Turizm ve Otelcilik ile Aşçılık Öğrencilerinin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Yeterliliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Afyon Meslek Yüksekokulu Örneği

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 1, 97 - 114, 26.06.2020

Hümeyra Töre Başat Hatice Yılmaz Erdal Özer

Öz

Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojileri, hayatın her alanında olduğu gibi çalışma hayatında da her geçen gün önemini arttırmakta; çalışanların çalışma koşulları ve çalışma düzenlerinde büyük değişikliklere yol açmaktadır. Bu durum bilgi ve iletişim teknolojilerini etkili ve verimli bir şekilde kullanabilmek için gerekli bilgi, beceri ve donanıma sahip olan çalışanlar arasında olumlu anlamda farklılık yaratabilmekte ve bireylerin iş hayatında kabul görmesini hızlandırmaktadır. Eğitim kurumları bu bilginin kazanıldığı iş hayatından önceki en önemli kurumlardır. Bu eğitimlerde bilgi ve iletişim teknolojilerini tanıma, kullanma ve eğitim aldıkları alanla ilgili kullanılan bilgi teknolojileri hakkında temel bilgi ve becerileri kazandırma olanağı yaratılmaktadır. Turizm sektörü bilgi, iletişim ve emeğe dayanan yoğun bir sektördür. Bu doğrultuda yapılan bu çalışmanın amacı; meslek yüksekokulunda turizm ve otelcilik ile aşçılık programlarında eğitim görmekte olan öğrencilerin; bilgi ve iletişim teknolojilerini tanıma ve kullanma becerilerine yönelik yeterliliklerinin belirlenmesi, katılımcıların konu hakkındaki mevcut durumunun ortaya konulmasıdır. Bu kapsamda çalışmanın evreni olarak Afyon Meslek Yüksekokulunda, Otel, Lokanta ve İkram Hizmetlerinde okuyan öğrenciler belirlenmiştir. Çalışmada teorik ve kavramsal altyapısı literatür doğrultusunda oluşturulmuştur. Çalışmanın uygulama kısmında ise; veri toplamak amacıyla anket tekniği uygulanmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda BİT yeterlilik alt ölçeklerine yönelik algılama düzeylerinin hesap çizelgesi programı kullanım yeterliliği hariç orta ve üzeri düzeyde olduğunu işaret etmekte ve katılımcıların bu konuda olumlu yargılara sahip olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin demografik ve bireysel özelliklerine göre BİT yeterlilik düzeylerini algılama düzeylerinde istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılığın olup olmadığı incelendiğinde; hangi sınıfta oldukları, bilgisayar sahipliği, sertifika/kurs alma, daha önce ders alma durumu, yaş, bilgisayar kullanım süresi ve günlük internet kullanım sürelerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Turizm ve Otelcilik, Aşçılık

Destekleyen Kurum

Afyon Kocatepe Üniversitesi BAP Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

