AVRUPA BASİT HAK İDDİALARI PROSEDÜRÜ (EUROPEAN SMALL CLAIMS PROCEDURE): KAPSAMI VE UYGULANMASI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 1, 49 - 94, 15.02.2019

İbrahim Bariş Sayar

Öz

Avrupa Birliği’nde medenî yargılama hukukunun yeknesaklaştırılması çabalarının bir ürünü olan ve iç pazarın talepleri sonucu ortaya çıkan Avrupa Basit Hak
İddiaları Prosedürü ilk kez 861/2007 sayılı Tüzük ile tesis edilmiş, 2015/2421 sayılı
Tüzük ile bazı değişikliklere uğramıştır. Prosedürün temel amacı belirli bir parasal
değerden küçük (5.000 €) sınır ötesi medenî ve ticari uyuşmazlıklarda adil yargılanma
hakkının muhafaza edilmesi kaydıyla yargılamanın basitleştirilmesi, hızlandırılması
ve masrafların azaltılması suretiyle adalete erişimin kolaylaştırılmasıdır. Prosedür
Danimarka hariç tüm AB üyesi ülkelerde doğrudan uygulanan ve benzer talepler için
üye ülkelerde mevcut yargılama usullerine alternatif olarak getirilen bir yargılama
usulüdür. Prosedür kural olarak yazılı yargılama usulüdür ve dava ve cevap dilekçeleri standart formların doldurulması suretiyle görevli mahkemeye sunulur. Prosedür
ile yargılamanın hızlandırılması için hem tarafl ara hem de mahkemeye belirli süre
sınırları öngörülmüştür. Prosedür kapsamında bir AB üyesi ülkede verilen mahkeme kararı ara bir işleme gerek olmaksızın başka bir AB üyesi ülkede tanınır ve icra
edilebilir. Bu makalede Avrupa Basit Hak İddiaları Prosedürü ayrıntılı olarak incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Medenî Usul Hukuku, Avrupa Basit Hak İddiaları Prosedürü, 861/2007 sayılı Tüzük, 2015/2421 sayılı Tüzük, Tanıma, Tenfiz

