Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Yetkileri Kapsamında Kamu Gücü İlişkisi

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 4, 63 - 80, 01.10.2016

Hasan Nuri Yaşar S.sena Cabıoğlu Güler

Öz

80’li yılların başından itibaren hizmet sağlayan devletten hizmetin yürütülmesini sağlayan ve sağlanan hizmeti denetleyen devlet anlayışına geçilmiştir. Böylece devletin aynı anda hem hakem hem de oyuncu olamayacağı fi krinden hareketle hala birçok ekonomik faaliyeti dolaylı ya da doğrudan üstleniyor olması olgusu karşısında, regülasyon faaliyetinin merkezi idareden bağımsız çalışan kamusal organlar tarafından üstlenilmesinin daha uygun olacağı sonucuna varılmıştır.İdarenin düzenleme faaliyetleri ve bunların neticesinde uygulanan yaptırımlar, aslında kamu gücünün tezahürü niteliğindedir. Bu kapsamda özellikle düzenleyici ve denetleyici kurumlar önem taşır; çünkü bu kurumlar düzenleyici nitelikte işlemler yapabildikleri gibi bu düzenlemelerinin uygulanmasını sağlayıcı nitelikte yaptırım uygulama yetkisiyle de donatılmışlardır. Özellikle devlet anlayışındaki değişiklikle birlikte idarenin düzenleme yetkisinin kapsamında değişim gerçekleşmiştir. Buna göre günümüzde bu yetki devletten bağımsız kamusal kurumlarca yapılan düzenleme, denetleme ve yönlendirme faaliyeti olarak algılanır. Burada söz konusu otoriteler ilgilileri izlemek ve denetlemek yetkilerini kullanarak işlevlerini gerçekleştirebilirler. Sorun, düzenleyici ve denetleyici kurumların hem norm koyup hem de bu normu yaptırımlara maruz bırakma yetkisine sahip olduğu zaman ortaya çıkmaktadır. Söz konusu otoritelerin işlemleri, danışma, öneri, başvuru niteliğinde olduğu gibi, kesin icrai karar ve düzenleyici genel işlem güç ve etkisi de taşıdığından hukuka bağlı idare ilkesi uyarınca ve kanunilik bakımından yargısal denetime tabi olması gerekir

Anahtar Kelimeler

Kamu gücü, düzenleme yetkisi, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, düzenleme yetkisi kamu gücü ilişkisi

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE REGULATORY AUTORITIES AND THE PUBLIC POWER

Öz

Since the early 80’s the state started to control the services provided rather than providing services itself. The idea that the state can not be player and referee at the same time, many economic activities are undertaken directly or indirectly, which is independent from the administrative center of the regulatory activity has been reached would be more appropriate result of the undertaken by public administrative bodies.Administration’s regulatory activities and sanctions imposed on them as a result, is actually a manifestation of the nature of public power. In this context, independent regulatory authorities are particularly important; because these institutions are equipped with the power to impose sanctions on the nature of the provider implementation of these regulations as they can trade regulatory nature. Particularly, changes in the scope of the rule making power with the change in state concept has been realized. According to current regulations made by independent public institutions from the state authority it is perceived as controlling and directing the activities. Here they can perform their functions by using relevant authorities to monitor and supervise the said powers. The problem is the independent administrative authority to put the norm it arises when both have the power to expose these norms sanctions. These actions of the authorities, advice, suggestions, as well as the application characteristics, according to certain executive decisions and regulatory overall processing power and infl uence depend on the law to be moved to administration policy and in terms of legality must be subject to judicial review

Anahtar Kelimeler

Public power, regulatory authority, independent administrative authorities, the relationship between regulatory autority and the public power