Proje No: 18, Kariyer 265

Kaynakça

• Açıkalın, M. & Duru, E. (2005). The Use of Computer Technologies in the Social Studies Classroom. Turkish Online Journal of Educational Technology, Vol. 4, Issue 2; 18-26.
• Adıgüzel, O. C. (2009). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İşyeri Eğitimi Öğrenme Ürünlerinin Değerlendirilmesi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27: 115-128.
• Akıncı, A. & Seferoğlu, S. S. (2010). Teknoloji Politikaları, Kurumsal Vizyon Çalışmaları ve Eğitime Yansımalar. 4th International Computer and Instructional Technologies Symposium, Konya, 52-56.
• Akkoyunlu, B. (1995). Bilgi Teknolojilerinin Okullarda Kullanımı ve Öğretmenlerin Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 105-109.
• Alp, M. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Yeterlilikleri ve Kullanım Düzeylerinin Belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aytaç, T. (2000). Bilgi Toplumundan Post Modern Topluma Geçiş Sürecinde Eğitim Paradigmalarının Değişimi.2020 ve Ötesi. Kara Kuvvetleri Eğitim ve Doktrin Komutanlığı, Ankara.
• Bahar, M. (2006). Fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bekar, N. (2017). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Bilişim Teknolojilerine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Berson, M. J. (1996). Effectiveness of Computer Technology in Social Studies: A Review of the Literature. Journal of Research on Computing in Education, Vol. 28, Issue 4; 486-499.
• Blurton, C. (1999). UNESCO's World Communication and Information Report 1999-2000.
• Cartwright, V. & Hammond, M. (2003), The integration and embedding of ICT into the school curriculum: more questions than answers, Paper presented at the ITTE 2003 Annual Conference of the Association of Information Technology for Teacher Education, Trinity and All Saints College, Leeds.
• Demir, S. (2001). Öğretim Elemanı ve Öğrencilerin İnternetin Öğretim Amaçlı Kullanımına İlişkin Görüş ve Tutumlarının İncelenmesi: Gaziantep Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Dinçer, S. & Şahinkayası, Y. (2011). A cross-cultural study of ICT competency, attitude and satisfactıon of Turkish, Polish and Czech university students. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET, 10(4), 31-38.
• Erol, O. (2010). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Bilgi ve İletişim Teknolojilerini Kullanma Sıklıkları ile Yaratıcılık Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Gündüz S, & Çuhadar, C. (2006). Bilisim teknolojilerinin sosyal yapı üzerindeki etkileri ve eğitimdeki yeri. Günes, A. (Ed.) Bilgisayar I temel bilgisayar becerileri. Ankara: PegemA Yayıncılık. 355-402.
• Kara, S. (2011). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Bilgi ve İletişim Teknolojileri Yeterliliklerinin Belirlenmesi: İstanbul Örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi (26. Basım). Nobel Yayın ve Dağıtım, Ankara.
• Kaya Bensghir, T. (1996). Bilgi Teknolojileri ve Örgütsel Değişim. Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü, TODAİE Yayın No: 274.
• Koşar, E., Yüksel, S. Özkılıç, R. Avcı, U. Alyas, Y., Çiğdem, H. (2003). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, PegemA Yayınları, Ankara.
• Kurtoğlu, M. (2009). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Bilgi Ve İletisim Teknolojilerinin Öğretme-Öğrenme Sürecine Entegrasyonu Hakkındaki Görüşlerinin Yeniliğin Yayılımı Kuramı Temelinde İncelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Luu, K. & Freeman, J. G. (2011). An analysis of the relationship between information and communication technology (ICT) and scientific literacy in Canada and Australia. Computers & Education, 56, 1072-1082.
• Özgen, Ç. (2005). Avrupa birliği’ne üye 15 ülkede ve Türkiye’de ilköğretim birinci kademe bilgisayar ders programlarının karşılaştırılması ve Türkiye’deki durumun değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Papastergiou, M. (2010). Enhancing Physical Education and Sport Science students’ self-efficacy and attitudes regarding information and communication technologies through a computer literacy course. Computers & Education, 54, 298-308.
• Pritchard, A. (2007). Effective Teaching with the Internet Technologies: Pedagogy and Practice. London: Paul Chapman Publishing.
• Su, K. D. (2008). An integrated science course designed with information communication technologies to enhance university students’ learning performance. Computers & Education, 51, 1365-1374.
• Tella, A. & Mutula, S. M. (2008). Gender differences in computer literacy among undergraduate students at the university of Botswana: implications for library use. Malaysian Journal of Library & Information Science, 13(1), 59-76.
• Tor, H. & Erden, O. (2004). İlköğretim öğrencilerinin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyleri üzerine bir araştırma. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET, 3(1), 120-130.
• Türk Dil Kurumu, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 06.10.2019.
• Tinio, V. L. (2003). ICT in Education. New York: Bureau for Development Policy.
• Tonta, Y. (1999). Bilgi toplumu ve bilgi teknolojisi. Türk Kütüphaneciliği, 13(4), 363-375.
• UNESCO, (2006). Using ICT to Develop Literacy. UNESCO Bangkok, 18-21.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi, (4. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uzunboylu, H. (1995). Bilgisayar Öğrenme Düzeyi İle Bilgisayara Yönelik Tutumlar Arasındaki İlişki (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yılmaz, G. (2006). Eğitim Fakültesinde Eğitim Görmekte Olan Öğretmen Adaylarının Bilgisayar ve İnternet Kullanımına Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Volman, M., Eck, E., Heemskerk, I. and Kuiper, E. (2005). New Technologies, New Differences. Gender and Ethnic Differences in Pupils Use of ICT in Primary and Secondary Education. Computers and Education, Vol. 45; 35-55.