Türk Hukukunda İzahnameden Doğan Hukuki Sorumluluğun Esasları

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 1, 191 - 232, 01.01.2016

Gökçen Turan

Öz

Bazı modern hukuk sistemlerinde olduğu gibi, Türk hukukunda da izahnameden doğan hukuki sorumluluk özel olarak düzenlenmiştir. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu m.10 hükmünde yer alan bu düzenleme uyarınca, izahnamedeki yanlış, yanıltıcı veya eksik bilgilerden doğan zararlardan öncelikle ihraççı sorumludur. İhraççının bu sorumluluğu kusura dayanmayan bir sorumluluktur. Bununla birlikte, ihraççının yönetim kurulu üyeleri ile aracı kuruluşa da, zararın ihraççıdan tazmin edilemediği hallerde sorumluluk yüklenmiştir. Bu çerçevede onlar ancak kusurlarına ve durumun gereklerine göre zarar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumludurlar. Farklılaştırılmış müteselsil sorumluluk olarak adlandırılan bu sorumluluk rejimi, anonim ortaklık yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu hakkındaki TTK m.557 hükmünden alınmıştır. Farklılaştırılmış teselsül, müteselsil sorumluluğa nazaran sorumlular arasında daha adil bir sorumluluk paylaşımını sağlamaktadır. Sonuç olarak Türk hukukunda izahname sorumluluğunun, AB Direktifindeki ilkelere ve çağdaş yaklaşımlara uygun olarak, yatırımcı haklarını koruyacak şekilde düzenlendiği söylenebilir

Anahtar Kelimeler

İzahname, izahnameden doğan sorumluluk, kamuyu aydınlatma

THE BASICS OF CIVIL LIABILITY FROM PROSPECTUS IN TURKISH LAW

Öz

As some modern law systems, civil liability from prospectus is specially regulated in Turkish Law. According to this regulation laid in the Article 10 of the Capital Markets Law of Turkey, No: 6362, issuer is firstly liable for the losses arising from the inaccurate, misleading and incomplete information included in the prospectus. The liability of issuer is an absolute liability, not based on fault. However, the members of the board of directors of the issuer and the intermediary institution have been held liable in case when the loss cannot be compensated by the issuer. In this framework, they are liable to the extent of their fault and to the extent the losses can be attributed to them according to the necessities of the situation. This liability regime, called diff erentiated joint liability, is excerpted from the Article 557 of Turkish Commercial Code, regarding liability of the members of the board of directors in joint stock companies. The principle of diff erentiated solidarity, compared with joint liability, provide to apportion liability more fairly among responsible persons. Consequently, it can be said that prospectus liability is regulated in Turkish law in according with the EU Directive and contemporary approaches, including protective provisions for investors

