ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN GÖZÜNDEN “MÜZELER”

Yıl 2023, Sayı: 9, 43 - 53, 28.12.2023

Fatma Bahar İnan

https://doi.org/10.56387/ahbvedebiyat.1383941

Öz

Bu çalışmanın amacı; ortaöğretim 11. sınıf öğrencilerinin, okul dışı öğrenme ortamlarından biri olan müzelere ilişkin algılarını tespit etmektir. Bu amaca yönelik olarak yapılan çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın deseni ise fenomenolojik desen olarak belirlenmiştir. Araştırma, 2022-2023 Eğitim-Öğretim Yılının Mayıs ayında gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya Ankara ili Çankaya ilçesinde bulunan sosyal bilimler lisesi 11. sınıf öğrencileri, gönüllülük esasına göre katılmıştır. Veri toplama aracı olarak kompozisyon yazdırma tekniği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için tümevarımcı içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Verilerden elde edilen kodlar tablo haline getirilerek yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucuna göre, öğrencilerin çoğunlukla tarih müzelerini ziyaret ettiği tespit edilmiştir. “Müze” kavramının genellikle tarih alanıyla bağdaştırıldığı görülmüştür. Yine bu çalışmada müze ziyaretlerinin, boş zaman değerlendirme ve performans ödevi yapmak amacıyla gerçekleştirildiği ortaya çıkarken ziyaretlerin ekseriyetle plansız yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan müzelerin, öğretici rolüne vurgu yapan öğrenciler göze çarpmaktadır. Müze ziyaretlerinin verimliliği açısından müze rehberinin gerekliliğine dikkat çeken katılımcılar bulunurken, ziyaretlerini rehbersiz yapan öğrenciler bu eksikliği dile getirmişlerdir. Araştırmanın sonucu doğrultusunda, müzelerin eğitim işlevinin yerine getirilmediği görülmektedir. Verimli bir müze ziyareti için planlı ve amaçlı müze ziyaretlerinin yapılması önerilmektedir. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan öğretim programlarında dikkat edilecek hususlar arasında yer alan, müze ve tarihî alan gezilerini teşvik etmek ve ziyaretlerin amacına ulaşması için tarih disiplini ve aynı zamanda disiplinler arası müze eğitimine önem verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Müze, Müze Algısı, Müze Eğitimi, Rehber, Ortaöğretim Öğrencileri

“MUSEUMS” FROM THE PERSPECTIVES OF HIGH-SCHOOL STUDENTS

Öz

The purpose of this study is to determine the 11th-grade high-school students’ perceptions of museums, one of the out-of-school learning environments. Qualitative research method was used in the study conducted for this purpose. The design of the research was determined as phenomenological pattern. The research was conducted in May of the 2022-2023 Academic Year. 11th-grade students of the Social Sciences High-School in Çankaya district of Ankara participated in the study on a voluntary basis. Composition writing technique was used as a data collection tool. Inductive content analysis technique was used to analyse the data obtained. The codes obtained from the data were tabulated and interpreted. According to the results of the research, it was determined that students mostly visited history museums. It was found out that the concept of "museum" is generally associated with the field of history. It was also concluded in this study that museum visits were made for the purpose of spending free time and doing performance homework, and that the visits were mostly unplanned. On the other hand, there were some students who emphasized the educational role of museums. While there were participants who pointed out the necessity of a museum guide for the efficiency of museum visits, the students who visited without a guide expressed this deficiency. In line with the results of the research, it is seen that the educational function of museums is not fulfilled. For a productive museum visit, it is recommended to make planned and purposeful museum visits. It is also recommended that there is a need for the encouragement of museum and historical field trips, which are among the issues to be considered in the curriculum prepared by the Ministry of National Education, and that importance should be attached to the discipline of history and interdisciplinary museum education in order to achieve the purpose of the visits.

Anahtar Kelimeler

Museum, Museum Perception, Museum Education, Guide, High-schoolers.

