Konsolosluk Evlenmelerinin Şekline Uygulanacak Hukuk

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 3, 109 - 136, 01.07.2017

CANSU Akgün

Öz

Yabancı unsur taşıyan evliliklerin şekli bakımından evliliğin yapıldığı yer hukuku olan locus regit actum (LRA) kuralı temelinde “lex loci celebrationis”’in (LLC) yetkili olması hemen hemen tüm hukuk sistemlerinde benimsenmiş olup, kural bu yönüyle milletlerarası özel hukuk doktrininin en eski genel ölçütlerinden kabul edilir. Bu kurala göre evliliğin şekli şartlar bakımından geçerliliği, evliliğin gerçekleştirildiği yer hukukuna göre saptanır. Evlenme, yapıldığı yer hukukunun maddi şekil şartlarını karşılamak zorundadır. LRA kuralının en önemli istisnasını konsolosluk evlenmeleri veya bir diğer adıyla diplomatik evlenmeler (consular, diplomatic marriages) oluşturur. Evlenmenin tarafları, mahalli hukukun yetkili makamları önünde ve mahalli hukukun öngördüğü şekil kurallarına göre evlenebilecekleri gibi, bazı şartların varlığı halinde vatandaşı oldukları devlet konsolosları da mensup oldukları devlet hukukunda öngörülen şekilde evliliği gerçekleştirme yetkisini haizdir. Bu çalışmada konsolosluk evlenmelerinin şartları ve bu şartların varlığı halinde bu evlenmelere uygulanacak hukuk konuları ele alınmış ve bu şartlar çerçevesinde konsolosluk evlenmelerinin Türk hukukundaki uygulaması incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Evliliğin şekline uygulanacak hukuk, locus regit actum, konsolosluk evlenmeleri, evliliğin şekli geçerliliği.

LAW APPLICABLE TO THE FORMAL REQUIREMENTS OF CONSULAR MARRIAGES

Öz

In principal, the lex loci celebrationis (LLC), stemming from the locus regit actum (LRA) rule, which states that any conflict arising from the form of marriages containing a foreign element shall be governed by the place of performance of marriage, is considered as one of the oldest principles of conflicts of law doctrine as it has been adopted by almost all of the law systems. Accordingly, a marriage shall be solemnized pursuant to the form being in conformity with the provisions prescribed by the substantial law of the place of performance. The law of the place of celebration with respect to the disputes on the form of marriage with foreign element is a well-recognized connecting factor with an exception, which is namely as consular (or diplomatic) marriages. Spouses may either choose to perform their marriage ceremony before the competent authorities of the state of execution and according to the form stipulated by the law of the said state, or, under certain circumstances, the consular or diplomatic missions of the state of which spouses hold the citizenship may be entitled to solemnize their marriage according to the form determined by their national laws.This study sheds light on the conditions of consular marriages and the law applicable to such marriages as well as its implementation in Turkish law.

Anahtar Kelimeler

Law applicable to the formalities of marriage, locus regit actum, consular marriages, formal validity of marriages.