Kaynakça

• AUTIN, Jean- Louis / BLANCO, Florent / CHIFFLOT, Nicolas / DARCY, Gilles / DUPRÉ DE BOULOUIS, Xavier / DURAN, Patrice / GAUDEMAR, Hervé / GESLIN, Albane / HAQUET, Arnaud / KRYNEN, Jacques / YONCOURT, Tiphaine / LINDITCH, Florent / MOREAU, Jacques / MOUTON, Jean-Denis / NICINSKİ, Sophie / SAILLANT, Elodie / SUDRE, Frédéric / TINIÈRE, Romaine: AFDA (Association française pour la recherche en droit admistratif): Acte du colloque organisé du 22 au 24 juin 2011 par L’Association française pour la recherche en droit administratif à la faculté de droit de l’université Pierre Mendès France de Grenoble II, La puissance publique, Lexis Nexis, Paris 2011.
• AYAYDIN, Cem: “Özel hukuk kişilerinin kamu kudreti kullanması sorunu ile 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun’a ilişkin Anayasa Mahkemesi kararı hakkında düşünceler”, Yıldızhan Yayla’ya Armağan, Galatasaray Üniversitesi, 2003.
• BÜLBÜL, Erdoğan: Kamu İştirakleri Bir Hukuki Niteleme Denemesi, Beta Yay., İstanbul 2004.
• DUPUIS, George: Les privilèges de l’administration, Thèse, Paris 1962.
• DURAN, Lûtfi : “Düzenleme Yetkisi Özerk Sayılabilir mi”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Yıl 4, Sayı 1-3, 1984, s.33-42.
• DURAN, Lûtfi : “Türkiye’de Bağımsız İdari Otoriteler”, Amme İdaresi Dergisi, C.30, S.1, Mart 1997, s.1-10.
• DURAN, Lûtfi ; İdare Hukuku Ders Notları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul 1982.
• GENTOT, Michel: Les autorités administratifs indépendants, LGDJ, Paris, 1994.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref / TAN, Turgut: İdare Hukuku, C. I, Genel Esaslar, Turhan Kitabevi, Ankara 2013.
• GÜNEŞ, Turan: Türk Pozitif Hukukunda Yürütme Organının Düzenleyici İşlemleri, AÜSBF, Ankara 1965.
• KARAMUSTAFAOĞLU, Tuncer: “İngiliz İdare Hukuku ve Ultra Vires Doktrini”, Ord. Prof. Dr. Ernst. E.Hirsch’e Armağan, AÜHF Yayınları, Ankara, 1964, s.45-73.
• MUMCU, Uğur: “İngiliz Hukukunda Ultra Vires Kavramı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1970, s. 37- 66.
• PAULIAT, Hélène, MORANGE, Jean, THERY, Jean François, BERNARD, Michel, DURAN, Lütfi , ATAY, Cevdet, ÜSKÜL, Zafer, NALBANT, Atilla, ERKUT, Cilal, COŞKUN, Sabri, KABOĞLU, Ö. İbrahim: Les autorités administratives independantes: actes du colloque franco - turc, Institut Français d’Istanbul = Bağımsız idari otoriteler: Türk- Fransız ortak kolokyumu metinleri, Editör: İbrahim Ö. Kaboğlu, Alkım Yay., Istanbul 1996.
• PECHEUL-DAVID, Tania-Marie: La Prérogative de puissance publique, Thèse, Paris 2000.
• RIVERO, Jean: “Existe-t-il un critère du droit administratif, Revue du droit public et de la science politique en France et à l’étranger”, 59e année, 1953, s. 279-296.
• ROUSSET, Michel: İdée de Puissance Publique en Droit Administratif Français, Dalloz, Paris 1960.
• SARICA, Ragıp: İcra Uzvunun Tanzim Salahiyeti, Türk Hukuk Kurumu, İstanbul 1943.
• TAN, Turgut: “Bağımsız İdari Otoriteler ve Düzenleyici Kurumlar”, Amme İdaresi Dergisi, C.35, Sayı 2, Haziran 2002, s.11-37.
• TANÖR, Bülent / YÜZBAŞIOĞLU, Necmi: 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa hukuku, 12. Bası, Beta Yayınları, İstanbul 2012.
• ULUSOY, Ali: Bağımsız İdari Otoriteler, Turhan Kitabevi, Ankara 2003.
• YAŞAR, Hasan Nuri: İdare Hukuku Genel Esaslar, Der Yay., İstanbul 2014.
• YILDIRIM, Turan: Bağımsız İdari Otoritelerin Yargısal Denetimi, 2000 Yılında İdari Yargı Sempozyumu, Danıştay Yayın Bürosu No:59, Ankara 2000.