Çift Meclis Sistemi ve Türkiye

Yıl 2012, Cilt: 16 Sayı: 1, 217 - 260, 01.01.2012

Bülent Yavuz Mahmut Bülbül

Öz

Demokrasi kavramından bahsedildiğinde ilk akla gelen devlet organı yasama organıdır. Demokratik ülkelerde kanun yapmak, yeni kurallar tanzim etmek yetkisi parlamentolara verilmiştir. Parlamentoların üye sayıları her ülkenin kendi şartlarına bağlıdır. Ayrıca parlamentolar yapıları bakımından da tek meclisli ya da çift meclisli olabilir. Türk parlamento tarihinde hem tek meclisli hem de iki meclisli sistem tecrübesi yaşanmıştır. Yürürlükte olan 1982 Anayasası tek meclisli bir yapıyı benimsemiştir. Şayet gerçekleştirilebilirse, yeni anayasada yasama organı hangi sisteme göre düzenlenmelidir? Tek meclisli bir yapı mı yoksa iki meclisli bir yapı mı tercih edilmelidir? Hangi sistem Türkiye için daha kullanışlı olacaktır? Bu çalışma, bu sorulara cevap bulmayı hedefl enmektedir

Anahtar Kelimeler

TBMM, Meclis, Çift Meclis, Senato, Yasama

BICAMERAL SYSTEM AND TURKEY

Öz

When we mention about the concept of democracy, it is the legislative body of the state that comes to mind fi rst . In democratic countries, parliaments are given the authority to make or enact laws. It depends on the countries’ own conditions that how many members their parliaments have. Moreover, parliaments could be bicameral or unicameral in terms of structure .There have been both experience of bicameral and unicameral system in Turkish parliament history. The 1982 Constitution Turkey in effect today, has adopted an unicameral structure . If it is possible to make a new constitution, which structure should be preferred? Which system would be more useful for Turkey? This study aims to answer these questions

