EVALUATION OF PERFORMANCE OF INBRED MAIZE LINES TOPCROSSING IN DIYARBAKIR MAIN CROP CONDITIONS

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 2, 78 - 86, 30.12.2024

Şehmus Atakul , Sevda Kılınç , Şerif Kahraman

Öz

The main goal of maize breeding studies has been to develop new maize varieties with high grain yield or qualite, taking into account the needs of different demand groups, and to include them in the production chain. This study was carried out to monitor the performance of maize lines developed in the scope of the researches of national maize integrated crop management. In this experiment, 97 inbred maize lines topcrossing and 3 control varieties (ADA 351, DKC6589 and P31A34) included for trials of Diyarbakır in 2014 by 10x10 lattice experimental design with 2 replications and 2 rows. Trial was harvested as two rows. According to the findings of experiment; plant height ranged 214.9-302.2 cm, first ear height 73.4-137.3 cm, tasseling period 70.2-82.7 day, grain/ear ratio 82.2-89.1% and grain yield 5984-15593 kg ha-1.The average yield in the experiment was 8350 kg ha-1. As a result; the highest grain yields were obtained from P31A34 (15593 kg ha-1) cultivar and ANT-85 (13277 kg ha-1), EGEYM-12 (13216 kg ha-1) crosses in Diyarbakır main crop conditions.

Anahtar Kelimeler

Adaptation, Grain yield, Local variety

Proje Numarası

TAGEM/TBAD/ 14/A12/P03/002

Diyarbakır Ana Ürün Koşullalarında Kendilenmiş Mısır Hatlarının Yoklama Melezi Performanslarının Değerlendirilmesi

Öz

Mısır ıslah çalışmalarının temel amacı, farklı talep gruplarının ihtiyaçlarını dikkate alarak, yüksek tane verimi veya kalitesine sahip yeni mısır çeşitleri geliştirmek ve bunları üretim zincirine dahil etmektir. Bu çalışma, ülkesel mısır entegre ürün yönetimi projesi kapsamında geliştirilen mısır hatlarının performanslarının değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür. Denemede 97 kendilenmiş mısır hattının yoklama melezleri ve 3 kontrol çeşit (ADA 351, DKC6589 ve P31A34) 10 x 10 latis deneme deseninde 2 tekerrürlü ve 2 sıralı olarak 2014 yılında, Diyarbakır’da denemeye alınmıştır. Deneme 2 sıra olarak hasat edilmiştir. Denemede; bitki boyu 214.9-302.2 cm, ilk koçan yüksekliği 73.4-137.3 cm, tepe püskülü çıkarma süresi 70.2-82.7 gün, tane/koçan oranı %82.2-89.1 ve tane verimi 598.4-1559.3 kg/da arasında değişmiştir. Denemede verim ortalaması 1058.3 kg/da olmuştur. Sonuç olarak; Diyarbakır ana ürün koşullarında, en yüksek tane verimleri P31A34 (1559.3 kg/da) çeşidinden ve ANT-85 (1327.7 kg/da) ve EGEYM-12 (1321.6 kg/da) melezlerinden elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Adaptasyon, Tane verimi, Yerel çeşit

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

TAGEM/TBAD/ 14/A12/P03/002

Kaynakça

• Acar, N., Yılmaz, M. F., Kara, R. (2017). Kahramanmaraş Koşullarına Uygun Tane Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Belirlenmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26 (Özel Sayı), s. 80-85.
• Akan, S., Kılıç, H. (2021). Bazı Hibrit Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Muş Ekolojik Şartlarında Performanslarının Belirlenmesi. MSU Fen Bil. Dergisi, 9:1 827-832.
• Anonim, (2014). Diyarbakır Meteoroloji Müdürlüğü kayıtları.
• Atakul, Ş., Kılınç, S., Kahraman, Ş. (2017). Diyarbakır Ana Ürün Koşullarında Bazı Tane Mısır Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi, Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 6 (1): 35-47.
• Aydın, N., Gökmen, S., & Yıldırım, A. (2005). Yoklama Melezlemesi Yoluyla Hibrit Mısır Islahında Kaynak Populasyon Geliştirmeye Yönelik Bir Yaklaşım. Akdeniz University Journal of the Faculty of Agriculture, 18(2), 185-190.
• Çetin, A., Soylu, S. (2021). Mısırda Verim ve Verim Unsurları Yönüyle Genotip X Çevre İnteraksiyonunun Belirlenmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 10 (1): 40-56.
• Erdal, Ş., Cengiz, R., Öztürk, A., Pamukçu, M., Cengiz, B., Dinçer, C. (2020). Mısırda Bazı Özelliklerin Genetik Analizi. Journal of the Institute of Science and Technology, 10(3), 2153-2167. https://doi.org/10.21597/jist.660028
• FAO, 2022. Corn Productions, The Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), Source:www.faostat.fao.org. (Access Date: 18.12.2023).
• Kahraman, Ş. (2016). Diyarbakır Koşullarında Ana ve İkinci Ürün Tane Mısır Tarımında Bazı Tarımsal ve Teknolojik Özellikler Üzerine Araştırmalar. (Doktora tezi). Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Diyarbakır.
• Kahraman, Ş., Atakul, Ş., Kılınç, S. (2021). Diyarbakır Ana Ürün Şartlarında Bazı Tane Mısır Çeşit Adaylarının Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Journal of Bahri Dagdas Crop Research 10 (2): 138-144
• Karaşahin, M. (2022). Performance of Some Different Hybrid Dent Corn (Zea mays L. Indentata S.) Varieties Under Central Anatolian Conditions. Turkish Journal Of Field Crops, 27(1), 17-25. https://doi.org/10.17557/tjfc.971995 Kılınç, S., Karademir, Ç., Ekin, Z.Ö. (2018). Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinde Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, KSÜ Tar. Doğa Dergisi, vol. 21, no. 6, s. 809-816.
• Kılınç, S., Atakul, Ş., Kahraman, Ş. (2021). Diyarbakır Şartlarında Bazı Kendilenmiş Mısır Hatlarının Değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10(1) 35-46
• Özcan, G., Tezel, M., Güneş, A., Işık, Ş., Aksoyak, Ş, ve Sade, B. (2013). Yeni geliştirilen bazı mısır genotiplerinin konya şartlarına uygunluğunun belirlenmesi. Türkiye 10. tarla bitkileri kongresi, 10-13 Eylül 2013, cilt 1, S:654-659, Konya.
• Rawlings, J. O. and Thompson, D. L. (1962). Performance level as criterion for the choice of maize testers. Crop Sci., 2: 217-220.
• TUİK, (2023). Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 06.09.2024)
• Turgut, İ., Duman, A., ve Balcı, A. (2003). "Kendilenmiş mısır (Zea mays indentata Sturt.) hatlarının yoklama melezlerinde, verim ve verim öğeleri bakımından heterosis ve kombinasyon yeteneği değerlerinin belirlenmesi". Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2), 47-56.
• Ulus, G., & Koca, Y. O. (2023). Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Menemen Koşullarında Verim ve Kalitesinin Belirlenmesi. Journal of the Institute of Science and Technology, 13(3), 2251-2263. https://doi.org/10.21597/jist.1282549