Kaynakça

• AB BAKANLIĞI: AB’ye Genel Bakış, Ankara. (https://www.ab.gov.tr/files/rehber/02_rehber.pdf Erişim: 08 Nisan 2018).
• AB BAKANLIĞI: AB Mevzuatı Çeviri Rehberi ve Ekler Kitapçığı, Ankara, 2017. (http://www.yok.gov.tr/documents/10279/30380731/ab_mevzuati_ceviri_rehberi.pdf/ Erişim: 08 Nisan 2018).
• AB GENEL SEKRETERLİĞİ: AB Antlaşması ve AB’nin İşleyişi Hakkında Antlaşma, Ankara, 2011. (https://www.ab.gov.tr/files/pub/antlasmalar.pdf Erişim: 08 Nisan 2018).
• AB GENEL SEKRETERLİĞİ: Avrupa Birliği Terimleri Sözlüğü (İngilizce – Türkçe), 1. Baskı, Ankara, 2009. (https://www.ab.gov.tr/files/Sozluk/glossary_for_the_european_union.pdf Erişim: 08 Nisan 2018).
• ÇALIŞKAN, Yusuf / ÇALIŞKAN, Zeynep, “The Free Movement of Judgments within the European Union”, ABD, Yıl: 68, S. 2010/3, 13-22.
• ÇELİKOĞLU, Cengiz Topel: “Karşı Tarafa Tahmil Olunan Avukatlık Ücretinin Hukuki Niteliği”, DEÜHFD, C. 16, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan Özel S. 2014, (Basım Yılı: 2015), 1093-1139.
• DAMAR, Duygu: “European and Turkish Private International Law – Background and Methodology”, KHÜHFD, C. 3, S. 1, Haziran 2015, 93-104.
• ERCAN, İbrahim: “Mukayeseli Hukuktaki Düzenlemeler Çerçevesinde Küçük Alacakların Tahsili Konusunda Öneriler”, SÜHFD, C. 20, S. 1, 2012, 231-241.
• ERMENEK, İbrahim: “Yargı Kararları Işığında Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri ve Bu Alanda Ortaya Çıkan Sorunlara İlişkin Çözüm Önerileri”, GÜHFD, C. 17, S. 1-2, 2013, 563-630.
• GUMULİAUSKİENĖ, Laura: European Payment Order and European Small Claims Procedures: How Can Consumers Use Them?, Lithuanian Consumer Institute, 2012.
• GÜRALP, Ayşe Gülin: Anglo-Amerikan ve Kıta Avrupası Medenî Yargılama Sistemlerindeki Yeni Gelişmeler ve Türk Hukuku ile Karşılaştırılması, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2010.
• GÜRALP, Ayşe Gülin: “Medenî Yargılama Hukukunun Yeknesaklaştırılmasına İlişkin Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi’ndeki Çalışmalar”, DEÜHFD, C. 11, Özel S. 2009, 261-307.
• İKTİSADİ KALKINMA VAKFI: Amsterdam Antlaşması “Bütünleştirilmiş Haliyle Avrupa Birliği Kurucu Antlaşmaları”, İstanbul, Haziran 2000.
• KARAASLAN, Varol: “Avrupa İlamsız İcra Tüzüğü”, İKÜHFD, 9 (1), 2010, 101-118.
• KORKMAZ, Hülya Taş: “6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Görev, Yetki ve Yargı Yeri Belirlenmesine İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, C. 8, Özel Sayı, 2013, 1753-1818.
• KRAMER, Xandra: “A Major Step in the Harmonization of Procedural Law in Europe: The European Small Claims Procedure, Accomplishments, New Features and Some Fundamental Questions of European Harmonization”, (ed. Jongbloed, A.W.) The XIIIth World Congress of Procedural Law: The Belgian and Dutch Reporters, 2008, 253-283. (KRAMER, Harmonization of Procedural Law).
• KRAMER, Xandra: “The European Small Claims Procedure: Striking the Balance Between Simplicity and Fairness in the European Litigation”, Zeitschrift für Europaiches Privatrecht, No. 2, 2008, s. 355-373. (KRAMER, Striking the Balance).
• MAŃKO, Rafal: Europeanisation of Civil Procedure, European Parliamentary Research Service, June 2015.
• ÖZBEK, Mustafa Serdar: “Avrupa Konseyince Adalet Hizmetlerinin Etkinliğinin Arttırılması İçin Öngörülen Tedbirler”, AÜHFD, C. 55, S. 1, 2006, 207-292.
• ÖZBEK, Mustafa Serdar: “Tüketici Hakem Heyetinin Görevine Giren Alacaklarla İlgili Olarak İlamsız Takip Yapılamayacağına İlişkin Yargıtay Kararlarının Tahlili”, MİHDER, C. 11, S. 31, 2015/2, 39-68.
• ÖZBEK, Mustafa Serdar: “Türk Yargı Sisteminde Çok Seçenekli Adliyeler”, T.C. Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Uluslararası Yargı Reformu Sempozyumu, 2-3 Nisan 2012, Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No: 32, Ankara, 2013, 489-514.
• TANRIVER, Süha: “Sulh Hukuk – Asliye Hukuk Mahkemesi Ayrımının Anlam ve Önemi Üzerine Bazı Düşünceler”, TBBD, 2013/105, 35-50.
• THE EUROPEAN COMMISSION: Report from the Commission to the European Parliament, the Council and the European Economic And Social Committee on the Application of Regulation (EC) No. 861/2007 of the European Parliament and of the Council Establishing a European Small Claims Procedure, Brussels, 19 Kasım 2013. (http://ec.europa.eu/justice/civil/files/com_2013_795_en.pdf Erişim: 18 Ocak 2018.)
• THE EUROPEAN COMMISSION: A Guide for Users to the European Small Claims Procedure, Publications Office of the European Union, Luxembourg, 2014.
• THE EUROPEAN COMMISSION: Practice Guide for the application of the European Small Claims Procedure, Belgium, 2013.
• THE EUROPEAN COMMISSION: The New Fast-Track Court for Smaller Purchases. Justice and Consomers, July 2017, Vera Jourova.
• THE EUROPEAN UNION AGENCY FOR FUNDAMENTAL RIGHTS AND COUNCIL OF EUROPE (FRA): Handbook on European Law Relating to Access to Justice, Publications Office of the European Union, Luxembourg, 2016, s. 178.
• THE EUROPEAN UNION: How the European Union Works, Publications Office of the European Union, Germany, 2012, s. 3. (http://eeas.europa.eu/archives/delegations/singapore/documents/more_info/eu_publications/how_the_european_union_works_en.pdf Erişim: 12 Ocak 2018).
• UZUN, Tuba Birinci: “Avrupa Birliği’ne Üye Devletler Arasında Mahkeme Kararlarının Serbest Dolaşımı”, TAAD, C. 5, S. 19, 2014, s. 997-1037.
• VELİCOGNA, Marco: “Justice Systems and ICT What can be learned from Europe?”, Utrecht Law Review, Vol. 3, Issue 1, June 2007, 129-147.
• YATAĞAN, Çiğdem: 2011/7/EU Sayılı Topluluk Yönergesi ve 6102 Sayılı TTK’nın 1530. Maddesi Çerçevesinde Mal ve Hizmet Tedarikinde Geç Ödemenin Sonuçları, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2011. WALKER, Wolf-Dietrich: “Avrupa İlamsız İcra Takibi”, (çev. Cenk AKİL). ABD, 2011/1, 115-127.