SOSYAL MEDYADA ÖZEL HAYATIN KORUNMASI: ALMANYA VE TÜRKİYE’DEKİ HUKUKİ DURUM

Yıl 2013, Cilt: 17 Sayı: 2, 857 - 884, 01.01.2013

Seldağ Güneş Peschke Lutz Peschke

Öz

Sosyal medya ve kişilik hakları arasında sıkı bir ilişki bulunmaktadır. Bir kişinin, kişisel verilerinin yanında, kişilik haklarına dahil olduğu düşünülen, kişisel resimleri, sosyal ağları, online forumlarına yazdıkları veya twitter gibi mikro blogları, kişisel verilerin korunması açısından ciddi bir sorun teşkil etmektedir. Web 2.0’ın kullanımının başlamasından itibaren, online iletişim, özel yaşamın gizliliğinin kültürel değişiminde merkezi bir unsur haline gelmiştir. Medyatikleşen (mediatised) dünyada, medya iletişim kültürümüzün zamansal, mekansal ve sosyal etki süreci ve bunların baskısı noktasında, iletişimin ötesinde bir hayatın olması düşünülememektedir. Sosyal medya, medya iletişimindeki değişimi hızlandırmıştır. Kültürlerin, özel hayatın gizliliğine ilişkin değişimi içeren, medya kültürüne doğru bir değişim içinde olduğuna dair birçok işaret bulunmaktadır. Bu makale ile, Almanya’da ve Türkiye’de özel hayatın gizliliğinin korunmasına ilişkin genel bir hukuki çerçeve çizilmeye çalışılmıştır. İlk bölüm, günden güne medya ile içiçe giren dünyada özel hayatın gizliliğinin değişimine dikkat çekmektedir. Bununla beraber, özel hayatın gizliliğinin medyatikleşmesi, modern sivil toplumlarda bir çapraz kültür eğilimidir ve bazı özel, sosyal ve kültürel şartlar bu süreçte önemli rol oynar. İkinci bölümde ise, Türkiye ve Almanya’da bu konuya ilişkin genel düzenlemelerden bahsedilmiş ve hukuki uygulamalar incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Özel hayatın gizliliği, medya kültürü, medyatikleşme, sosyal medya, kişisel verilerin korunması

PROTECTION OF THE MEDIATIZED PRIVACY IN THE SOCIAL MEDIA: ASPECTS OF THE LEGAL SITUATION IN TURKEY AND GERMANY

Öz

Social media affect personal rights in a special way. The protection of personal datas as well as personal rights like the right to one’s personal image, social networks, online forums or micro blogs like twitter and others cause a serious problem. Since the beginning of web 2.0 the online communication has become a central element of cultural change of privacy. On the premise of mediatization, the process of temporal, spatial and social penetration of our culture with media communication and their varied and partially contradictory imprint, a point can be made, that “life” in that culture beyond the media is no longer conceivable. Social media has accelerated the change in media communication. Many signs point to a change of culture to a media culture combined with a change of privacy. The present paper intends to give an overview of the current legislative framework in the protection of privacy in Germany and Turkey. The fi rst part will deal with some aspects of the change of privacy in the mediatized everyday world. Therefore, it must be shown that the mediatization of privacy is a cross-cultural trend in the modern civil society and special social and cultural conditions of this trend play a role in this process. The second part will describe and discuss the different legislative situations and legal frameworks in Germany and Turkey