Anahtar Kelimeler

prospectus, civil liability from prospectus, disclosure

Kaynakça

• AKDAĞ GÜNEY, Necla: Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2008.
• AKDAĞ GÜNEY, Necla: “Bankalar Kanunu’na Göre Yönetim Kurulu Üyelerinin Verdikleri Zararla Sınırlı Şahsi Sorumluluklarının İsviçre Borçlar Kanunu Art.759’da Yer Alan Farklılaştırılmış Teselsül Düzenlemesi ile Karşılaştırılması”, Prof.Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, C.II, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2007, s. 1207-1240.
• AYOĞLU, Tolga: “İzahnameden Doğan Sorumluluk”, İsviçre Borçlar Kanunu’nun İktisabının 80.Yılında İsviçre Borçlar Hukuku’nun Türk Ticaret Hukuku’na Etkileri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009.
• BİLGİLİ, Fatih: İsviçre ve Alman Hukuklarında Anonim Ortaklıkların Organlarının Davranışlarından Dolayı Üçüncü Kişiler Karşısında Sorumluluğu ve Organların Tazminat Borcu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2004.
• COPEMAN, Julian / BAFI, Alex / CHEMLA, Denis / FRIEDRICH, Bettina: “Prospectus liability in Europe and the US”, https:// www.herbertsmithfreehills.com/-/media/Files/PDFs/2013/39_47%20 prospectus%20liability.pdf.
• ÇAMOĞLU, Ersin: Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, 2.Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2007.
• ÇAMOĞLU, Ersin: “Sorumluluk Hukukunun Evrensel İlkeleri Işığında Yeni Türk Ticaret Kanun’unda Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, Prof.Dr. Şener Akyol’a Armağan, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2011.
• ÇELİK, Aytekin: Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Sorumluluğu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2005.
• ÇETİN, Nusret / TÖREMİŞ, Hatice Ebru / CANTİMUR, Zeynep: 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun Sistematik Analizi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014.
• DEMİRCİOĞLU, Huriye Reyhan: Güven Esası Uyarınca Sözleşme Görüşmelerindeki Kusurlu Davranıştan Doğan Sorumluluk (Culpa in Contrahendo Sorumluluğu), Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 9.Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2006.
• ESMA Report
• http://www.esma.europa.eu/system/files/2013-619_report_liability_ regimes_under_the_prospectus_directive_published_on_website.pdf
• GIRASA, Roy: Corporate Governance & Finance Law, Palgrave Macmillan, 2013.
• GÖKTÜRK, Kürşat / CAN, Mehmet Çelebi: “Farklılaştırılmış Teselsülün Özellikle Dış İlişki Bakımından Anlamı ve Bankacılık Kanununun Şahsi İfl as Sorumluluğu ile Karşılaştırılması”, İÜHFD, C.2, 5.2, 2011, s. 247
• HASELÇİN, İbrahim: “İzahname sorumluluğu çelişkili” (26.12.2012 tarihli Habertürk gazetesi’nde çıkan köşe yazısı), http://www.bloomberght. com/ht-yazarlar/ibrahim-haselcin/1274186-izahname-sorumlulugu-celiskili.
• HELVACI, Mehmet: “Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğunun Müteselsil Olmasının Anlamı ve İsviçre Borçlar Kanunu 759. Maddesi ile Getirilen Müteselsil Sorumluluğun Anlamının Tanıtılması”, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yaş Günü Armağanı, C.I, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2001, s. 219-232.
• İNCE, Mehmet Murat: Sermaye Piyasasında Aracı Kurumların Hukuki Sorumluluğu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2004.
• KABAALİOĞLU, Haluk: “Sermaye Piyasası Hukukunda Önemli Bir Karar: İzahname ve Ortaklık Yöneticileri, Aracı Kuruluşlar ve Denetçilerin Sorumluluğu”, BATİDER, C.X, S.3, Haziran 1980, s. 773-808.
• KABAALİOĞLU, Haluk: Sermaye Piyasasında Kamuyu Aydınlatma İlkesi, İktisadi Yayın Ltd.Şti, İstanbul, 1985.
• KAPANCI, Kadir Berk: Birlikte Borçlulukta Borçlular Arası İlişkiler, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
• KARAASLAN, Varol / EROĞLU, Muzaff er: “Kollektif Hukuki Himayenin Farklı Görünüm Şekilleri: Class Action ve Topluluk Davadan”, EÜHFD, C.XIII, S.3-4, 2009, s. 201- 221.
• KARAHASAN, Mustafa Reşit: Sorumluluk Hukuku, Beta Yayıncılık, İstanbul, 1996.
• KARAYALÇIN, Yaşar: “İsviçre Hukuku’nda Müteselsil Sorumluluk Konusunda Tartışmalar ve Yasal Gelişmeler”, Ünal Tekinalp’e Armağan, C.II, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2003, s. 651-672.
• KOCA, Ezgi: İzahnameden Doğan Sorumluluk, SPKr Yeterlik Etüdü, Ankara, 2010.
• MANAVGAT, Çağlar: Sermaye Piyasasında Aracı Kurumlar, BTHAE, Ankara, 1991.
• OĞUZMAN, Kemal / ÖZ, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.I, Gözden Geçirilmiş 11.Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2013.
• POROY, Reha / TEKİNALP, Ünal / ÇAMOĞLU, Ersin: Ortaklıklar Hukuku I, Yeniden Yazılmış 13.Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
• PULAŞLI, Hasan: “Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Özen Yükümlülüğü ve Müteselsil Sorumluluğu”, BATİDER, C.XXV, S.1, Mart 2009, s. 27-63.
• ŞAHİN, Murat / ÇELİK ŞAHİN, Hande: “Toplu Hak Aramada Etkin Bir Yol Olarak Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Sınıf Davaları”, İÜHFM, C.LXXII, S.1, 2014, s. 383-410.
• TANDOĞAN, Haluk: Türk Mesuliyet Hukuku, Ankara Hukuk Fakültesi Yayınları (No:159), Ankara, 1961.
• TEKİNAY, Selahattin Sulhi / AKMAN, Sermet / BURCUOĞLU, Haluk / ALTOP, Atilla: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.2, Beşinci Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1985.
• YAĞCIOĞLU, Ali Haydar: Haksız Fiil Sebebiyle Aynı Zarardan Birden Fazla Kimsenin Müteselsil Sorumluluğu, Adalet Yayınevi, Ankara,2014.
• YALMAN, Süleyman: Türk ve İsviçre Hukukunda Sözleşme Görüşmelerinden Doğan Sorumluluk, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2006.
• YILMAZ, Süleyman: “Türk Borçlar Kanunu Tasarısında Sebep Sorumluluklarına İlişkin Yeni Hükümler”, AÜHFD, C.59, S.3, 2010, s. 551- 578.