AVRUPA BİRLİĞİNİN 19 EKİM 1992 TARİHLİ VE 92/85/EEC SAYILI YÖNERGESİ BAĞLAMINDA KADIN İŞÇİLERİN HAMİLELİK VE ANALIK DURUMLARINDA KORUNMASI

Yıl 2011, Cilt: 15 Sayı: 2, 59 - 80, 01.04.2011

İştar (urhanoğlu) Cengiz

Öz

Hamile, loğusa ve emzikli kadın işçilerin özel risk tehdidi altında bir grup olarak değerlendirilmesinin bir sonucu olarak, kadın işçinin “hamilelik ve analık” durumu ifadesinin, hamile işçi kadın ile yeni doğum yapmış emzikli işçi kadın ve emzirme dönemini tamamlamış küçük çocuklu işçi kadını kapsadığı söylenebilecektir. Hamilelik ve analık durumunda kadın işçinin korunması sadece iş sözleşmesinin kurulması aşamasında değil, iş sözleşmesi devam ederken uygulanması gereken çalışma koşullarında ve iş sözleşmesinin sona ermesinde de kendisini göstermektedir.Çalışmamız, Avrupa Birliğinin konu hakkındaki düzenlemeleri bağlamında, Avrupa Birliği Adalet Divanı kararlarının incelenmesi, yeri geldikçe Türk Hukukundaki durumun teorik ve yargı kararları şeklinde belirtilmesinden oluşmaktadır

Anahtar Kelimeler

Kadın İşçiler, Kadın İşçilerin Korunması, Kadın İşçilerin Hamilelik Durunu, Kadın İşçilerin Analık Durumu

PROTECTION OF WOMEN WORKERS IN PREGNANCY AND MATERNİTY STATUS IN THE CONTEXT OF COUNCIL DIRECTIVE 92/85/EEC OF 19 OCTOBER 1992

Öz

As a result of considering pregnant workers, workers who have recently given birth or are breastfeeding as a special risk threat group, it can be argued that “pregnancy and nursing” status expression covers pregnant worker, worker who has recently given birth or breastfeeding and worker with small child who has recently completed breastfeeding period. Protection of woman worker in pregnancy and nursing status applies not only in terms of establishing labor contract but also in terms of working conditions required to have during implementation of labor contract and of termination of the labor contract. Our paper comprises analyses of the decisions of European Court of Justice within the framework of European regulations on the matter and description of the situation in Turkish Law in places in terms of theory and case law.

Anahtar Kelimeler

Women Workers, Protection of Women Workers, Women Workers in Pregnancy Status, Women Workers in Maternity Status