Anahtar Kelimeler

GNAT, Assembly, Bicameral, Senate, Legislature

Kaynakça

• ALDIKAÇTI, Orhan : Anayasa Hukukunun Gelişmesi ve 1961 Anayasası, 3. Baskı, İÜHF yay, İstanbul, 1978.
• ALDIKAÇTI, Orhan : Anayasa Hukukumuzun Gelişmesi ve 1961 Anayasası, İstanbul, 1970.
• ALFONSO, Tesauro : “Anayasa Tecrübesinde Çift Meclis Sistemi”, (Çev. Bülent Nuri Esen), AD, Y.40, S. 9, Eylül 1949.
• ARSEL, İlhan : Türk Anayasa Hukukunun Umumi Esasları, Birinci Kitap “Cumhuriyetin Temel Kuruluşu”, Mars Matbaası, Ankara 1965.
• ARSEL, İlhan : “Çift Meclis Sisteminin Memleketimizde Tatbiki Hususunda Bazı Düşünceler”, AÜHFD, C. 11, S. 3-4, 1954.
• ARSEL, İlhan : Çift Meclis Sistemi,( Yayınlanmamış teksir) İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüp., No: 1953/544.
• BACH, Stanley : Senate Amendments and Legislative Outcomes in Australia, 1996-2007, Austrailean Journal of Political Science, Vol.43, No.3, September 2008.
• BAŞGİL, Ali Fuat : “Anayasa Meselelerimize Dair, Bir Ankete Verilen Cevaplar”, Siyasi İlimler Mecmuası, S.197, Ağustos 1947.
• DIPPEL, Horst : The Ambigiuties Of Modern Bicameralism: Input- Vs. Output-Oriented Concepts In The American And French Revolutions, Legal History Review, Vol. 71, No. 3-4., 2003.
• DOĞANAY, Mustafa : Çift Meclis Sistemi ve Türk Parlamento Tarihindeki Gelişim Süreci, Uzmanlık Tezi, 2007.
• ERİM, Nihat : “Anayasa Meselelerimiz”, Siyasi İlimler Mecmuası, S. 199, Ekim 1947.
• EROĞUL, Cem : Türk Anayasa Düzeninde Cumhuriyet Senatosunun Yeri, AÜSBF Yayınları No. 398, Ankara, 1977.
• GÖREN, Zafer : Anayasa Hukukuna Giriş, Barış Yayınları, İzmir, 1997.
• GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref/SEZGİN, Zekai, 1924 Anayasası Hakkındaki Meclis Görüşmeleri, AÜSBF Yayınları, No. 78-60.
• GÜNEŞ, Turan : “İkinci Meclis”, Siyasi İlimler Mecmuası, S. 271, Ekim 1953.
• KARAMUSTAFAOĞLU, Tunçer : Yasama Meclislerini Fesih Hakkı, Ankara, 1982.
• KINACI, Naci : “Demokrasi Rejiminde İkinci Meclis”, Forum, C.14, S. 169, 15 Nisan 1960.
• KİLİ, Suna : “1876 Anayasa’sı’nın Çağdaşlaşma Sorunları Açısından Değerlendi-rilmesi”, Kanun-ı Esasi’nin 100.Yıl ARMAĞAN, (1978), AÜSBF. Yayını, Ankara 1978.
• KUBALI, Hüseyin Nail: Anayasa Hukuku Dersleri, İÜHF Yayınları, No. 351, İstanbul, 1971.
• LAÇİNER, Sedat : ”Türkiye’de Kuvvetler Ayrılığı Hiç Olmadı,”Usak Stratejik Gündem, 29.3.2010.
• LIJPHART, Arend : Patterns of democracy : government forms and performance in thirty-six countries, New Haven: Yale University Press, 1999.
• ONAR, Erdal : Kanunların Anayasaya Uygunluğunun Siyasal ve Yargısal Denetimi ve Yargısal Denetim Alanında Ülkemizde Öncüler, Ankara, 2003.
• ÖZBUDUN, Ergun : Türk Anayasa Hukuku,Yetkin Yayınları, 8.Baskı, Ankara, 2004.
• ÖZER, Attila : Anayasa Hukuku, Turhan Kitabevi, 2. bası, Ankara, 2005.
• PANTÜL, Mehmet; YALÇIN: Bekir Sıtkı, Türk Parlamento Hukukunda İkinci Meclisler, Cumhuriyet Senatosu Vakfı Yayınları, Haziran 1982.
• TANÖR, Bülent : Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri (1789- 1980), Yapı Kredi Yayınları-963, 14. Baskı, İstanbul, Ocak 2006.
• TANİLLİ, Server : Devlet ve Demokrasi, Çağdaş Yayınları, 8. baskı, Haziran 1996.
• TESTA, Cecilia : Bicameralism and corruption, European Economic Review 54 (2010).
• TEZİÇ, Erdoğan : Anayasa Hukuku, Beta Yayınevi, İstanbul, 2005.
• TUNAYA, Tarık Zafer: Türkiye’de Siyasal Gelişmeler (1876-1938), Birinci Kitap, Kanun-i Esasi ve Meşrutiyet Dönemi, İBÜ Yayınları, No. 16, İstanbul, Ekim 2001.
• TURHAN, Mehmet : Hükümet Sistemleri ve 1982 Anayasası, Diyarbakır, 1989.
• URAN, Peri : Yasama İşlevinin Yerine Getirilmesinde Çift Meclis Sistemi ve Türk Siyasal Tarihindeki Yeri, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2008.
• VİNCENZO, Miceli : Modern Parlamentolar, (Çev. Atıf, Akgüç), Ulus Basımevi, Ankara, 1946.
• YAVUZ, Bülent : Parlamenter Hükümet Sisteminde ve 1982 Anayasası’nda Başbakan, Asil Yayınevi, Ankara, 2008.
• YAZICI, Serap : Türkiye’de Askeri Müdahalelerin Anayasal Etkileri, Yetkin Yayınları, Ankara 1997.
• ZABUNOĞLU, Yahya Kazım, Devlet Kudretinin Sınırlanması (Doktora Tezi), Ajans-Türk Matbaası, Ankara, 1963.