Turizm Geliri Döviz Kuru İlişkisi: Türkiye Örneği (2008-2019)

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 1, 1 - 17, 26.06.2020

Erdal Arslan Tuğçe Çetiner

Öz

20.yüzyılın ikinci yarısından itibaren, turizm; istihdam hacmini geliştiren, ülkeye döviz ve gelir imkânı sağlayan, yatırımları teşvik eden bir sektör olarak ülke ekonomilerinde önemli bir yer edinmiştir. Bilhassa turizmin ekonomide oluşturduğu pozitif etkiler makro/mikro iktisadi problemlerin ve krizlerin atlatılmasında tesirli bir alternatif oluşturmaktadır. Bu nedenle turizm özellikle gelişmekte olan ülkeler için önem arz etmektedir. Uluslararası turizm hareketlerini etkileyen unsurlardan bazıları; nüfus oranı, eğitim düzeyi, şehirleşme oranı, teknolojik gelişme, gelir düzeyi, kültürel farklılıklar şeklinde sıralanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ülkeler için önem addeden turizmin Türkiye ekonomisindeki yeri ve önemi hakkında bilgi vermek, döviz kuru ve turizm geliri ilişkisi ile ilgili değerlendirme yapmaktır. Çalışmada, bu amaç doğrultusunda turizm gelirleri ile döviz kuru arasındaki ilişki 2008-2019 dönemi verileri kullanılarak Var Analizi ile incelenmiştir. Sonuç olarak, söz konusu değişkenler arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu ancak düşük yüzdelerde birbirini açıkladığı ortaya koyulmaktadır. Döviz kurunda gözlemlenen bir artışın Türkiye’ye olan turizm talebini canlandırdığı ve turizm gelirlerini arttırdığı gözlemlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

turizm gelirleri, Türkiye'de Turizm Sektörü, Turizm Ekonomisi, Döviz Kuru, Turizm Potansiyeli

Kaynakça

• Alam, S. ve Paramati S. (2016). The impact of tourism on income inequality in developing economies: Does Kuznets curve hypothesis exist?. Annals of Tourism Research, 61, 111-126.
• Çımat, A. ve Bahar, O. (2003). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri Ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 6, 1-18.
• Dikmen, N. (2012). Ekonometri Temel Kavramlar ve Uygulamalar. Bursa: Dora Basım- Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
• Eralp, Z. (1983), Genel Turizm. Ankara: Ankara Üniversitesi Basın-Yayın Yüksekokulu.
• Sevüktekin, M., Nargeleçekenler, M. (2010). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tavmergen, İ. (1998), 2000 Yılı ve Türk Turizmi. Ticaret Borsası Dergisi, 23.
• Tarı, R. (2011), Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Kitabevi.
• T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Araştırma ve Değerlendirme Daire Başkanlığı (Genel Değerlendirme Raporu), Erişim Tarihi: 05.12.2019.https://yigm.ktb.gov.tr/Eklenti/63643,turizmistatistiklerigeneldegerlendirme2018pdf.pdf?0 .
• Kozak, N., Kozak, M. (2012). Genel Turizm Bilgisi. Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayını.