Türk Hukukunda Tutuklama Kararlarına Karşı Bireysel Başvuru Hakkı

Yıl 2013, Cilt: 17 Sayı: 2, 1643 - 1654, 01.01.2013

Hasan Tunç

Öz

1982 Anayasasında 12.09.2010 tarihinde gerçekleştirilen değişiklikler kapsamında, gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerine “Bireysel Başvuru Hakkı” tanınmış bulunmaktadır. Bireysel başvuruya konu olabilecek işlemler ise emredici ve bağlayıcı kamu gücü işlemleri olmak zorundadır. Gerek Türk hukuk mevzuatı gerekse AİHS hükümleri açısından, ülkemizde verilen kimi tutuklama kararlarının kanunda ve sözleşmede belirtilen niteliklerden yoksun olduğu bilinen bir gerçektir. Hukuki şartları taşımayan tutuklama kararlarına karşı da itiraz dışında başka bir denetim yolu öngörülmüş değildir. Bu nedenle itiraz başvurusu sonrası bu nevi kararlar adeta kesinlik kazanmaktadır. Yani bu kararlar, emredici ve bağlayıcı kamu gücü kararları haline gelmektedir. Diğer deyişle icrai bir niteliğe bürünen tutuklama kararları ile, gerek Anayasamızda gerekse AİHS’de yer alan temel haklardan “Kişi Hürriyeti ve güvenliği” hakkı ihlal edilmektedir. Bu ihlal de bir kamu gücü kullanımından kaynaklanan yargı kararıyla gerçekleşmektedir. Bu nedenle de, yargılamanın bitmesini beklemeksizin, tutuklama kararları aleyhine Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı kabul edilmelidir

Anahtar Kelimeler

Bireysel Başvuru, Tutuklama, Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Hakkı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi

Hakkı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi THE RIGHT TO INDIVIDUAL APPLICATION AGAINST ARREST VERDICTS IN TURKISH LAW

Öz

With the amendments in the Constitution of 1982 that was inured on 12.09.2010, the right to individual application to the Constitutional Court have been recognized for natural persons and legal persons of private law. However legal transactions that could be subject to the individual application must be compulsary and binding transactions of public power In terms of both Turkish legal regulations and provisions and European Convention on Human Rights, it’s a well-known fact that some of the arrest verdicts that have been reached in our country are lack of the qualifications which is indicated in the statutes and Convention. İn addition, it is not foreseen a judicial review option but objection to unlawful arrest verdicts. For this reason, after the denial of objection, that kind of verdicts almost show effect of final decisions, which means this verdicts * Prof. Dr., Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Öğretim Üyesibecome compulsary and binding decisions of public power. İn other words, with the arrest verdicts that obtains executable qualification, the right to liberty and security of person foreseen both our Constitution and European Convention on Human Rights are violated. And this violation occurs with judicial decisions arisen from usage of public power. Therefore the right to individual application against arrest verdicts should be acceptable

Anahtar Kelimeler

Individual Application, Arrest, The Right to Lliberty and Security of Person, European Court of Human Rights, European Convention on Human Rights

Kaynakça

• DOĞRU, Osman; Anayasa ile Karşılaştırmalı İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Mahkeme İçtüzüğü, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2010.
• MACOEVİ, Monica; Kişinin Özgürlük ve Güvenlik Hakkı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 5. Maddesinin uygulanmasına ilişkin kılavuz, İnsan Hakları El Kitapları, No.5, y.y.., Avrupa Konseyi, 2010.
• ŞAHİN, Cumhur, Ceza Muhakemesi Hukuku -I-, Seçkin, Ankara, 2012
• Ebru ve Tayfun Engin Çolak- Türkiye, başvuru no: 60176/00, 30 Mayıs 2006. http://www.yargitay.gov.tr/aihm/upload/53842-07.pdf.
• Türkiye aleyhine Erhun davası, no 4818/03 ve 53842/07, prg. 24, 16 Haziran 2009). www.yargitay.gov.tr/aihm/upload/1966-07.pdf.
• http://siyaset.milliyet.com.tr/tutuklular-icin-yeni-umut-anayasa mahkemesi/ siyaset/siyasetyazardetay/22.09.2012/1600159/default.htm.
• http://www.tdk.org.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK. GTS.507e891f12bd20.96423461