1965 Tarihli Lahey Sözleşmesi Bakımından Tebligat Kanunu’na İlişkin Bazı Sorunlar

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 2, 269 - 310, 01.04.2016

Gonca Gülfem Bozdağ

Öz

Savunma hakkının temelini oluşturan tebligat işleminin usulüne uygun yapılması oldukça önemlidir. Türk mahkemelerinde açılan davalarda veya Türkiye’de yapılan icra takiplerinde, tarafl ardan birinin yabancı bir ülkede bulunması halinde tebligatın yurtdışında yapılması gerekir. Uluslararası tebligatın konusunu oluşturan bu tür davaların hızlı bir şekilde neticelenmesi ve tebligatta sorun yaşanmaması için uluslararası sözleşmeler kabul edilmiştir. 1965 tarihli Lahey Sözleşmesi bu konuda hazırlanmış temel düzenlemelerdendir. Türk hukukunda tebligat konusunu düzenleyen Kanun ise, 7201 sayılı Tebligat Kanunu’dur. Uluslararası tebligata ilişkin düzenlemeler incelendiğinde; özellikle ilanen tebligat, yabancı devlet temsilciliklerine yapılan tebligat ve doğrudan tebligat gibi hususlarda sorunların tam olarak çözümlenemediği görülmektedir. Uygulamada yaşanan sıkıntıların çözüme kavuşturulması için tebligata ilişkin mevzuatın bir bütün olarak değerlendirilmesi ile eksik olan noktaların ele alınması ve tartışmalı alanların yapılacak düzenlemelerle açıklığa kavuşturulması gerekmektedir

Anahtar Kelimeler

Tebligat, Lahey Sözleşmesi, Tebligat Kanunu, ilanen tebligat, doğrudan tebligat

SOME ISSUES RELATED NOTIFICATION ACT WITHIN THE SCOPE OF HAGUE CONVENTION DATED 1965

Öz

Duly notifi cation of documents, which underlying the right of defense, is crucial. If one of the parties of a lawsuit is living abroad during litigation brought before a Turkish Court or during an execution proceedings commenced in Turkey, the notifi cation of documents should be made to the country where the party living. Conventions were accepted to accelerate such lawsuits which are subjects of the international notifi cation and not to have a diffi culty in the notifi cation issue. Hague Convention dated 1965 is one of the fundamental regulation prepared in this regard. The Law which regulates the issue of notifi cation in Turkish law is Notifi cation Act of 7201. As an analysis of arrangements regarding international notifi cation, it will be seen that particularly some issues have not been solved in terms of notifi cations by publication, direct notifi cations and notifi cations made to agencies of foreign governments. In order to solve issues in practice regarding international notifi cation, the legislation on notice should be evaluated as a whole and also missing point and controversial circumstances should be clarifi ed with new arrangements

Anahtar Kelimeler

Notifi cation (Service), Hague Convention, Notifi cation Law, Notice by Publication, Direct Notifi cation.

