5237 Sayılı Türk Ceza Kanuna Göre İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Nitelikli Hallerin Diğer Suç Ortaklarına Geçişi Sorunu

Yıl 2012, Cilt: 16 Sayı: 2, 117 - 168, 01.04.2012

Seydi Kaymaz

Öz

Bir kişi tarafından işlenebilen bir suçun iştirak halinde işlenmesi durumunda, suç ortaklarından birine bağlı cezayı ağırlaştıran veya hafifleten nitelikli hallerin diğer suç ortakları hakkında da uygulanıp uygulanamayacağı; uygulanacak ise hangi koşullarda uygulanacağı bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. TCK’nın 40. maddesinde düzenlenen bağlılık kuralına ilişkin hükümlerin bu sorunu çözdüğü düşüncesiyle kanunda ayrıca bu konuda bir düzenleme yapılmasına gerek duyulmamıştır. Ancak öğretide TCK’nın 40. maddesinde yer alan hükümlerin sorunu çözmekten uzak olduğu belirtilerek, nitelikli hallerin geçişiyle ilgili çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Nitelikli hallerin geçişi konusundaki Yüksek Mahkememizin uygulaması da kararlı değildir. Bu çalışmada bağlılık kuralından ne anlaşılması gerektiği, TCK’da yer alan bağlılık kuralından ne anlaşılması lazım geldiğine ve bağlılık kuralının gereklerine değinilecektir. Daha sonra TCK’nın mevcut düzenlemesi ışığında iştirak halinde işlenen suçlarda nitelikli hallerin geçişine ilişkin sorunun çözümüne ilişkin değişik görüşler ve Yüksek Mahkememiz Yargıtay’ın uygulaması aktarıldıktan sonra görüşlerimize ve bazı önerilerimize yer verilecektir

Anahtar Kelimeler

Bağlılık kuralı, iştirak halinde işlenen suç, özgü suç, iştirak, şerik, nitelikli haller, kişiye bağlı nitelikli haller, fiile bağlı nitelikli haller

THE PROBLEM REGARDING EFFECT OF QUALIFIED CASES ON THE OTHER ACCOMPLICES IN CRIMES COMMITTED JOINTLY, ACCORDING TO TURKISH PENAL CODE NO. 5237

Öz

On the condition that a crime which can be committed by only one person is committed jointly, the problem is whether the qualified case which mitigates or aggravates the punishment for one of the accomplices will also be applied for the other accomplices or not, and in which conditions it shall be applied if it is to be applied. Considering that the provisions regarding dependency rule arranged in the Article 40 of Turkish Penal Code solve this problem, it has not been considered that a new arrangement must be done in this issue. However, in the doctrine, it is claimed that the provisions specified in the Article 40 of Turkish Penal Code are far from finding a solution for the problem, and different opinions have been put forward for passing the qualified cases. Regarding passing the qualified cases, the application of our Supreme Court is also not determined. In this study, what dependency rule means, what dependency rule which take part in Turkish Penal Code should mean and the requirements of the dependency rule as well as the responsibility in the cases special crimes are committed jointly shall be handled. Then, after giving various opinions regarding the solution to the problems of passing the qualified cases for the crimes committed jointly, under the light of current arrangement of Turkish Penal Code and giving the applications of the Supreme Court of Appeals, we will also give opinions and some suggestions.

Anahtar Kelimeler

Dependency rule, jointly committed offences, specific offences, participation, accomplice, qualified cases, person-dependent qualified cases, actiondependent qualified cases

