the second year. The differences in the examined parameters in terms of different counting times were found to be statistically significant. In 2021, April 22 and April 26 were the dates when honeybees visited the forage rape more, the bees stayed in flower longer, and the highest number of flowers per plant was obtained. At the same time, in 2021, April 26 was the date when forage rape reached the highest plant height and the highest number of flowers per m2. In 2022, April 25 and April 28 were the dates when the bees visited the forage rape more, and between April 22 and May 01, the bees stayed in the flower for a longer period. In 2022, it was determined that forage rape reached its highest plant height on April 28, and the highest number of flowers per plant and the highest number of flowers per m2 were obtained between April 25 and May 01. In line with this information obtained, it has been concluded that forage rape can be considered an excellent bee-pasture plant in the early spring period in the ecological conditions of Bingöl.

Anahtar Kelimeler

Bee pasture, number of bees, number of flowers, canola

Proje Numarası

PİKOM-Bitki.2019.001

Yemlik Kolzanın (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzhg) Arıcılık Açısından Önem Arz Eden Bazı Bitkisel Özellikleri

Öz

Bal arıları için zengin bir polen ve nektar kaynağı olan yemlik kolzanın, arıcılık açısından önem arz eden bazı bitkisel özelliklerinin ortaya konulması amacıyla bu çalışma yürütülmüştür. Araştırma, Bingöl ilinde iki yıl süre ile yürütülmüştür. Deneme alanına on adet bal arısı kovanı yerleştirilmiş ve deneme alanında birinci yıl beş, ikinci yıl da altı farklı sayım zamanında gözlem alınmıştır. İncelenen parametrelerin farklı sayım zamanları açısından gösterdiği farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. 2021 yılında 22 Nisan ve 26 Nisan tarihleri, bal arılarının yemlik kolzayı sayı olarak daha çok ziyaret ettiği, süre olarak arıların çiçekte daha fazla kaldıkları ve bitki başına en fazla çiçek sayısının elde edildiği tarihler olmuştur. Aynı zamanda 2021 yılında 26 Nisan tarihi yemlik kolzanın en yüksek bitki boyuna ve m2 başına en fazla çiçek sayısına ulaştığı tarih olmuştur. 2022 yılında 25 Nisan ve 28 Nisan tarihleri, arıların yemlik kolzayı sayı olarak en çok ziyaret ettiği ve 22 Nisan- 1 Mayıs tarihleri arasında da arıların süre olarak çiçekte daha fazla kaldıkları tarihler olmuştur. 2022 yılında yemlik kolza en yüksek bitki boyuna 28 Nisan tarihinde ulaştığı, en fazla bitki başına çiçek ve en fazla m2 başına çiçek sayılarının da 25 Nisan ve 01 Mayıs tarihleri arasında elde edildiği belirlenmiştir. Elde edilen bu bilgiler doğrultusunda Bingöl ili ekolojik koşullarında erken ilkbahar döneminde yemlik kolzanın iyi bir arı merası bitkisi olarak değerlendirilebileceği kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arı merası, arı sayısı, çiçek sayısı, kanola

Destekleyen Kurum

Bu çalışma, Bingöl Üniversitesi Pilot Üniversite Koordinasyon Merkez Birimi Tarafından desteklenmiştir.

