SİGORTACININ HALEFİYET HAKKINA DAYALI TAZMİNAT DAVASINDAN ÖNCE ARABULUCULUK YOLUNA BAŞVURUNUN DAVA ŞARTI OLUP OLMADIĞINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER

Yıl 2023, , 151 - 171, 31.01.2023

Nurdan Orbay Ortaç

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1178970

Cited By: 1

Öz

İş Mahkemeleri Kanunu’nun 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe giren 3’üncü maddesi ile bazı iş uyuşmazlıkları hakkında dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurunun zorunlu kılınmasıyla dava şartı arabuluculuk hukukumuzda ilk kez düzenlenmiştir. Ardından Türk Ticaret Kanunu’nun 5/A maddesinde konusu bir miktar paranın ödenmesine ilişkin olan alacak ve tazminat talepleri hakkında, dava açılmazdan evvel arabulucuya başvuru dava şartı olarak düzenlenmiştir. Son olarak ise Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile tüketici mahkemesinde dava açılmadan önce arabuluculuk zorunlu kılınmıştır. Sigorta uyuşmazlıkları kapsamında özellikle sigortacının halefiyete dayalı açacağı davadan önce Türk Ticaret Kanunu’nun 5/A maddesi gereğince arabuluculuğa başvurunun zorunlu olup olmadığı konusunda öğretide farklı görüşler ortaya atılmıştır. Öğretide hakim görüşün sağlanamaması uygulamaya da yansımış ve hali hazırda halefiyete dayalı taleplerde dava şartı arabuluculuğa ilişkin farklı uygulamalar ortaya çıkmıştır. Çalışmamda sigortacının halefiyet hakkına dayalı tazminat davasından önce arabuluculuk yoluna başvurunun dava şartı olup olmadığı sorusunun cevabını bulmaya çalışacağım.

Anahtar Kelimeler

Sigorta, Arabuluculuk, Dava Şartı Arabuluculuk, Halefiyet

EVALUATION ON WHETHER APPLICATION TO MEDIATION IS A “CAUSE OF ACTION” BEFORE ACTION BASED ON INSURER’S SUBROGATION OF RIGHTS

Öz

The mandatory mediation was regulated for the first time with the obligatory application to mediation before filing a lawsuit about some labour disputes with the 3rd article of the Labour Courts Act, which entered into force on 01.01.2018. Then, application to mediation before file the suit about claims and compensation claims related to the payment of a certain amount of money was regulated for “cause of action” in 5th article Turkish Commercial Code. Finally, mediation was obliged before file the suit in labour court with Law on the Protection of Consumers. Within insurance disputes different views put forward in the doctrine about whether application to mediation is mandatory or not in accordance with 5th article of Turkish Commercial Code before action based on insurers subrogation of rights. Absence of prevailing visibility in the doctrine reflected to practice and this resulted in different practises about mandatory mediation in claims based on subrogation of right.In this study, I will try to find the answer to the question that whether application to mediation is a cause of action before action based on insurer’s subrogation of rights or not.