Kaynakça

• ATA, B. (2002). Müzelerle ve tarihi mekanlarla tarih öğretimi: tarih öğretmenlerinin 'müze eğitimi'ne ilişkin görüşleri. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• EŞKİ, H.E. (2022),Sosyal bilgiler dersine yönelik müze eğitimi etkinliklerinin geliştirilmesi ve öğrencilerin akademik başarılarına etkisinin değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• ICOM. (2022). https://kulturlimited.com/icomdan-yeni-muze- tanimi/#:~:text=ICOM%20taraf%C4%B1ndan%20onaylanan%20yeni%20m%C3%BCze,amac% C4%B1%20g%C3%BCtmeyen%2C%20kal%C4%B1c%C4%B1%20bir%20kurumdur. sitesinden 28.10.2023 tarihinde erişilmiştir.
• IŞIK, H. (2013). “The Effect of Educatıon-Project via Museums and Hıstorıcal Places on The Attitudes and Outlooks of Teachers”. Internatıonal Journal of Academıc Research, C. 5, (2), 300-306.
• KANDEMİR, Ö. ve UÇAR, Ö. (2015). “Değişen Müze Kavramı Ve Çağdaş Müze Mekânlarının Oluşturulmasına Yönelik Tasarım Girdileri”. Sanat ve Tasarım Dergisi, C. 5, (2), 17-47.
• KARADENİZ, C. (2014). “Müze, Oyunlar, Oyuncaklar Ve Çocuklar”. (Ed. D, Maktal Canko). Çağdaş müzelerde eğitim yaklaşımları: çocuk müzeleri ve bilim, teknoloji ve keşif merkezleri. s.173-197. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• KARTAL, A., & ŞEYHOĞLU, A. (2020). “Öğrenci Bakış Açısıyla Sosyal Bilgilerde Okul Dışı Öğrenme Ortamları Bağlamında “Müzeler” ”. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, C. 6, (1), 128-146.
• MEB, (2023). Ortaöğretim tarih dersi (9,10 ve 11. sınıflar) öğretim programı. https://mufre- dat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=1265 sayfasından 16.10.2023 tarihinde erişilmiştir.
• ÖZKASIM, H. (2013). “Müze ve Müzecilik”. (Ed. E. Altınsapan ve N. Küçükhasköylü), Müzecilik ve Sergileme. Ankara: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• PAYKOÇ, F. (2003). Türkiye’de Müze Eğitimi Uygulamaları. Müze eğitimi Seminerleri I, Akdeniz Bölgesi Müzeleri s.49-60. Antalya: Suna- İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü.
• ŞİŞMAN, Z.B. (2019). Sosyal bilgiler öğretiminde kültürel varlıklara ilişkin öğrencilerde farkındalık bilinci oluşturmada müze eğitimi etkisi (Malatya ili örneği). Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• TEKİNDAL, M. & UĞUZ ARSU, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, C. 20, (1), 153-172.
• TEZCAN AKMEHMET, K. & ÖDEKAN, A. (2011). “Müze Eğitiminin Tarihsel Gelişimi”. İtü Dergisi, C. 3, (1).
• TEZCAN AKMEHMET, K. (2014). Eğitim Ve Müzeler. (Ed. D. Maktal-Canko), Müzeler, oyunlar, oyuncaklar ve çocuklar, 155-161. İzmir:Dokuz Eylül Üniversitesi
• YALÇIN, F. (2010). Tarih öğretim alanı olarak müzelerin kullanılmasının toplumsal tarih bilincinin kazandırılmasındaki etkileri. Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• YEŞİLBURSA, C, C. (2011). Sosyal bilgilerde miras eğitiminin öğrencilerin somut kültürel mirasa karşı tutumlarına ve akademik başarılarına etkisi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• YEŞİLYURT, B. (2023). Öğretmenlerin hizmet içi müze eğitimine ilişkin görüş ve deneyimlerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• YILDIRIM, A. & ŞİMŞEK, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara:Seçkin.