Kaynakça

• AKTAY, A. Nizamettin/ ARICI, Kadir/ KAPLAN-SENYEN, E. Tuncay, İş Hukuku, Genişletilmiş 2. Baskı, Eylül 2007, Ankara.
• AKYİĞİT, Ercan, Teori ve Uygulama Bakımından Hizmet Akdinin Kesin Hükümsüzlüğü ve İptal Edilebilirliği, İstanbul 1990.
• ALTAN, Ö. Zühtü, Kadın İşçiler ve Türkiye’de Kadın İşçilerin 1475 sayılı İş Kanunu ile Korunması, Eskişehir 1980.
• BACAK, Bünyamin/ YİĞİT, Yusuf, “Türk İş Hukukunda Kadın İşçilerin Çalışma Koşullarına İlişkin Düzenlemelerin Değerlendirilmesi”, Kamu-İş, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 2, 2007, s.1-31.
• CANİKLİOĞLU, Nurşen/ CANBOLAT, Talat, “4857 Sayılı İş Kanununda Para Cezasına Bağlanan Yükümlülükler ve Bu Para Cezalarının Özellikleri”, Yargıç Resul Aslanköylü’ ye Armağan, Kamu-İş, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt: 7, 2004, Sayı: 3, s.221-227.
• ÇANKAYA, Osman/ GÜNAY, Cevdet İlhan/ GÖKTAŞ, Seracettin, Türk İş Hukukunda İşe İade Davaları, Ankara 2005.
• ÇELİK, Nuri, İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 21. Bası, Ağustos 2008, İstanbul. (İş Hukuku)
• ÇELİK, Nuri, “İşçilerin İşten Çıkarılmalarında İhbar ve Kıdem Tazminatları Dışında İsteyebilecekleri Tazminatlara İlişkin Sorunlar”, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 14, 2007, s.485-496. (Tazminatlar)
• ÇENBERCİ, Mustafa, İş Kanunu Şerhi, 6. bası, Ankara 1986.
• ÇİL, Şahin, Sendikal Tazminat, Karar İncelemesi, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 6, 2005, s.666-678.
• DEMİR, Fevzi, En Son Yargıtay Kararları Işığında İş Hukuku ve Uygulaması, 4. Bası, İzmir 2005.
• DOĞAN YENİSEY, Kübra, “İş Kanununda Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı”, Çalışma ve Toplum, Ekonomi ve Hukuk Dergisi, Sayı: 11, 2006/ 4, s.63-81. (Ayrımcılık Yasağı)
• DOĞAN YENİSEY, Kübra, “Eşit Davranma İlkesinin Uygulanmasında Metodoloji ve Orantılılık İlkesi”, LEGAL, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Yıl: 2005, Sayı: 7, s.974-1003. (Eşit Davranma İlkesi)
• DOĞAN YENİSEY, Kübra, “Kadın-Erkek Eşitliği Bakımından Türk İş Hukuku’ nun Avrupa Birliği Hukuku ile Olası Uyum Sorunları”, Kamu- İş, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Yargıç Dr. Aydın Özkul’ a Armağan, Cilt: 6, 2002, Sayı: 4, s.31-72. (Kadın-Erkek Eşitliği)
• ERTÜRK, Şükran, Uluslararası Belgeler ve Avrupa Birliği Direktifl eri Işığında Çalışma Hayatımızda Kadın Erkek Eşitliği, Belediye-İş Sendikası, AB’ ye Sosyal Uyum Dizisi, 1. Baskı, Mart 2008.
• EYRENCİ, Öner, “İşe Girişte Personel Seçimi ile İlgili Hukuki Sorunlar”, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, 15. Yıl Armağanı, İstanbul 1991, s.239-262.
• EYRENCİ, Öner/ TAŞKENT, Savaş/ ULUCAN, Devrim, Bireysel İş Hukuku, 3. Bası, İstanbul 2006.
• GÜLER, Mikdat, “Belirli Süreli İş Sözleşmesi”, LEGAL, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Yıl: 2005, Sayı: 5, s.28-82.
• GÜVEN, Ercan/ AYDIN, Ufuk, Bireysel İş Hukuku, 2. Bası, Eskişehir 2007.
• KANDEMİR, Murat, “4857 Sayılı İş Kanunu’ nun Kadın İşçiler ile İlgili Düzenlemeleri”, A. Can Tuncay’ a Armağan, LEGAL Yayıncılık, Hukuk Kitapları Serisi: 49, Birinci Bası, Mayıs 2005, s.415-444.
• KAPLAN-SENYEN, E. Tuncay, “İsviçre ve Türk Hukukunda Kadın İşçinin Hamilelik ve Analık Durumundaki Ücret ve İzin Hakkı”, Prof. Dr. Seyfullah Edis’ e Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını, İzmir 2000, s.709-722. (Hamilelik ve Analık)
• KAPLAN-SENYEN, E. Tuncay, Kadın İşçinin İş İlişkisinden Doğan Hakları ve Korunması, Ankara 1999. (Kadın İşçi)
• KAPLAN-SENYEN, E. Tuncay, “Kadın İşçinin Feshe Karşı Korunması”, Prof. Dr. Nuri Çelik’ e Armağan, Cilt II, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 2001, s. 1224- 1238. (Feshe Karşı Korunma)
• KÖKKILINÇ ERALTUĞ, Ayşegül, “Avrupa Birliği Hukukunda Ebeveyn İzni”, LEGAL, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Yıl: 2006, Sayı: 9, s.111-132.
• MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi, İş Hukuku, Gözden Geçirilmiş Yenilenmiş 3. Bası, Turhan Kitabevi, Kasım 2008, Ankara.
• OĞUZMAN, Kemal, Türk Borçlar Kanunu ve İş Mevzuatına Göre “İş” Akdinin Feshi, İstanbul 1955. (Fesih)
• ONARAN YÜKSEL, Melek, Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Türk İş Hukukunda Kadın-Erkek Eşitliği, İstanbul 2000.
• OZANOĞLU, Teoman, “Analık Sigortası ve Analık Sigortasına İlişkin Davalar”, Çimento İşveren Dergisi, Kasım 1988, Cilt: 2, Sayı: 6, s.3-9.
• SÖZER, Ali Nazım, “Hamilelik ve İş Hukukundaki Sonuçları”, Adalet Dergisi, Adalet Bakanlığı, (Eğitim İşleri Genel Müdürlüğü), Yıl: 73, Kasım-Aralık 1982, Sayı: 6, s.1049-1072.
• SÜZEK, Sarper, İş Akdinin Askıya Alınması, Ankara 1989. (Askıya Alınma)
• SÜZEK, Sarper, İş Hukuku, Yenilenmiş 4. Baskı, İstanbul 2008. (İş Hukuku)
• ŞAHLANAN, Fevzi, “Genel Hükümler ve Temel Kavramlar”, İstanbul Barosu/ Galatasaray Üniversitesi 2003 Yılı Toplantısı: 2, Yeni İş Yasası Sempozyumu (30 Mayıs 2003-31 Mayıs 2003 Galatasaray Üniversitesi), İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul 2003.
• TAŞKENT, Savaş, “İş Sözleşmesinin İptal Nedenleri”, Prof. Dr. Ümit Doğanay’ ın Anısına Armağan II, İstanbul 1982, s.169-181.
• TULUKÇU, Binnur, “Türk Hukukunda ve Milletlerarası Alanda İşverenin Doğum Öncesi ve Doğum Sonrası İzin Verme Yükümlülüğü”, Prof. Dr. Nuri Çelik’ e Armağan, Cilt II, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 2001, s.1350-1372.