6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Kira Sözleşmesine İlişkin Genel Hükümlerine Göre Ürün Kirasının Sona Ermesi

Yıl 2015, Cilt: 19 Sayı: 4, 129 - 144, 01.10.2015

Mustafa Koca

Öz

Ürün kirası; kiraya verenin, ürün veren bir şeyi ya da hakkı kullanmak ve semerelerinden yararlanmak üzere kiracıya devretmeyi veya ürünlerin toplanması (devşirilmesini) için kiracıya bırakmayı, buna karşılık da kiracının belirli ya da belirlenebilir olan kira bedelini ödemeyi üstlendiği bir sözleşmedir. Teknolojinin çok gelişmediği zamanlarda genellikle tarımsal taşınmazlar ürün kirasına konu olurken, teknoloji ve ekonominin gelişmesiyle orantılı olarak ürün kirasına konu olan mallar genişlemiştir. Sözleşmenin, kurulması ve tarafl ara faydalı biçimde devam etmesinin yanı sıra sona ermesi de önem arz etmektedir. Ürün kirası sözleşmesi her zaman beklendiği gibi sona ermeyebilir. Kimi zaman sözleşme, tarafl arın hiç beklemediği bir anda her ne kadar zararlarına da olsa sonlanmak durumunda kalabilir. Bu gibi sonlanmalar tarafl ar lehine yükümlülükler ve zararlar getirdiği için kimi durumlarda sözleşmenin sonlanmasına dair usulleri bilmek tarafl arın ekonomik olarak biraz rahatlamalarını sağlayabilir. Ürün kirası, Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) ürün kirasını düzenleyen ayrımda yer alan ürün kirasına özgü sona erme sebeplerine göre sona erebileceği gibi TBK’nın genel hükümlerine ve TBK’nın kira sözleşmesine ilişkin genel hükümlerine göre de sona erebilir. Çalışmamız da sonuncu olarak belirtilen sona erme sebebinin incelenmesine ilişkindir

Anahtar Kelimeler

Ürün Kirası, Kira, Türk Borçlar Kanunu, Sona Erme, Ürün Kirasının Sona Ermesi

EXPIRATION OF USUFRUCTUARY LEASE ACCORDING TO BLANKET CLAUSES OF TURKISH CODE OF OBLIGATIONS CONCERNING RENTAL AGREEMENT

Öz

Usufructuary lease is a contract that the owner gives over a yielding thing or using the right of it and its fruits that the owner thinks to assign to the tenant who is required to pay some defi ned or defi nable rental as a provision to gather the products. Whereas immovable agricultural properties were the focus of usufructuary lease during the periods of undeveloped technology, the extent of these properties have been comparatively expanding with the development of technology and economy. Expiration of the contract is also important with its inception and endurance in an advantageous way for the both parties. Expiration of Usufructuary Lease always may not end as predicted. Sometimes, the agreement needs to be immediately concluded in spite of its all negative results. Since these kind of conclusions may bring some sanctions and loss for both sides, to know the procedures to put an end to the agreement may provide the parties to a little relax. Not only may Usufructuary lease end according to the specifi c reasons of expiration in Turkish Code of Obligations, but also terminate concerning the blanket clauses of Turkish Code of Obligations and its rental agreement provisions. In this study, reasons of expiration were examined

Anahtar Kelimeler

Usufructuary Lease, Lease, Turkish Code Of Obligations, Expiration, Expiration of Usufructuary Lease

Kaynakça

• ACAR, F.: Kira Hukuku Şerhi, I. Baskı, Beta Basım, İstanbul, 2013.
• ALTAŞ, H.: Hasılat ve Ürün Kirası, I. Baskı, Yetkin Basımevi, Ankara, 2009.
• AYDEMİR, E.: Yeni Türk Borçlar Yasasına Göre Kira Hukuku, II. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
• AYDIN, G. S.: Kira Sözleşmesinin Genel Hükümlere Göre Sona Ermesi, I. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2013, s.19..
• BALTALI, G.: Kira Sözleşmesinde Kiracının Ayıptan Doğan Hakları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2010.
• CANSEL, H.: İsviçre Hukuku, Fransız Hukuku ve Alman Medeni Kanunu ile Mukayeseli Olarak Türk Hukukunda Hasılat Kirası, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara, 1953.
• CORPUS: Corpus Web Hukuk Mevzuat ve İçtihat Programı.
• ERDOĞAN, H.: Tahliye, Kira Tespiti, Kira Alacağı Ve Tazminat Davaları, I. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2006.
• GÜMÜŞ, M. A.: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, I. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2015.
• İNCEOĞLU, M. M.: Kira Hukuku, I. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• İnternet: Türk Dil Kurumu. Web: http://tdk.gov. tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK. GTS.5657485d707087.93724204. 26 Kasım 2015 tarihinde alınmıştır.
• KIRMIZI, M.: 6098 Sayılı Yasada Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları Açıklamalı-İçtihatlı ve Dilekçe Örnekli, II. Baskı, Bilge Yayınevi, Ankara, 2014.
• KODAL, O.: Roma ve Türk Hukukunda Kira Sözleşmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2008.
• MAMÜK, D.: Kiracının Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme Borcu İle Komşuluk Hakkı ve Taşkınlıktan Kaçınma Ödevinin Birlikte Değerlendirilmesi. Ankara Barosu Dergisi, C. 2013/1.
• NUHOĞLU, B.: Türk Borçlar Kanununa Göre Kiraya Verenin Ayıba Karşı Tekeff ül Borcu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, 2013.
• ÖZTÜRK, G.: Teoride ve Uygulamada Hasılat Kirası, I. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2010.
• REMZİ, M / AYDIN, S.: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, XI. Baskı, İkinci Sayfa Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• SAĞLAM, İ.: “Ticarî İşletmelerin Ürün Kirası Sözleşmelerine Konu Teşkil Etmesi ve Bunun Benzer Hukuki İlişkiler ile Karşılaştırılması”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.19, Sa. 1.
• SERİM, A. A.: Hasılat Kirasında Tarafl arın Hak ve Borçları, I. Baskı, Beşir Kitabevi, İstanbul, 2010.
• URAL ÇINAR, N.: Türk Borçlar Kanunu’nda Düzenlenen Kira Sözleşmelerinde Kira Bedelinin Ödenmemesi ve Hukuki Sonuçları, I. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014.