Anahtar Kelimeler

Mediation, Mediation as Cause Of Action, Insurance, Subrogation

Kaynakça

• Arseven H, Sigorta Hukuku, 2. Bası, Beta Yayınları, 1991.
• Atamer K, ‘Yeni Türk Ticaret Kanunu Uyarınca “Zarar Sigortaları”na Giriş’, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Y. 2011, C. 27, S. 1.
• Ayhan R / Çağlar H, Ticari İşletme Hukuku, 11. Bası, Yetkin Yayıncılık, 2018.
• Ayhan R/ Çağlar H/ Özdamar M; Sigorta Hukuku, 5. Bası, Yetkin Yayıncılık, 2021.
• Bilge M E, “Sigorta Tazminatını Alan Sigortalının Zarar Veren Üçüncü Şahısla Yaptığı işlemlerin Sigortacının Halefiyeti Üzerindeki Etkisi ve Yargıtay Uygulaması”, Prof Dr Hayri Domaniç’e 80. Yaş Günü Armağanı, Beta Yayıncılık, 2001.
• Bora E, Sigorta Hukuku, Ankara, 2020.
• Bozkurt T, Sigorta Hukuku, 13. Baskı, Yetkin Yayıncılık, 2022.
• Can M, Türk Özel Sigorta Hukuku, C I, Adalet Yayınevi, 2018.
• Damar C, Sigortacının Kanuni Halefiyeti ve Rücu Hakkı, Seçkin Yayıncılık, 2022.
• Doğrusöz Koşut H, ‘Ticari Uyuşmazlıklarda Zorunlu Arabuluculuk Sisteminin Sigorta Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklara Uygulanması ve Sigortacılık Tahkimi ile Karşılaştırılması’, Sermaye Şirketleri Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu (Editör: Sinan Sarıkaya, Murat Alışkan, Bilge Utkan), 19 Haziran 2019, On iki Levha Yayıncılık, 2020.
• Günay B, Sigorta Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Hormuth H, Versicherungsrechts-Handbuch, (Herausgegeben von Ronald Michael Beckmann/Annemarie Matusche-Beckmann), 3. Auflage, C.H. Beck, 2015.
• Kayıhan Ş, ‘Zarar Sigortalarında Sigortacının Halefiyeti’, Prof. Dr. Cevdet YAVUZ’a Armağan, II. Cilt, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 22, Y. 2016, S. 3.
• Kara H, Sigorta Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, 2. Bası, 2021.
• Karasu R, “6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Sorumluluk Sigortalarına İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı, Cilt: 2, Yıl 2015.
• Kılıçoğlu A, “Özel ve Sosyal Sigortalarda Halefiyet ve Rücu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 1974, C. 31, S. 1.
• Kızılsümer B, Sigortacının Kanuni Halefiyetinin Şartları ve Sınırları, On İki Levha Yayıncılık, 2019.
• Kender R, Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, 15. Bası, On İki Levha Yayıncılık, 2021.
• Koçyiğit İ / Bulur A, Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk, Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığı Yayını Birinci Baskı, 2019.
• Moreno I/ Wendelspiess R, Der Regress im neuen VVG, Haftung und Versicherung, 2021, S. 237.
• Muschner J, Nomos Kommentar, Versicherungsvertragsgesetz, (Herausgegeben von RA Dr. Wilfried Rüffer, Dirk Halbach, Peter Schimikowski), 4. Auflage, C.H. Beck, 2020.
• Nomer H N, Halefiyet ile Rücu arasındaki İlişki, Özellikle Sosyal Sigortalar ile Özel Sigortaların Rücu Hakları Bakımından Halefiyetin Rolü, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LV, S .3, 1997.
• Omağ M K, Türk Hukukunda Sigortacının Kanuni Halefiyeti, Vedat Kitapçılık, 2011.
• Orbay Ortaç N, ‘Sigortalanan Olaya Kusur İle Sebebiyet Verilmesinin Sigorta Teminatına Etkisi’, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVI, S. 2, (2021).
• Philipp S / Heinz H, Haftpflichtkommentar Kommentar zu den Schweizerischen Haftpflichtbestimmungen, (Herausgegeben Willi Fischer, Thierry Luterbacher), DIKE, 2016.
• Stefan S, Münchener Kommentar zum VVG, (Herausgegeben von Theo Langheid, Manfred Wandt), 3. Auflage , C. H. Beck, 2022.
• Taşdemir O, Sigorta Hukukunda Halefiyet ve Rücu, Adalet Yayınevi, 2022.
• Tekin U / Demirayak Ünal E B / Yener M İ / Toraman B / Demirci S/ Yumrutaş D / Özarslan A, (Ed. Kemal Şenocak), Sigorta Hukukunda Uzman Arabuluculuk, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığı, 2021.
• Tuğ M A, Kira Sözleşmelerinden Kaynaklanan Ticari Davalarda Görevli Mahkeme, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2021, C. 29, S. 3.
• Ulaş I, Uygulamalı Zarar Sigortaları Hukuku, Turhan Kitabevi, 2012, s. 227.
• Ünan S, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Sigorta Hukuku C. II, Sigorta Türlerine İlişkin Özel Hükümler, Birinci Bölüm, Zarar Sigortaları (Madde 1453-1486), 1. Bası, On iki Levha Yayıncılık, 2018 (C. II).
• Yağmur S, Sigorta Şirketleri Açısından Ticari Davalarda Zorunlu Arabuluculuk Uygulaması, Genç Hukukçu Araştırmacılar Sempozyumu (Editörler: Uğur Orhan, M. Emir Gök, Ece Göztepe Mersin), 11-12 Ekim 2019, On iki Levha Yayıncılık, 2020.
• Yazıcıoğlu E, ‘Mal Sigortalarında Sigortacının Kanuni Halefiyetine İlişkin Bazı Hususlar’, Sigorta Hukuku Sempozyumları, On İki Levha Yayıncılık, 2018.
• Yazıcıoğlu E/ Şeker Öğüz Z, Sigorta Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, 2021.
• Yazıcıoğlu E, ‘TTK’nın Mal Sigortalarında Sigortacının Halefiyetine İlişkin Düzenlemesi Hakkında’, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (2017), C. 16, S. 2-3, (Mal Sigortası).
• Yıldırım A H, Sigorta Tazminatı ve Bedelinin Muacceliyeti, Seçkin Yayıncılık, 2020.