Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfi zinde Kesinleşme Şartı

Yıl 2011, Cilt: 15 Sayı: 1, 61 - 74, 01.01.2011

Banu Şit

Öz

Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfi zinde aranan yabancı ilâmın kesinleşmiş olması şartı Milletlerarası Özel Hukuk literatüründe tanıma-tenfi z davasında bir ön şart veya ilâmın sahip olması gereken bir nitelik olarak değerlendirilmektedir. Yargıtay kararlarında, kesinleşme şartının, davanın açıldığı anda gerçekleşmemiş olduğu hallerde bu şartın sonradan tamamlanmasının mümkün olup olmadığı konusunda farklı görüşler ifade edilmiştir. Bu çerçevede kesinleşme şartının, medeni usul hukuku açısından bir dava şartı niteliği taşıyıp taşımadığı incelendiğinde bu şartın bir dava şartı olarak değerlendirilebileceği; dolayısıyla davanın açıldığı tarih itibariyle gerçekleşmemiş olsa dahi, dava sürecinde tamamlanmış ise, davanın reddedilmemesi gerektiği sonucuna varılmaktadır. Ancak dava sürecinde ilâmın kesinleşmemiş olduğu fark edildiği takdirde davanın reddi gerekir. Bir başka deyişle, kesinleşme şartı, davacıya süre verilmek suretiyle tamamlanabilir nitelikte bir dava şartı değildir

Anahtar Kelimeler

Tanıma – tenfi z, kesinleşme şartı, ön şart, dava şartı

FINALITY REQUIREMENT IN RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN JCOURT DECISIANS

Öz

Finality requirement of the foreign judgments is considered as a preliminary condition of recognition and enforcement in private international law literature. In the last decade Turkish High Court rendered contradictional statements on whether the fi nality can be completed after the case fi led in cases where it was not met on the date of fi ling. In the framework of civil procedure law, fi nality requirement can be evaluated as a precondition of law suit and this evaluation implies that if foreign judgment fi nalized in the process of action the case should proceed. However if judge realize that the foreign judgment is not fi nalized at the date of fi ling and it is still not fi nal, in this case the action should be dismissed on procedural grounds. In other words, fi nality requirement can not be completed by granting a period of time to the plaintiff, after the current lack of fi nality is discovered

Anahtar Kelimeler

Recognition – enforcement, fi nality requirement, preliminary condition, preconditions of law suits

Kaynakça

• Arat, T.: Yabancı İlamların Tanınması ve Tenfi zi, A.Ü.H.F.D., 1964, C. XXI.
• Çelikel, A./Erdem, B.: Milletlerarası Özel Hukuk, B. 10, İstanbul 2010.
• Dinç, F. B.: Nafaka İlamlarının Tanınması ve Tenfi zi (Tez), Ankara 1985.
• Doğan, V.: Milletlerarası Özel Hukuk, Ankara 2010.
• Ertaş, Ş.: Yabancı İlamların Tanınması ve Tenfi zi, Kudret Ayiter’e Armağandan Ayrı Bası, Ankara 1988.
• Göğer, E.: Devletler Hususi Hukuku, Kanunlar İhtilafı, B. 4, Ankara 1977.
• Gökyayla, C. D.: Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfi zinde Kamu Düzeni, Ankara 2001.
• Kuru, B.: Hukuk Muhakemeleri Usulü, B. 6, C. VI, İstanbul 2001.
• Kuru, B./Aslan, R./Yılmaz, E.: Medeni Usul Hukuku, Ders Kitabı, Ankara 2002
• Nomer E.: Milletlerarası Usul Hukuku, İstanbul 2009.
• Nomer, E.: Yabancı Çekişmesiz Yargı Kararlarının Tanınmasında Kesinleşme Şartı, Erdoğan Moroğlu’na Armağan, İstanbul 2001.
• Özbakan, I.: Türk Hukukunda Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfi zi, Ankara 1987.
• Pekcanıtez, H./Atalay, O./Özekes, M.: Medenî Usul Hukuku, B. 3, Ankara 2004.
• Pribetic, A. I.: “Strangers in a Strange Land” – Transnational Litigation, Foreign Judgment Recognition, and Enforcement in Ontario, J. Transnational Law & Policy, 2004, Vol. 13:2
• Sakmar, A.: Devletler Hususi Hukukunda Boşanma, (Tez), İstanbul 1976.
• Sakmar, A.: Yabancı İlâmların Türkiye’deki Sonuçları, İstanbul 1982.
• Şanlı, C.: Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, İstanbul 2002.
• Şit, B.: Kurumsal Tahkim ve Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfi zi, Ankara 2005.
• Tiryakioğlu, B.: Yabancı Boşanma Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfi zi, Ankara 1996.