ALAN AYCKBOURN’ÜN TRANSHÜMANİZMİ VE POSTHUMAN DURUMUNU KEŞFİ: HENCEFORWARD (ŞİMDİDEN SONRA)

Yıl 2023, Sayı: 8, 27 - 34, 23.06.2023

Cüneyt Özata

https://doi.org/10.56387/ahbvedebiyat.1272384

Öz

Komedi ve umutsuzluk arasındaki çizgide ilerleyen, oyunlarında genel olarak orta
sınıftan gelen karakterleri merkeze alarak, aile kurumunu ve eşler arasında yaşanan/
yaşanılabilecek toplumsal sorunlara uzanan Alan Ayckbourn, İngiltere’nin en yetkin ve
üretken oyun yazarları ve yönetmenleri arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı
geleceğe yönelik karamsar bir bakış açısıyla Ayckbourn tarafından kurgulanan
Henceforward -Şimdiden Sonra (1987) oyununda transhümanist düşünce ve post-insan
durumu merkeze alarak, ‘insan sonrası durumu’ aralamaya çalışmaktır. Hümanizmden
post-hümanizme geçişi temsil eden transhümanizm bağlamında, Ayckbourn’ün Şimdiden
Sonra oyununda, insanın gelecekteki durumuna yönelik yaratılan teknoloji bağımlısı ve
üretkenliğini kaybetmesinin yanı sıra karısının kendisini terk etmesiyle bir boşluğa düşmüş,
teknolojik aletlerle donatılmış bir sığınakta izole olmuş bir biçimde yaşayan ancak yine de
sanat yaratmaya çalışarak çaresizlik içerisinde ailesini yeniden kazanma çabası içerisinde
olan Jerome karakterinin yanı sıra modern insanın yaratımı olan ve gerçekte bebek
bakması için programlanmış bir kadın Android ( NAN 300F) çalışmanın temel eyleminde
yer alır. İnsan yaratımı olan teknolojinin günümüzde insanları nasıl şekillendirdiğini gözler
önüne sermenin yanı sıra oyun karakterleri aracılığı ile karakterlerin insan sonrası doğası,
yaratılan ve görünüm olarak insana benzeyen makinaların gerçek insanlarla nasıl ilişki ve
iletişim kurdukları, davranış biçimleri bu çalışmanın ikinci bölümünde incelenmektedir.
Çalışma, oyunun olay örgüsü göz önünde bulundurularak, öngörülebilir mekanik bir
gelecekte insan- makine çatışmasının mümkün olup olamayacağını, gerçek insanların mı
yoksa yapay zekâya sahip insan yapımı androidlerin mi yakın gelecekte birbirlerine baskın
olacaklarını ve insan geleceği için insan tasarımı olan ve insana benzeyen makinelerin
kabul edilebilir olup olmayacağını araştırır.

Anahtar Kelimeler

transhümanizm, posthümanizm, teknoloji, insan, sevgi

ALAN AYCKBOURN’S EXPLORATION OF TRANSHUMANISM AND POSTHUMAN CONDITION: HENCEFORWARD

Öz

One of the finest and most prolific writers and directors in England, Alan
Ayckbourn walks the line between humor and despair in his plays while emphasizing
people from the middle class and addressing issues with the family unit and marital
difficulties that may or may not arise in society. The purpose of this research is to provide
an explanation of the ‘post-human condition’ by focusing on transhumanist theory and the
post-human scenario in the play Henceforward (1987), which was dramatized by
Ayckbourn with a gloomy outlook on the future. In the context of transhumanism, which
represents the transition from humanism to post-humanism, in Ayckbourn's Henceforward,
Jerome is addicted to technology but lost his productivity and falls into a void due to his
wife's abandonment having an isolated life in a shelter equipped with technological tools,
but hopelessly tries to produce something but he fails. In addition to the character of
Jerome, who is trying to regain his family in desperation by trying to create, a woman
Android (NAN 300F), which is the creation of modern man and is programmed to take care
of a baby, takes part in the main action of the study. The second part of this research
examines the post-human nature of the characters as well as their behavior patterns,
focusing on how the man-made and human-like robots interact and communicate with
actual humans. Considering the plot of the play, the study examines whether the humanmachine
conflict is possible in the foreseeable mechanical future, whether real humans or
man-made androids with artificial intelligence will dominate each other in the near future,
and whether human-designed and human-like machines are acceptable for the future of
humanity.