Kaynakça

• AKBULUT, Berrin, “Bağlılık Kuralı”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt.XIV, Sayı:1, Yıl.2010, s.167-214
• AYDIN, Devrim, Türk Ceza Hukukunda İştirak, Ankara 2009
• BOHLANDER, Micheal, Principles of German Criminal Law, Oxford and Portland, Oregon, 2008.
• CENTEL, Nur/ZAFER, Hamide/ÇAKMUT, Özlem Yenerer, Türk Ceza Hukukuna Giriş, 5. Bası, İstanbul 2008
• DEMİRBAŞ, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Ankara DÖNMEZER, Sulhi/ERMAN, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, C.II, 9. Bası, İstanbul 1986
• ERDEM, M.Ruhan, “Yeni TCK’da Faillik ve Suç Ortaklığı”, Hukuki Perspektifler Dergisi, Sayı.5, Aralık 2005, s.204-215
• EREM, Faruk/DANIŞMAN, Ahmet/ARTUK, Mehmet Emin, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 1997.
• EREM, Faruk, Türk Ceza Kanunu Şerhi Genel Hükümler, Cilt.1, Ankara 1993
• ERMAN, Sahir/ÖZEK, Çetin, Ceza Hukuku Özel Bölüm, Kişileri Karşı İşlenen Suçlar, İstanbul 1994
• ERMAN, Barış, “Yargıtay 1’inci Ceza Dairesi Kararlarına İlişkin Değerlendirmeler,” (Tebliğ) Yargıtay Kararları Çerçevesinde Ceza Hukuku Sempozyumu, Yargıtay-Türk Ceza Hukuku Derneği, 15.01.2011, Ankara. s.50-62.
• The German Criminal Code, (Translated by Michael Bohlander) http://www.gesetze-im-internet.de/englisch_stgb/german_criminal_code.pdf (Erişim Tarihi: 12.9.2011)
• GÖZÜBÜYÜK, A.Pulat, Türk Ceza Kanunu Açılaması, Cilt. I, Genişletilmiş 4. bası, İstanbul 1980
• HAKERİ, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Ankara
• HAKERİ, Hakan, “Yeni Türk Ceza Kanunu’nda İştirak”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl.1, Sayı.1, Ekim 2006. s.75-109.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki/ÖZEN, Muharrem, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 4. Baskı, Ankara 2011
• İÇEL, Kayıhan/EVİK, A.Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, II, Yenilenmiş 4. Bası, İstanbul 2007
• İSKENDER, Salih Zeki, Öğreti ve Yargısal Kararlar Işığında Töre Saikiyle İnsan Öldürmek Suçu, Ankara 2011.
• KESKİN, Serap, “Suç Ortaklığı”, Ceza Hukuku Günleri, 70. Yılında Türk Ceza Kanunu-Genel Hükümler (26-27 Mart 1997) İstanbul s.227-233.
• KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 4. Baskı, Ankara 2011.
• KUNTER, Nurullah, Suç Ortaklığında Sorum ve Ceza, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt.13, Sayı.1, 1974, s.65-94
• MAHMUTOĞLU, Fatih, Selami, Kusurluluk Prensibi Açısından Azmettirenin Ceza Sorumluluğu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt. LXIII, Yıl 2005, Sayı.1-2, 2005. s.57-112.
• MAJNO, Ceza Kanunu Şerhi, Cilt.1, Ankara 1977
• ÖNDER, Ayhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Cilt. II, İstanbul
• ÖZBEK, Veli Özer/KANBUR, Nihat/BACAKSIZ, Pınar/DOĞAN, Koray/ TEPE, İlker, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2010.
• ÖZGENÇ, İzzet/ŞAHİN, Cumhur, Uygulamalı Ceza Hukuku, Ankara
• ÖZGENÇ, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 6. Baskı, Ankara 2011
• ÖZTÜRK, Bahri/ERDEM, M.Ruhan, Uygulamalı Ceza ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 11. Baskı, Ankara 2011.
• ROXİN, Claus/İSFEN, Osman, (Çev: Osman İsfen), “Yeni Türk Ceza Kanunu’nun Genel Hükümleri,” Suç Politikası, Karşılaştırmalı Güncel Ceza Hukuku Serisi, Ankara 2006. s.277-293.
• TOROSLU, Nevzat, Türk Ceza Hukuku, Ankara 2005.
• ÜNVER, Yener, Ceza Hukukunda Objektif Sorumluluk, Ceza Hukuku Günleri, 70. Yılında Türk Ceza Kanunu-Genel Hükümler (26-27 Mart 1997) İstanbul 1998. s.109-195.
• ÜNVER, Yener, “YTCK’da Kusurluluk”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl.1, Sayı.1, Ekim 2006. s.37-73.
• YAŞAR, Osman/GÖKCAN, Hasan Tahsin/ARTUÇ, Mustafa, Yorumlu Uygulamalı Türk Ceza Kanunu Şerhi; Cilt.II, Ankara, 2010.