Proje Numarası

PİKOM-Bitki.2019.001

Teşekkür

Verilen destekten dolayı Pilot Üniversite Koordinasyon Merkez Birimine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Açıkgöz, E. (2001). Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 182, Bursa, 584 s.
• Bakoğlu, A. ve Kutlu, M.A. (2006). Bingöl sulu şartlarında yetişen arı otu (Phacelia tanecetifolia Benntham)’na uygulanan değişik sıra aralığının bazı tarım özelliklere ve arı merası olarak kullanılmasına etkisi üzerine bir araştırma. Uludağ Arıcılık Dergisi, 6(1), 33-38.
• Başalma, D. (1999). Yazlık kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) çeşitlerinin Ankara koşullarına adaptasyonu. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 8(1-2), 46-51. DOI: 10.1501/Tarimbil_0000000483
• Başalma, D. (2004). Kışlık kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) çeşitlerinin Ankara Koşullarında verim ve verim öğeleri yönünden karşılaştırılması. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(2), 211-217. https://doi.org/10.1501/tarimbil_0000000896
• Bayramin, S., ve Kaya, M.D. (2009). Son yıllarda ülkemiz aspir ve kolza üretimindeki gelişmeler. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 18(1-2), 43-47.
• Cınbırtoğlu, Ş., Kuvancı, A., Konak, F., ve Demirkol, G. (2016). Karabuğday (Fagopyrum esculentum M.) ve fazelya (Phacelia tanacetifolia B.) bitkileri arasında bal arısı tercihinin araştırılması. Arıcılık Araştırma Dergisi, 8(1), 28-38. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/aader/issue/33691/373510
• Cacan, E., and Kokten, K. (2017). The Effect of different row spacing on the yield and quality of forage rape (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzg). Eurasian Journal of Biology and Ecology, 2(2017), 7-13.
• Çaçan, E., ve Nursoy, H. (2021). Yemlik kolzanın (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzg) farklı ekim zamanlarına göre verim, kalite ve besin elementleri içeriklerinin değişimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24(3), 561-569. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.762693.
• Çaçan, E., Kutlu, M. A., Uçar, R., Özdemir, S., Ekmekçi, M., Mokhtarzadeh, S., ve Kökten, K. (2022). Yemlik kolzanın farklı ekim normlarının bazı verim özelliklerine etkisi ve arı merası olarak değerlendirilmesi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 22(1), 5-15.
• Canbolat, Ö. (2013). Farklı olgunlaşma dönemlerinin kolza otunun (Brassica napus L.) potansiyel besleme değeri üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 60, 145-150.
• Çankaya, N., ve Kumova, U. (2017). Karadeniz sahil kuşağında yağlık kolza (Brassica napus L.,) bitkisinin çiçeklenme fenolojisi, çiçek sayısı, nektar ve polen potansiyelinin belirlenmesi. Turkish Journal of Agriculture- Food Science and Technology, 5(11), 1407-1413. https://doi.org/10.24925/turjaf.v5i11.1407-1413.1354
• Çankaya, N., ve Kumova, U. (2018). Karadeniz sahil kuşağında ekilen yağlık kolza (Brassica napus L.) bitkisinin bal arılarının (Apis mellifera L.) koloni populasyon gelişimi üzerine etkileri. Çukurova Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 35(8), 48-57. DOI: https://doi.org/10.24925/turjaf.v5i11.1407-1413.1354
• Doğru, A. (2020). Kolza bitkisine (Brassica napus L.) genel bir bakış. UAZİMDER Uluslararası Anadolu Ziraat Mühendisliği Bilimleri Dergisi, 2, 30-36. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/uazimder/issue/54501/675072
• Güldemir, E. (2019). Kışlık ve yazlık kolzada (Brassica napus) genetik tabanın genişletilmesi ve vernalizasyon kalıtımının tahmin edilmesi. Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Biyoteknoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Koltowski, Z. (2002). Beekeeping value of recently cultivated winter rapeseed cultivars. Journal of Apicultural Science, 46(2), 23-32.
• Kumova, U., Korkmaz, A. (2007). Çukurova koşullarında kolza (Brassica napus L.)’nın çiçeklenme fenolojisi, çiçek sayısı, nektar ve polen potansiyelinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. I. Ulusal Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Biyodizel Sempozyumu, 28-31 Mayıs, Samsun, s. 175-185. DOI: https://doi.org/10.24925/turjaf.v5i11.1407-1413.1354
• Kutlu, M. A., Kiliç, Ö., Özdemir, F. A. and Bakır, Y. M. (2018). An investigation about Phacelia tanacetifolia Benth. from Olur District (Erzurum). International Journal of Scientific and Technological Research, 4(3), 61-69.
• Kutlu, M. A., Uçar, R., Özdemir, S., Ekmekçi, M., Mokhtarzadeh, S., Kökten, K. ve Çaçan, E. (2022). Determination of some yield characteristics of Hungarian vetch varieties and their evaluation as bee pasture. Bee Studies, 14(1), 1-7. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/bst/issue/71510/1150735
• Nursoy, H., Şahin, E. ve Terlemez, F. (2018). Kanola bitkisi ve ürünlerinin ruminant beslemede kullanımı. Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(2), 109-114. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/duvetfd/issue/42529/514018
• Öğütçü, Z. ve Kolsarıcı, Ö. (1979). Kışlık kolza çeşitlerinin Antalya, Edirne ve Ankara şartlarında adaptasyonu. T.C. Gıda-Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırma Dergisi, 1, 175-188.
• Özdemir, S., Uçar, R., Ekmekçi, M., Mokhtarzadeh, S., Kökten, K., Çaçan, E. ve Kutlu, M. A. (2022). Korunga çeşitlerinde bazı verim özelliklerinin belirlenmesi ve arı merası olarak değerlendirilmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 11(2), 277-284. DOI: 10.29278/azd.1084061
• Özyazıcı, M. A., Açıkbaş, S. ve Turhan, M. (2020). Yemlik kolza (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzg)’da bazı tarımsal özelliklerin azotlu gübrelemeye göre değişimi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 4(2), 387-404. https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol4iss2pp387-404
• Rosa, AS., Blochtein, B., Ferreira, NR. And Witter, S. (2010). Apis mellifera (Hymenoptera: Apidae) as a potential Brassica napus pollinator (cv. Hyola 432) (Brassicaceae) in Southern Brazil. Brazilian Journal of Biology, 70(4), 1075-1081, DOI: 10.1590/s1519-69842010000500024
• Tansı, V. and Kumova, U. (1999). A research on the possibilities of using some forage plants as bee pastures and the determination of seed yield quality. Ç.Ü. Journal of the Faculty of Agriculture, 14, 81-90.
• Titei, V. (2021). The quality of fresh and ensiled biomas of Brassica napus oleifera and prospects of its use. Scientific Papers. Series A. Agronomy, LXIV (2), 330-335.
• Zeybek, S. (2017). Kışlık ara ürün olarak yemlik kolza (Brassica napus L.) ve bazı ikili karışımlarının yem verimi ve kalitesinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Samsun.