Anahtar Kelimeler

Privacy, media culture, mediatization, social media, data protection

Kaynakça

• ACKERMANN, Judith: Masken und Maskierungsstrategien – Identität und Identifi kation im Netz. In: ANASTASIADIS, Mario; THIMM, Caja (ed.): Social Media. Theorie und Praxis digitaler Sozialität. Bonner Beiträge zur Medienwissenschaft vol. 10. Peter Lang, Frankfurt/New York 2011.
• AKTARAN CATE, Fred H.: “The EU Data Protection Directive, Information Privacy and the Public Interest”, Iowa Law Review 1994-1995, p. 439 (Deliberation no. 89-78 du 11.07.1989).
• AKİPEK, Jale; AKINTÜRK, Turgut; ATEŞ KARAMAN, Derya.: Türk Medeni Kanunu Kişiler Hukuku (Turkish Civil Code Law of Persons), V. I, 7. Ed., Istanbul 2009.
• AKÜNAL, Teoman: “Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkındaki Kanun Açısından Hekimin Sorumluluğu üzerine Düşünceler”, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler, V. Sempozyum, İstanbul 1983.
• ARASLI, Oya: Özel Yaşamın Gizliliği Hakkı ve T.C. Anayasası’nda Düzenlenişi, Yayımlanmamış Doçentlik Tezi (not published), Ankara 1979.
• AYAN, Mehmet, AYAN, Nurşen: Kişiler Hukuku, Konya 2011.
• BAJAJ, Kamlesh: Promoting Data Protection Standards through Contracts: The Case of the Data Security Council of India. Review of Policy Research, Volume 29, Number 1 (2012), p. 131-139.
• BAYRAKTAR, Köksal: Özel Yaşamın Gizliliğine Saygı İlkesi, Maltepe University Law Journal, Year: 2007, No: 1.
• BULUT, Harun: Kişilik Hakları ve Kişilik Haklarına Saldırıdan Kaynaklanan Hukuk Davaları, Istanbul 2006.
• DIGGELMANN, Oliver: Grundrechtsschutz der Privatheit. In: Der Schutzauftrag des Rechts. Veröffentlichung der Vereinigung der Deutschen Staatsrechtslehrer, vol. 70. De Gruyter, Berlin/Boston 2011.
• DURAL, Mustafa; ÖĞÜZ, Tufan: Türk Özel Hukuku, C.2, Kişiler Hukuku, 8. Ed., Istanbul 2006.
• GIERCKE, Otto von: Deutsches Privatrecht, vol. 1 Allgemeiner Teil und Personenrecht, Leipzig 1895.
• HABERMAS, Jürgen: Theorie des kommunikativen Handelns vol. 1&2. Suhrkamp, Frankfurt a.M. 1981.
• HEPP, Andreas: Medienkultur. Die Kultur mediatisierter Welten. VS Verlag, Wiesbaden 2011.
• HÖFLICH, Joachim: Der Computer als “interaktives Massenmedium”. In: Publizistik 39 (1994), p. 389-408.
• HÖFLICH, Joachim: Vom dispersen Publikum zu “elektronischen Gemeinschaften”.In: Rundfunk und Fernsehen 43 (1995), p. 518–537.
• HÖFLICH, Joachim: Technisch vermittelte interpersonale Kommunikation. Grundlagen – organisatorische Medienverwendung – Konstitution “elektronischer Gemeinschaften”. Westdeutscher Verlag, Opladen 1996.
• HOEREN, Thomas: “Persönlichkeitsrechte im Web 2.0.” In: Kleist, Thomas; Roßnagel, Alexander; Scheuer, Alexander (ed.): Europäisches und nationales Medienrecht im Dialog. Schriftreihe des Instituts für Europäisches Medienrecht (EMR), vol.40. Nomos, Baden-Baden 2010.
• HONSELL, Heinrich; VOGT, Nedim Peter; GEİSER, Thomas: Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch I, 3. Aufl age, 2006, Basel-Genf-München, Art. 28, N.8; 4. H.D. 10.02.1998, 9037/317 (YKD. 1998/4, s. 509)
• KILIÇOĞLU, Ahmet.: Şeref Haysiyet ve Özel Yaşama Basın Yoluyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluluk, Ankara 2008.
• KONERT, Bertram; HERMANNS, Dirk: Der private Mensch in der Netzwelt. In: WEİß, Ralph; GROEBEL, Jo (ed.): Privatheit im öffentlichen Raum. Medienhandeln zwischen Individualisierung und Entgrenzung. Leske + Budrich, Opladen 2002.
• KROTZ, Friedrich: Elektronisch mediatisierte Kommunikation. Rundfunk und Fernsehen 43, 4 (1995), pp. 445-462.
