MECRA HAKKI SAHİBİNİN MECRALARIN SEBEBİYET VERDİĞİ ZARARLARDAN DOĞAN KUSURSUZ SORUMLULUĞU

Yıl 2023, , 3 - 36, 24.04.2023

Hüseyin Kağan Zengin

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1179049

Öz

Mecralar; elektrik, su, doğalgaz, elektronik haberleşme veya benzerlerini taşıyan ve birçok taşınmazın altından veya üzerinden geçen teknik yapıdır. Oldukça yaygın kullanımı olan bu yapılardan kaynaklı zarar ortaya çıktığında, bu zararın tazmini için hangi hukukî imkânlardan faydalanabilmenin mümkün olduğunun tespit edilmesi önem arz etmektedir. Bu kapsamda mecra hakkı sahibinin mecraların sebebiyet verdiği zararlardan doğan kusursuz sorumluluğu incelemeye değer bir konudur. Mecra hakkı; elektrik, doğalgaz, su, elektronik haberleşme ve benzerlerinin taşınmazdan geçirilmesinde kurulan bir irtifak hakkıdır. Bir irtifak hakkı kurulmadan taşınmazdan geçirilen mecralar çalışmanın kapsamı dışındadır. Mecraların inşası, geçirilmesi, kullanılması ya da bakım çalışmalarının yapılması sırasında zarar doğabileceği gibi sadece mecraların varlığından kaynaklı bir zarar da doğabilir. Mecra hakkının iradî ya da zorunlu kurulmuş olmasına bakılmaksızın irtifak hakkı sahibi ortaya çıkan zararları, şartları oluştuğu takdirde, kusursuz sorumluluk esasına dayanarak tazmin etmelidir. Mecra hakkı sahibi taşınmaz malikinin sorumluluğu, yapı malikinin sorumluluğu ya da tehlike sorumluluğu gibi kusursuz sorumluluk hâllerine dayanarak zararların tazmin edilmesi talebiyle karşılaşabilir. Hukukî sorumluluğun kaynağı olan bu sebepler arasında hakların yarışması esası uygulanır.

Anahtar Kelimeler

mecra hakkı, sorumluluk, tazminat

THE LIABILITY WITHOUT FAULT OF THE OWNER OF TRANSMISSION RIGHT OF WAY FROM THE DAMAGES CAUSED BY THE TRANSMISSION LINES

Öz

Transmission lines are technical structures that carry electricity, water, natural gas, electronic communication etc. and passes under or over real estates. When damage arises due to these widely-used structures, it is important to determine which legal means are possible for compensation for such damage. In this context, the strict liability of “the transmission right of way” holder arising from the damages caused by the media is an issue worth examining. Transmission right of way; that is an easement right established in the transfer of electricity, natural gas, water, electronic communication and the like through real estate. Transmission lines passing through real estate without establishing an easement right are out of scope for this study. Damage may occur during construction, passage, usage or maintenance of transmission lines, as well as it may occur simply from the presence of transmission lines. Regardless of whether the right of mediation is voluntary or compulsory, the owner of the right of easement must compensate the resulting damages on the basis of liability without fault, if the conditions are met. The owner of “the transmission right of way” may face demands for compensation for damages based on liability without fault situations such as responsibility of the real estate owner, responsibility of the building owner or liability of danger. Among these reasons, which are a source of legal responsibility, the principle of the contest of rights is applied.