Kaynakça

• Adalet Bakanlığı, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, “Adli Sözleşmeler; Hukuki-Ticari ve Cezai Konularda İkili Sözleşmeler”, http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/sozlesmeler/ikili.html , Erişim 20/01/2016.
• Adalet Bakanlığı, Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü, “Genelgeler”, http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/genelgeler/genelgeler.html , Erişim 20/01/2016.
• Akcan, Recep/Albayrak, Hakan; Tebligat Hukuku, Seçkin, Ankara, 2014.
• Akil, Cenk; “11.1.2011 Gün ve 6099 Sayılı Kanun İle 7201 Sayılı Tebligat Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, ss. 248-266, http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2012-101-1204 , Erişim 18/01/2016.
• Anderson, Winston; Elements of Private International Law, The Caribbean Law Publishing Company, Kingston, 2003.
• Aybay, Rona; “Yargıtay İçtihatlarına Göre Yabancı Devletin Yargı Bağışıklığı”, TBB Dergisi, Sayı 72, 2007, ss. 109-120, http://tbbdergisi. barobirlik.org.tr/m2007-72-354 , Erişim 01/04/2016.
• Çelikel, Aysel/Erdem, Bahadır; Milletlerarası Özel Hukuk, 14. Bası, Beta, İstanbul, 2016.
• Deliduman, Seyithan; Tebligat Hukuku Bilgisi, Yetkin, Ankara, 2002.
• Doğan, Vahit; Milletlerarası Özel Hukuk, 2. Bası, Seçkin, Ankara, 2013.
• European Court of Human Rights, Guide on Article 6, “Right to Fair Trial (civil limb)”, Council of Europea, 2013, s. 50, http://www.echr.coe.int/ Documents/Guide_Art_6_ENG.pdf , Erişim 20/01/2016.
• Günay, Esra; “Türkiye’den Yabancı Ülkeye Yapılan Tebligat ve Esasları”, ss. 259-282, TAAD, Yıl: 3, Sayı: 11 (Ekim 2012), file:///C:/ Users/ab42358/Downloads/e265c-38680-6d134-e24be%20(19).pdf, Erişim 20/01/2016.
• Hague Convention On The Service Abroad of Judicial and extrajudicial Documents in Civil or Commercial Matters (1965), Law Reform Commission Report 21-23, The Law Reform Commission, Dublin/Ireland 1987.
• HCCH, Hukukî ve Ticari Konularda Yabancı Ülkelerde Delil Sağlanması Hakkında 1970 tarihli La Haye Sözleşmesi Kapsamında ABD Yetkili Makamınca Yayınlanan Uygulamaya İlişkin Bilgiler, http://www.hcch. net/index_en.php?act=authorities.details&aid=528, Erişim 11/06/2012.
• HCCH, Reservations Declarations, http://www.hcch.net/index_ en.php?act=status.comment&csid=425&disp=resdn (Erişim 31/10/2012).
• HCCH, Status Table, “Convention of 15 November 1965 on the Service Abroad of Judicial and Extrajudicial Documents in Civil or Commercial Matters”, https://www.hcch.net/en/instruments/conventions/ status-table/?cid=17 , Erişim 20/01/2016.
• International Committee, International Aspects of Family Law, Second edition, Solicitors Family Law Association, Kent Spring 2004.
• Kaçak, Nazif; Tebligat Kanunu Şerhi, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2011.
• Kamacı, Mahmut; “Türk Milletlerarası Özel Hukukunda Nafaka ve Bu Konudaki Türkiye’nin Katıldığı Milletlerarası Özel Hukuk Sözleşmeleri”, s. 508-539, Yargıtay Dergisi, Cilt 24, Sayı 4, Ekim 1998.
• Kaplan, Yavuz; “Avrupa Tebligat Hukukundaki Gelişmeler, Düzenleme Çalışmaları Açısından Almanya Örneği ve Türk Hukuku”, Yıl 2003, Cilt 52, Sayı 3, ss. 199-227, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/281/2563.pdf , Erişim 20/01/2016.
• Kennett, W.A.; Enforcement of Judgements in Europe, Qxford University Press, Oxford 2001.
• Kocasakal, Hatice Özdemir; “Yabancı Ülkelerde Bulunan Kişilere Tebligat”, ss. 27-65, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2009/1, Yayın No: 45, http://dosya.gsu.edu.tr/Docs/HukukFakultesi/ TR/FakulteDergisi/fakulte-dergisi-2009-1-hukuk-fakultesi.pdf 20/01/2016. , Erişim
• McClean, David; The Hague Conventions on The Service of Process, The Taking of Evidence and Legalisation, Explanatory Documentation prepared for Commonwealth Jurisdiction (Explanatory Documentation), Commonwealth Secretariat, London 1979.
• Milli Güvenlik Konseyi; “Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun Tasarısının Danışma Meclisince Kabul Olunan Metni ve Millî Güvenlik Konseyi Adalet Komisyonu Raporu. (D. Meclisi : 1/5; M. G. Konseyi : 1/367)”, Danışma Meclisi S. Sayısı : 100, https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/MGK_/d01/c007/ mgk_01007105ss0408.pdf Erişim 20/01/2016.
• Muşul, Timuçin; Tebligat Hukuku, 5. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• Nomer, Ergin; Devletler Hususi Hukuku, 21. Bası, Beta, İstanbul, 2015.
• Permanent Bureau of the Hague Conference on Private International Law, Practical Handbook on the Operation of the Hague Service Convention (Permanent Bureau, Practical Handbook), Third Edition, Wilson & Lafl eur Ltee, Montreal, 2006.
• Recognition and Enforcement of Judgements and Orders and the Service of Process within the Commonwealth, A Report of a Working Meeting held at Basseterre (A Report of a Working Meeting), St. Kitts, 24-28 April 1978, Commonwealth Secretariat, London.
• Ruhi, Ahmet Cemal; Nafaka Hukuku, 3. Baskı, Seçkin, Ankara 2010.
• Ruhi, Ahmet Cemal; Tebligat Hukuku, 7. Baskı, Seçkin, Ankara 2011.
• Sargın, Fügen; “1961 Tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkındaki Viyana Sözleşmesi Hükümleri Dahilinde MÖHUK’un 33. Maddesinin Uygulanabilirliği Sorunu”, AÜHFD, Cilt 52, Sayı 1, Yıl 2003, ss. 14-36, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/283/2586.pdf , Erişim 01/04/2016.
• Şanlı, Cemal/Esen, Emre/Figanmeşe Ataman, İnci; Milletlerarası Özel Hukuk, 4. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015.
• T.C. İçişleri Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, Adres Kayıt Sistemi, http://www.nvi.gov.tr/Hakkimizda/Projeler,Aks.html , Erişim 10/02/2016.
• Tebligat Kanunu ile Adlî Sicil Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Kahramanmaraş Milletvekili Veysi Kaynak’ın; Tebligat Kanunu ile Karayolları Trafik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ve Adalet Komisyonu Raporu (1/742, 2/546), TBMM, Dönem 23, Yasama yılı 4
• https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem23/yil01/ss474.pdf , Erişim 20/01/2016.
• Tebligat Kanunu Lâyihası ve Muvakkat Encümen mazbatası (1/105), Devre XI, İçtima 1, Sayı 129, s. 1, https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/ TUTANAK/TBMM/d11/c006/tbmm11006015ss0129.pdf, Erişim 20/01/2016.
• Toker, Ali Gümrah; “15 Kasım 1965 Tarihli ‘Hukuki veya Ticari Konularda Adli ve Gayri Adli Belgelerin Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair Lahey Sözleşmesi’ Uyarınca Tebligat Yapılması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, 2011, ss.107-152 (Basım Yılı: 2013), http://webb.deu.edu.tr/hukuk/dergiler/dergimiz13-2/ gumrahtoker.pdf , Erişim 20/01/2016.
• Turan, Ahmet Uğur; Tebligat Hukuku, Tebligat Suçları ve ilgili Mevzuat, Seçkin, Ankara, 2002.
• Yılmaz, Ejder; Hukuk Sözlüğü, Ankara, 2001.
• Yılmaz, Ejder/Çağlar, Tacar; Tebligat Kanunu, Yetkin, Ankara, 2013.