Kaynakça

• AKINTÜRK Turgut., KARAMAN, Derya.: Türk Medeni Hukuku, 2. Cilt, Aile Hukuku, Beta Basım,15. Baskı, İstanbul, 2013.
• AYBAY, Rona: Tarih ve Hukuk Açısından Konsolosluk, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2009.
• BERKİ, Osman Fazıl.: Türk Hukukunda Kanun İhtilafları, AÜHFD Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 1971.
• CELİKEL, Aysel: Milletlerarası Özel Hukuk, Beta Yayımevi,13. Baskı, İstanbul, 2014.
• DOĞAN İzzet, Öğretide ve Uygulamada Milletlerarası Aile Hukuku ve Milletlerarası Usul Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2010.
• DOĞAN, Vahit: Milletlerarası Özel Hukuk, 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2013
• DOĞANGÜN, Temel: Türk Hukukunda Yabancı Unsurlu Hukuki İşlemlerin Şekline Uygulanacak Hukuk, Yetkin Yayınları, Ankara 1996.
• ERDENER, Nihal: Türk Devletler Hususi Hukuku Sisteminde Locus Regit Actum Kaidesinin Tatbiki, Vasiyetnameler ve Bazı Borç Akitleri Hakkında, Yenilik Basımevi, İstanbul 1958.
• GÖĞER, Erdoğan: Devletler Hususi Hukuku (Kanunlar İhtilafı), AUHFD Yayınları, Ankara, 1977.
• GÖĞER, Erdoğan: Kanunlar İhtilafı (İçtihatlar Açısından Bağlama Kuralları), AUHFD Yayınları, Ankara, 1973.
• GÖĞER, Erdoğan: Devletler Hususi Hukuku(Kanunlar İhtilafı), AUHFD Yayınları, Ankara, 1968.
• GRAVESON, R. Harry: Conflict of Laws Private International Law, Sweet§ Maxwell, 7. Bası, Londra,1974.
• GÜRAL, Jale.: “Evlenmeden Doğan Kanunlar İhtilafları”, AÜHFD, C. 3, S.1,1946, s 147-178.
• HATEMİ, Hüseyin /OĞUZTÜRK Burcu KALKAN: Aile Hukuku Ders Kitabı, Vedat Kitapçılık, 2. Bası, İstanbul, 2013.
• JAESCHKE Gotthard/BERKİN Necmettin: “Türk Hukukunda Evlenme Akdinin Şekli, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, s.1- 2, İstanbul, 1953, s. 401-431.
• JENNINGS, Robert, Y.: Conflict of Laws, Cambridge University Press, İngiltere, 1987.
• KELLY, Edmond: The French Law of Marriage and the Conflict of Laws that Arises Therefrom (1885),Kessinger Legacy Reprints, 2010.
• LEE, Luke, T.: Vienna Convention on Consular Relations With Texts and Commentaries, A.W.Sijthoff, Rule of Law Press- Durham N.C., Rule of Law Press, Leiden, 1966.
• LEE, Luke, T. : Consular Law and Practice, Praeger Publishing, New York, 1961.
• LEE, Luke,T.: Consular Law and Practice, Third Edition, Oxford University Press, USA, 2008.
• MAYSS, Abla, J: Principles of Conflict of Laws, Cavendish Publishing, 3. Bası, Londra, 1998.
• NOMER, Ergin.: Devletler Hususi Hukuku, 20. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2013.
• NORTH, Peter/FAWCETT, James.: Cheshire & North’s Private International Law, 13. Bası, Oxford University Press, Londra, Edinburgh, Dublin, 1999.
• NORTH, Peter: “Development of Rules of Private International Law In the Field of Family Law”, Recueil Des Cours, 1980-I, Collected Courses of the Hague Academy of International Law, Academie de Droit International, Sijthoff&Noordhoff, The Netherlands,1981, s. 9-118.
• ÖKÇÜN, Gündüz: Konsolosluk Kanunu Hazırlık Çalışmaları, AÜSBF Yayınları, Ankara, 1973.
• ÖKÇÜN, Gündüz: “Türk Konsoloslarının Evlendirme Yetkisi,” AÜSBFD, Cilt.22 No.2, 1967s. 211-218.
• PALLSON, Lennart.: Marriage and Divorce in Comparative Conflict of Laws, A.W. Sijthoff, Leiden, 1974.
• PERÇİN, Gizem.: “Evlenme Hakkının Yabancılar Tarafından Kullanılmasında İstisnai Bir Yöntem: Konsolosluk Evlenmeleri”, Legal Hukuk Dergisi, Özel Sayı, Rona Aybay’a Armağan, 1. Cilt, Legal Yayıncılık A.Ş., Aralık 2014, s.897-918.
• RABEL, Ernest.: The Conflict of Laws, A Comparative Study, Volume 1 Introduction: Family Law, Second Edition, Michigan Legal Publications, Michigan. 1958.
• SAYMAN, Yücel.: Türk Devletler Hususi Hukukunda Evlenmenin Kuruluşu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1982.
• Seviğ,Vedat/NOMER,Engin/Sakmar,Ata :Devletler Hususi Hukuku Pratik Çalışmaları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul 1972.
• SEVİĞ, M. Raşit/ NOMER, Ergin/TEKİNALP, Gülören/ SAKMAR, Ata.:Devletler Hususi Hukuku Pratik Çalışmaları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1976
• SEVİĞ, M. Raşit/ SEVİĞ V. Raşit: Devletler Hususi Hukuku, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Üçüncü Bası, İstanbul 1962
• SEVİĞ, V. Raşit: Kanunlar İhtilafı, Yasama ve Yargılama Çatışmaları, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1974.
• STOCQUART, Emile.: “Marriage In Private International Law”, Am. Law Review, Vol: 23, 1889, s. 775-780.
• ŞANLI, Cemal/ ESEN, Emre/ ATAMAN FİGANMEŞE, İnci: Milletlerarası Özel Hukuk,Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013.
• TAINTOR, Charles.: “Marriage In the Conflict of Laws”, Vanderbilt Law Review, Vol.9, 1956, s.607-632.
• TEKİNALP, Gülören/ UYANIK ÇAVUŞOĞLU, Ayfer: Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, Vedat Kitapçılık, 11. Bası, İstanbul 2011.
• TOTTERMAN, R.E.B: “Functional Bases of the Rule Locus Regit Actum in English Conflict Rules”, Intl & Comp. Law Quarterly Vol.2, 1953, s. 27-46.
• TWISS, Travers: “The Conflict of Marriage Laws,” Law Mag.& Rev. Quart. Rev. Juris & Quart. Dig, All Cases 5th ser., Vol. 8, 1882-1883, s. 1-11.
• ULUOCAK, Nihal.: Kanunlar İhtilafı, Yasama Yetkisi Kuralları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul 1971.
• ULUOCAK, Nihal.: Milletlerarası Özel Hukuk Dersleri, Uygulama Kuralları, Sözleşmeler, Filiz Kitabevi, İstanbul 1987.
• WARDLE, Lynn, D.: “International Marriage Recognition: A World Dilemma”, Families Across Frontiers, Nigel Lowe, Gillian Douglas, Martinus Nijhoff Publishers, The Hague, Boston, Londra, 1996, s. 75- 88.
• WARDLE, Lynn, D..: “International Marriage and Divorce Regulation and Recognition, A Survey”, Family Law Quarterly, Volume 29, Number 3,1995-1996, s. 497-517.