Anahtar Kelimeler

transmission right of way, liability, compensation

Kaynakça

• AKINTÜRK T, Eşya Hukuku, Beta Yayınevi, 2009.
• AKİPEK, J G, Eşya Hukuku (Aynî Haklar), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1973.
• AKİPEK, J G “Gayrimenkul Malikinin Mes’uliyetinin Kavram ve Mahiyeti”, AÜHFD, C. 11, S. 1, 1954, 333-370.
• AKKAYAN-YILDIRIM A, “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Düzenlemeleri Çerçevesinde Kusursuz Sorumluluğun Özel Bir Türü Olarak Tehlike Sorumluluğu”, İÜHFM, LXX (1), 2012, s. 203-220.
• AYAN, M, Eşya Hukuku -II- Mülkiyet, Güncelleştirilmiş 6. Baskı, Mimoza, 2014 (AYAN, Mülkiyet).
• AYAN, M, Eşya Hukuku C. III Sınırlı Aynî Haklar, Güncelleştirilmiş 6. Baskı, Mimoza, 2014 (AYAN, Sınırlı Aynî Haklar).
• BRUCKER F, Das nachbarrechtliche Durchleitungsrecht unter Berücksichtigung von Lehre und Rechtsprechung zum Notwegrecht, zum Überbaurecht und zum Notbrunnenrecht, Schulthess Polygraphischer Verlag, 1991.
• ÇÖRTOĞLU İ S, Komşuluk Hukukunda Taşınmaz Mülkiyetinin Kullanılmasının Çevreye Etkileri ve Sonuçları, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, 1982.
• EREN F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 2020 (Eren, Borçlar Genel)
• EREN F, Mülkiyet Hukuku, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, 2016 (Eren, Mülkiyet Hukuku).
• EREN F, Sorumluluk Hukuku Açısından Uygun İlliyet Bağı Teorisi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1975 (EREN, Uygun İlliyet).
• ESENER T / GÜVEN K, Eşya Hukuku, Genişletilmiş 5. Baskı, Yetkin Yayınları, 2012.
• FEYZİOĞLU F N/ DOĞANAY Ü/ AYBAY A, Eşya Hukuku Dersleri, İstanbul Üniversitesi Fakülteler Matbaası, 1968.
• FURRER A/SCHNYDER K, Obligationenrecht - Allgemeine Bestimmungen Art. 1-183 OR - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Schulthess Verlag, 2016.
• BREİTSCHMID P/JUNGO A, Sachenrecht : Art. 641-977 ZGB. 3. Auflage, Schulthess Verlag, 2016.
• HAUSHEER H/WALTER H P, Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen, Art. 41 - 61 OR Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht Berner Kommentar, Bern, 2013.
• HURLIMANN-KAUP B, “Leitungsdienstbarkeiten im Sinn von Art. 676 ZGB / V. - VII.”, LBR - Luzerner Beiträge zur Rechtswissenschaft Band/Nr. 115, Dienstbarkeiten Referate der Luzerner Weiterbildungsveranstaltung vom 13. September 2016, 2017, s. 77-92.
• KILIÇOĞLU A M, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 17. Baskı, Turhan Kitabevi, 2013 (KILIÇOĞLU, Borçlar Genel).
• MEIER-HAYOZ A, Berner Kommentar zum schweizerischen Privatrecht-Sachenrecht, Stämpfli Verlag, 1975 (MEIER-HAYOZ).
• OĞUZMAN M K, Eşya Hukuku Dersleri, Fakülteler Matbaası, 1965 (OĞUZMAN, Eşya).
• OĞUZMAN M K/ÖZ T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 14. Bası, Vedat Kitapçılık, 2016.
• OĞUZMAN M K/SELİÇİ Ö/OKTAY-ÖZDEMİR S, Eşya Hukuku, Gözden Geçirilmiş Genişletilmiş 22. Baskı, Filiz Kitabevi, 2020.
• ÖCAL APAYDIN B. “Elektrik Enerjisi Nakil Hatlarının Yol Açtığı Zarardan Sorumluluk” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.27, S.2, 2019, s.307-344.
• ÖZAKMAN C, Türk Hukukunda Mecra İrtifakları, Fakülteler Matbaası, 1978.
• PETEK H, Taşınmaz Malikinin Hukuka Uygun Taşkınlıklardan Sorumluluğu, Yetkin Yayınları, 2005.
• SAYMEN F H/ELBİR H K, Türk Eşya Hukuku (Aynî Haklar), Hak Kitabevi, 1954.
• SİRMEN L, Eşya Hukuku, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, 2020.
• TANDOĞAN, H, Kusura Dayanmayan Sözleşme Dışı Sorumluluk, Turhan Kitabevi, 1981 (TANDOĞAN, Kusura Dayanmayan).
• TANDOĞAN H, Türk Mesuliyet Hukuku, 1961 yılı birinci basıdan tıpkıbasım, Vedat Kitapçılık, 2010 (TANDOĞAN, Mesuliyet).
• ULUSAN İ, “Tehlike Sorumluluğu Üstüne”, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, 4(6), 1970, s. 23-57.
• ÜÇIŞIK G, “Tehlike Sorumluluğunun Genel Kural İle Düzenlenmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, 2009, s. 127-146.