• KROTZ, Friedrich: Mediatisierung kommunikativen Handelns. Der Wandel von Alltag und sozialen Beziehungen, Kultur und Gesellschaft durch die Medien. Westdeutscher Verlag, Opladen 2001.
• KROTZ, Friedrich: Mediatisierung: Fallstudien zum Wandel von Kommunikation. VS Verlag, Wiesbaden 2007.
• KÜZECİ, Elif: Kişisel Verilerin Korunması, Ankara 2010.
• LARENZ, Karl: Allgemeiner Teil des deutschen Bürgerlichen Rechts, Ein Lehrbuch, München 1980.
• NETTESHEIM,Martin: Grundrechtsschutz der Privatheit. In: Der Schutzauftrag des Rechts. Veröffentlichung der Vereinigung der Deutschen Staatsrechtslehrer, vol. 70. De Gruyter, Berlin/Boston 2011.
• OĞUZMAN, Kemal- Seliçi; ÖZER- OKTAY, Saibe: Kişiler Hukuku (Law of Persons), 10. Ed., Istanbul 2010.
• ÖZSUNAY, Ergun: Gerçek Kişilerin Hukuki Durumu, 5. Ed., Istanbul 1982.
• PESCHKE, Lutz; SCHRÖDER, Alina: Visualisiertes Lernen im Web 2.0. Audiovisuelle Kommunikation durch Wissensspots. In: ANASTASİADİS, Mario; THİMM, Caja (ed.): Social Media. Theorie und Praxis digitaler Sozialität. Bonner Beiträge zur Medienwissenschaft vol. 10. Peter Lang, Frankfurt/New York 2011.
• PROST, Antoine: Grenzen und Zonen des Privaten. In: PROST, Antoine; VINCENT, Gérard (ed.): Geschichte des Privaten. 5. Bd.: Vom Ersten Weltkrieg zur Gegenwart. Frankfurt a.M. 1993, pp. 15-152.
• REICHERTZ, Jo: Die Macht der Worte und der Medien. Zweite Aufl age. VS Verlag, Wiesbaden 2008, p. 17.
• RITTER, Martina: Alltag im Umbruch. Zur Dynamik von Öffentlichkeit und Privatheit im neuen Russland. Krämer, Hamburg 2008.
• RITTER, Martina: Die Dynamik von Privatheit und Öffentlichkeit in modernen Gesellschaften. VS Verlag, Wiesbaden 2008.
• SANCHEZ ABRIL, Patricia; LEVIN, Avner; DEL RIEGO, Alissa: Blurred Boundaries: Social Media, Privacy the Twenty-First-Century Employee, American Business Law Journal, 49 (2012), pp. 65.
• SCHMIDT, Jürgen: Das-Like-Problem. http://www.heise.de/security/artikel/ Das-verraet-Facebooks-Like-Button-1230906.html, 2012 [last access: 02.04.2012]
• THIMM, Caja: Ökosystem Internet. Zur Theorie digitaler Sozialität. In: ANASTASİADİS, Mario; THİMM, Caja (ed.): Social Media. Theorie und Praxis digitaler Sozialität. Bonner Beiträge zur Medienwissenschaft vol. 10. Peter Lang, Frankfurt/Wiesbaden 2011.
• THIMM, Caja: Medienkultur und Privatheit: Privatheit und Öffentlichkeit im medialen Diskurs. In: LENDERS, Winfried (ed.): Medienwissenschaft. Eine Herausforderung für die Geisteswissenschaft. Bonner Beiträge zur Medienwissenschaft vol. 2. Peter Lang, Frankfurt/New York 2004.
• TOOM, Victor: “Bodies of Science and Law: Forensic DNA Profi ling, Biological Bodies, and Biopower”, Journal of Law and Society, 39 (2012), p. 151.
• Universal McCann GmbH: Wave.5 The Socialisation of Brands. http:// universalmccann.de/social_media_studie/wave5/ [last access: 02.04.2012]
• TÜFEK, Ömer Faruk: Basın Yoluyla Kişilik Haklarının İhlali, 2. Ed., Ankara 2007.
• WARMAN, Matt: Online Right “To be Forgotten” Confi rmed by EU, TELEGRAPH (Mar. 17, 2011,12:53 PM), http://www.telegraph.co.uk/ technology/Internet/8388033/Online-right-to-beforgotten-confi rmed- by-EU.html, (2011) [last access: 02.04.2012]
• WEIß, Ralph: Privatheit im „öffentlichen Raum“ – Klärungsbedarf. In: WEİß, Ralph; GROEBEL, Jo (ed.): Privatheit im öffentlichen Raum. Medienhandeln zwischen Individualisierung und Entgrenzung. Leske + Budrich, Opladen 2002.
• WEIß, Ralph: Vom gewandelten Sinn für das Private. In: WEIß, Ralph; GROEBEL, Jo (ed.): Privatheit im öffentlichen Raum. Medienhandeln zwischen Individualisierung und Entgrenzung. Leske + Budrich, Opladen 2002. BOŞ