Anahtar Kelimeler

transhumanism, posthumanism, technology, human, love

Kaynakça

• ALLAN, P. (2001). Alan Ayckbourn: Grinning at the Edge. London: Bloomsbury.
• AYCKBOURN, A. (1989). Henceforward. London: Faber and Faber.
• BILLINGTON, M. (1990). Modern Dramatists - Alan Ayckbourn, Macmillan: 2nd Edition.
• BOSTROM, N. (2005a). “A History of Transhumanist Thought”, Journal of Evolution and Technology, 14(1), 1-30.
• BOSTROM, N. (2005b). “Transhumanist Values”, Review of Contemporary Philosophy, vol.4, 1-12. https://www.nickbostrom.com/ethics/values.html
• BRAIDOTTI, R. & HLAVAJOVA, M. (Eds.). (2018). Posthuman Glossary. London: Bloomsbury.
• ÇELİK, Y. (2019). “Cennetteki Kadından “Evdeki Melek”e; Ataerkil Toplumda İdeal Bir Kadın Yaratmanın/ Eğitmenin Şifreleri”, Er, A. & Çelik, Y. (ed.) Edebiyatta Kadın ve Eğitim. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları, 123-143.
• DEL CARO, A. & PIPPIN, R. (Eds.). (2006). Nietzsche: Thus Spoke Zarathustra. Cambridge University Press.
• FILLARD, J. P. (2020). Transhumanism: A Realistic Future?. London: World Scientific.
• FOUCAULT, M. (2002). The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences. London & New York: Routledge Classics.
• GÜNENÇ, M. (2022). “The Posthuman Turn in Postdramatic Theater”, Antakyalıoğlu, Z. (ed.) Post-Theories in Literary and Cultural Studies. Lexington Books: London.
• HARARI, Y. N. (2016). Homo Deus: A Brief History of Tomorrow. New York: HarperCollins Publishers.
• HARAWAY, D. (1991). “A Cyborg Manifesto: Science, Technology, and Socialist-Feminism in the Late Twentieth Century”, Simians, Cyborgs and Women: The Reinvention of Nature. New York: Routledge, 1991, 149-181.
• HAUSKELLER, M. (2014). Sex and the Posthuman Condition. London: Palgrave Macmillan.
• HOLT, M. (1999). Alan Ayckbourn. Plymouth: Northcote House.
• HUXLEY, J. (1957). New Bottles for New Wine. London: Chatto & Windus.
• KURZWEIL, R. (2005). The Singularity is Near: When Humans Transcend Biology. London: Duckworth Overlook.
• LUCKHURST, M. (2006). A Companion to Modern British and Irish Drama. Oxford: Blackwell Publishing.
• MCGRATH, M. (2017). “Ayckbourn’s Artificial People”, Foundation: The International Review of Science Fiction, 46(128), 60-72.
• MORE, M. (2010). “The Overhuman in the Transhuman”, Journal of Evolution and Technology, 21(1), 1-4. https://jetpress.org/v21/more.htm
• RANISCH, R. & SORGNER, S. (2014). Beyond Humanism: Trans- and Posthumanism, Peter Lang Edition.
• SORGNER, S. (2009). “Nietzsche, the Overhuman and Transhumanism”, Journal of Evolution and Technology, 20(1), 29-42.
• WOLFE, C. (2009). What is Posthumanism?. London: University of Minnesota Press.
• YOUNG, S. (2006). Designer Evolution: A Transhumanist Manifesto. New York: Prometheus Books.